MEDYA VE İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 9

“Gürültü”, iletinin düzenine karşı çıkıp onu herhangi bir biçimde bozan, istenmeyen belirteçlerdir. teknik ve fiziksel etkenler yanında DeFleur, gürültü öğesinin kaynak ya da hedeflenen alıcı tarafından da kaynaklanabileceğini ileri sürerek gürültüye, bir de duyusal anlam yüklemiştir.

Gürültü unsuruna teknik ve fiziksel etkenler yanında DeFleur, gürültü öğesinin kaynak ya da hedeflenen alıcı tarafından da kaynaklanabileceğini ileri sürerek gürültüye, bir de duyusal anlam yüklemiştir. Bu tür gürültüye örnek olarak da, kaynağın hasta olması ve kendini iyi hissetmemesi, iletiyi tam vurgulayamaması, iletiyi iletirken kafasının başka şeylerle uğraşıyor olması ya da aynı şekilde alıcının iletiyi alırken kafasının başka noktalara odaklanmış olması, o iletiyi alacak ruh hali içersinde olmaması, kendisi için çok daha farklı iletilere eğilimli olması gibi durumlar verilir.

Shannon ve Weaver’in iletişim modelinde kaynak ve alıcı arasındaki iletişime ek olarak alıcıdankaynağa doğru bir geri bildirim mevcuttur. Geri bildirim, kaynağı, alıcıya iletiyi gönderdikten sonra alıcının kaynağa geri gönderdiği iletidir.

Dance, iletişim sürecinin devingen bir yapıya sahip olduğunun altını çizmektedir. İletişim süreci, diğer tüm toplumsal süreçlerde olduğu gibi devamlı değişen öğeleri, ilişkileri ve çevresel etmenleri içerir. Spiral model, bu sürecin zamanla nasıl değiştiğini, boyutların nasıl farklılaştığını tanımlar.

Amerikalı iletişimci George Gerbner, 1956 yılında kendi iletişim modelini ileri sürmüştür. Modelin temeli iletiyi gerçeklik ile ilişkilendirmeye yöneliktir. İletinin ne hakkında olduğunu göstermeyi amaçlar ve bizim algı ve anlam ile ilgili sorular üzerinde durmamızı sağlar. Bu modelde “algı” kavramı özgün bir yere sahiptir.

Sorumuzun cevabı B şıkkıdır. Kaynak ve ileti seçeneği doğrusal olan modeller içerisinde yer alan kavramlardır.

Sorumuzun doğru cevabı C şıkkıdır. Diğer şıklar doğrusal olmayan modeller arasındadır.

Sorumuzun doğrucevabı A şıkkıdır. Kim, neyi, hangi kanalla, kime, hangi etkiyle öğelerinin yer aldığı model Lassweel'dir.

Ağırlıklı olarak hangi kanal en çok sinyali iletir, iletilen bu sinyallerin ne kadarı gürültü öğesi tarafından zarar görür konularına vurgu yapan, ileti gönderimi ile ilgili sorunlar üzerine duran model Shannon ve Weaver Modelidir. Doğru cevabımız E şıkkıdır.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır. Seçeneklerdeki diğer şıklarda yer alan modeller Doğrusal Modeller arasındadır.

Bireylerarası iletişim sürecini tanımlama ve çözümlemede oldukça işlevsel olan model, Osgood ve Schramm Modelidir. Doğru cevabımız B şıkkıdır.

İki kişi arasındaki iletişim ilişkilerindeki dinamiği vurgulayan, ilişkilerdeki uyum ve uyumsuzluk çalışmaları üzerine formüle edilen model Newcomb ABX Modelidir. Doğru cevabımız E şıkkıdır.

Alınan geribildirimler doğrultusunda iletinin tekrar düzenlendiği vurgusunu yapan doğru cevabımız C şıkkıdır.

İletişimde bulunan bireylerin toplumsal yapının parçası olduğu görüşünü vurgulayan model, A şıkkı olan Riley-Riley Modelidir.

Kan bağı olan yakınlar, geleneksel kalıtsal ve toplumsal bir bağ olan birincil grup içerisinde yer alır. Sorumuzun doğru cevabı E şıkkıdır.

Genelde iletişim modelleri doğrusal ve doğrusal olmayan modeller olarak ikiye ayrılır. Doğrusal modeller geri besleme kavramını dikkate almayan modellerdir. En bilinen doğrusal modeller; Aristo, Lasswell, Shannon-Weaver, Berlo modelleridir. Doğrusal modeller basitçe kaynak-ileti-alıcı kavramlarını dikkate alan modellerdir. “Lasswell” Modeli doğrusal modellerden biridir. Bu nedenle doğru cevap “c” seçeneğidir.

Doğrusal olmayan modeller, geri beslemeyi ve diğer iletişim süreci öğelerini de içeren modeller olmaktadır. Bunlar; Osgood ve Schramm, Dance, Gerbner, Newcomb ABX, Westley- MacLean ve Riley-Riley modelleridir. Doğrusal olmayan bu modellerin, iletişim sürecinin daha iyi anlaşılmasına kaynaklık ettiği ve iletişim biliminin açıklanmasına, gelişmesine katkıda bulunduğu söylenebilir. “Newcomb ABX” Modeli doğrusal olmayan modellerden biridir. Bu nedenle doğru cevap “e” seçeneğidir.

Milattan önce 4. yüzyıla dayanan bir görüş olarak Aristo’nun düşüncesi ilk iletişim modeli olarak bilinmektedir. Bu modelde aslolan konuşmacı ve dinleyici arasındaki basit iletişim sürecidir. Aristo’nun iletişim modeli, yüz yüze iletişimi temel olarak anlatmaktadır. Bu nedenle doğru cevap “a” seçeneği “Aristo” Modelidir. Örneğin bu modelde, geleneksel sınıf ortamında konuşan eğitimci ve dinleyen öğrenici arasında aktarılan bilgiler olarak ifade edilebilir. Ancak bu model günümüz iletişim süreci ve günümüz yüz yüze iletişim ortamlarında gerçekleşen iletişimi tümüyle açıklama açısından yetersiz kalmaktadır. Model, iletişimin model oluşturma çabalarının ne denli eskiye dayandırıldığını vurgulamak için önemli bir örnek olarak görülmelidir.

Amerikalı siyaset bilimci Harrold D. Lasswell 1948 yılındaki bir çalışmasında, “kim, neyi, hangi kanalla, kime, hangi etkiyle” söylediği konusunda “tek yönlü” iletişim sürecini vurgulayarak doğrusal bir model ileri sürmüştür. Lasswell’in 1948 ABD başkanlık seçimlerinde propaganda amaçlı ileri sürdüğü ve savunduğu bu modelinde, geri besleme olmakla birlikte şekilsel anlatımda görülmemektedir. Bu nedenle doğru cevap “b” seçeneği “Lasswell” Modelidir.

Claude Shannon ve Warner Weaver, Bell telefon şirketi laboratuvarlarında görevli oldukları sırada bu iletişim modelini geliştirmişlerdir. 1949 yılında geliştirilen bu model, ileti gönderimi ile ortaya çıkan sorunlar üzerinde durmaktadır. Model ağırlıklı olarak “hangi kanal” en çok sinyal iletir, iletilen bu sinyallerin ne kadarı gürültü öğesi tarafından zarar görür, sorularını kapsar. Bu nedenle doğru cevap “b” seçeneği “Shannon-Weaver” Modelidir.