MEDYA VE İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 8

Otoriter rejimlerde gerçekte resmi ve örtülü olmak üzere iki tür kamuoyunun varlığından söz edilir. Resmi kamuoyu, açıktan açığa ifade edilen, iktidarı elinde bulunduranların görüşleri doğrultusunda oluşturulan kamuoyudur.

Örneklem üzerinde çalışmanın sağladığı başlıca yararlar şöyle sıralanabilir: 1. Zamandan tasarruf, 2. Maliyet azalması, 3. Koşullar değişmeden araştırılan bilgilerin elde edilmesi, 4. Eleman ve araç tasarrufu.

Bugünkü anlamda kamuoyu Avrupa’da ilk kez 18. yüzyılda ortaya çıkmıştır.

İletişim ve haberleşme olanaklarının coğrafi, teknolojik ve ekonomik nedenlerden dolayı toplumun tüm kesimlerine aynı ölçüde ulaşamaması kamuoyunun yeterince güçlü olamamasına neden olmaktadır. Doğru cevap, C'dir.

Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu, kamuoyu tarafından sisteme gösterilen rızadır. Doğru cevap, D'dir.

Totaliter rejimlerde medya, tamamen siyasal iktidarın tekeli veya kontrolü altında bulunur. Doğru cevap, E'dir.

Demokratik rejimlerde medyanın temel işlevlerinden biri kamu adına gözetim yapmaktır. Doğru cevap, A'dır.

ABD’de ilk kamuoyu araştırmaları yerel gazeteler tarafından seçim sonuçlarını tahmin etmeye yönelik olarak yapılmıştır. Doğru cevap, D'dir.

Kamuoyu araştırmalarından kendi desteklediği partinin veya adayın büyük bir üstünlükle kazanacağını gören seçmen, seçimi kaybetmekte olan tarafın durumuna üzülüp onu destekleyebilir, mücadeleyi bırakabilir veya seçimde oy kullanma zahmetine girmek istemeyebilir, buna "Bumerang Etkisi" adı verilmektedir. Doğru cevap, C'dir.

Erie araştırması sonucunda "iki aşamalı akış" kuramı geliştirilmiştir. Doğru cevap, B'dir.

"Sosyal İlişkiler Kuramı", izleyicilerin içinde bulundukları resmi olmayan ilişkilerin, kitle iletişim araçlarından gelen iletilerin etkisini farklılaştırabileceğini vurgulamaktadır. Doğru cevap,

Sessizlik sarmalı, Elizabeth Noelle-Neuman tarafından ortaya koyulmuştur. Doğru cevap, E'dir.

Kamuoyu kavramı Latince’deki publicus ve opinion sözcüklerinden türetilerek batı dillerine girmiş bir kavramdır ve İngilizcede public opinion sözcükleri ile ifade edilmektedir.

Kamuoyu doğal olarak değil, toplumsal ve
kültürel yapılara kök salmış olarak varolabilir. Kamuoyu ‘halkın isteği’ olarak kısaltılamaz ve kamu kavramına bağlı olmasına
rağmen onunla aynı anlama gelmez. Öğrenilmemesi veya bir bütün olarak saygın
bir otorite tarafından empoze edilmemesi
bakımınan ideolojiden ayrılır… Kamuoyu, karar merkezlerinde özel yetenek ve
bilgilerinden ötrü kararlar üretmek üzere
bulundurulan kişilerin dışında kalanlar
tarafından belirlenen bir olgudur.

Kamuoyu olgusu, toplumsal yaşam ve toplum
içinde gerçekleşen iletişim süreçlerinden ayrı düşünülemez. Söz konusu iletişim süreçlerini izlediğimizde üç aşamadan söz etmek mümkündür (Zıllıoğlu, 1996:88):
1. Küçük gruplar içindeki bireyler arasındaki
iletişim aşamasıdır. Bu iletişimin toplumsal boyutu, toplumda geçerli kurallara göre
gerçekleştirilmesinden ve toplum yaşamının temel etkinlikleriyle ilgili olmasından
kaynaklanır.

Dışarıdan gelen etkilere açık olmakla beraber, rasyonel fikirler etrafında toplanacak
bir insan topluluğu olmalıdır.

Bazı düşünürler demokratik rejimlerde kamuoyunun sanıldığı gibi güçlü olmadığını ileri sürerken bazı bilim adamları da kamuoyunun önemli
bir güce sahip olduğunun altını çizmektedirler.
Kamuoyunun en etkin olduğu demokratik rejimlerde dahi kamuoyunun herhangi bir etkileme gücünün olup olmadığı tartışma konusudur. 

1. Fikirlerin özgürce tartışılabildiği, ifade edilebildiği bir ortam olmalıdır. Bu ancak demokratik yönetimlerde mümkündür.
2. İnsanlar asgari müşterekler etrafında birleşmiş olmalıdır. Birbirlerine taban tabana
zıt ve çatışan gruplar arasında kamuoyunun
oluşmasını beklemek imkansızdır.
3. İnsanların belli bir sosyal, kültürel ve ekonomik seviyeye ulaşmış olmaları gerekmektedir. Temel gereksinimlerini karşılamakta
zorlanan insanlar, sorunlar hakkında bağımsız fikirlere sahip olamazlar.
4. İletişim araçlarına erişim ve onları kullanım
yaygın ve sınırsız olmalıdır. Kısaca haberleşme özgürlüğü mevcut olmalıdır.
5. Dışarıdan gelen etkilere açık olmakla beraber, rasyonel fikirler etrafında toplanacak
bir insan topluluğu olmalıdır.
6. İnsanların yaşayış biçimleri ve örgütlenme
yapıları serbest etkileşime müsait olmalıdır.
Aşiret, dini cemaatler gibi kapalı grupların
güçlü olması, buna karşılık sosyal gruplaşmaların ve sivil örgütlenmelerin zayıf
olması, kamuoyunun serbestçe oluşmasını
engeller.

Günümüzde kamuoyunun ne olduğu ve nasıl öğrenilebileceği hakkında iki hakim görüş bulunmaktadır:
1. Sosyolojik Model,
2. Yığın Modeli.
Sosyolojik model: Kamuoyu akışkan ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Kamuoyu bir sorun etrafında
ve zaman içinde oluşur. Bu görüşe göre, tartışma ile birlikte sorun değişik boyutlar kazandıkça, sorunla
ilgilenen kamuoyunu oluşturan kişilerin sayısında da değişiklikler olur.

ABD’de ilk kamuoyu araştırmaları yerel gazeteler tarafından seçim sonuçlarını tahmin etmeye
yönelik olarak yapılmıştır. Bu kamuoyu araştırmalarında ilki 1824’de Harrisburg Pennsylvanian’da
yayınlanmıştır.19. yüzyıl boyunca zaman zaman
basında gözüken seçimlere ilişkin bu tür yerel kamuoyu araştırmaları 20. Yüzyıla gelindiğinde büyük bir yaygınlık kazanmıştır.

Örneklem üzerinde çalışmanın sağladığı başlıca yararlar
şöyle sıralanabilir:
1. Zamandan tasarruf
2. Maliyet azalması
3. Koşullar değişmeden araştırılan bilgilerin
elde edilmesi
4. Eleman ve araç tasarrufu