aofsorular.com
MEİ208U

MEDYA ETİĞİNİ ÇEVRELEYEN DIŞSAL/YAPISAL ETKENLER VE ETİK UYGULAMALAR

4. Ünite 20 Soru
S

Medyanın gelir kaynakları nelerdir?

Gelir kaynaklarının ilki üretilen içeriğin izleyiciye satılmasından doğar. Basılı gazete nüshasının, derginin, radyo veya televizyon programının ücret karşılığı izleyici tarafından tüketilmesinden gelen gelirdir bu. İkinci gelir kaynağı ise izleyiciye ulaştırılan içerikle birlikte tüketiciye sunulan reklam ve tanıtım faaliyetlerinden elde edilen gelirlerdir.

S

Medya dünyasının lider iletişim aracı nedir?

Medya dünyasının lider iletişim aracı televizyondur.

S

Medya kuruluşlarının ekonomik girdileri çerçevesinde ele alınabilecek ve medyanın etik
uygulamalarına doğrudan etkisi bulunan bir başka kaynak medyanın kullandığı teşviklerdir. Ticari bir faaliyet alanı olması sebebi ile medya kuruluşlarının da üretim teknolojilerini yenileme veya yeni yatırımlar yapma gibi ekonomik gerekleri olan girişimleri vardır. Bu yönde harcamalar yaparken devletin sunduğu çeşitli teşvik olanaklarından yararlanırlar. Bu teşvik kaynaklarının dağıtımında neye dikkat edilmelidir?

Diğer iş alanlarından farklı olarak medya kuruluşlarının yararlandığı teşviklerin usulüne uygun, medya kuruluşları arasında haksız rekabete yol açmayacak biçimde adil kullanımı gibi hususlar büyük önem taşımaktadır.

S

“Gazeteci” adıyla seslenilen medya çalışanı söz konusu etik konulu bildirgelerde yer alan ilkelere göre neyi her şeyin üstünde tutar?

“Gazeteci” adıyla seslenilen medya çalışanı söz konusu etik konulu bildirgelerde yer alan ilkelere göre “kamunun gerçekleri öğrenme hakkını” her şeyin üstünde tutar.

S

Dışsal olarak dile getirilen ve etik kuralların uygulanmasını güçleştirici etkileri bulunan söz konusu etkenler nelerdir?

• Medya ekonomisinden kaynaklanan etik sorunlar,
• Medya mülkiyet ilişkilerinden doğan etik sorunlar,
• Medya siyaset ilişkilerinden kaynaklanan sorunlar,
• Medyada uluslararası iletişim akışından kaynaklanan sorunlar,
• Çalışma koşullarından kaynaklanan sorunlar

S

Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluklar bildirgesinin gazetecilerin temel görev ve ilkeleriyle ilgili bölümünün ilk maddesine göre “halkın bilgilenme hakkı uyarınca, gazeteci, kendi açısından sonuçları ne olursa olsun ............. ve ............ saygı duymak ve uymak zorundadır.”

Boşluk bırakılan yeri tamamlayınız.

Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluklar bildirgesinin gazetecilerin temel görev ve ilkeleriyle ilgili bölümünün ilk maddesine göre “halkın bilgilenme hakkı uyarınca, gazeteci, kendi açısından sonuçları ne olursa olsun gerçeklere ve doğrulara saygı duymak ve uymak zorundadır.”

S

Medya hangi amaçla ortaya çıkmıştır?

Medya tarihini konu alan ya da gerek duyulduğu için değinilen hemen her çalışmada medyanın kamuoyunu bilgilendirmek, aydınlatmak gibi kamusal bir işlevi yerine getirmek için var olduğu, bu ihtiyacın giderilmesini sağlamak için ortaya çıktığı yazılıdır. 

S

Dengenin reklam verenler lehine değişmesinin ya da en azından böyle bir eğilimin ifade edilmesinin önemli nedenlerinden birisi nedir?

Dengenin reklam verenler lehine değişmesinin ya da en azından böyle bir eğilimin ifade edilmesinin önemli nedenlerinden birisi de yayın türlerinin giderek çeşitlenmesi ve yayıncı kuruluş sayılarının hızla artmaya devam etmesidir

S

Ürün yerleştirme etik açıdan neden sorgulanmalıdır?

Sinema sektöründe doğup televizyon ve diğer görsel iletişim sunan mecralara da yansıyan ürün yerleştirme, en azından örtülü pazarlama faaliyeti olması sebebi ile etik açıdan sorgulanması gereken fiili durumlar yaratmaktadır.

S

Radyo ve televizyon yayınlarını denetlemekle görevli kuruluş hangisidir?

Radyo ve televizyon yayınlarını denetlemekle görevli kuruluş RTÜK'tür

S

1983 / 1997 yılları arasında medya kuruluşları ne kadar  teşvik almıştır.

1983 / 1997 yılları arasında medyanın kullandığı teşviklerin miktarına ilişkin bilgilerin verildiği bir başka çalışmada ise medya kuruluşlarının on beş yılda dokuz yüz on dokuz milyon dolar tutarında teşvik aldığı belirtilmektedir (Reyizoğlu;2003:237).

S

Medya kuruluşlarının yayın faaliyetlerinden sorumlu olarak kim atanır ve bu kişiler neyden sorumludurlar? 

Medya kuruluşlarının yayın faaliyetlerinden sorumlu olarak atanan, genel yayın yönetmeni, yayın koordinatörü gibi adlar kullanan yayın sorumluları bu bağımsızlığı gözetmek ve uygulamakla sorumlu kişilerdir.

S

Editoryal bağımsızlık nedir?

Editoryal bağımsızlık, medya kuruluşlarının ve tabi sahiplerinin ticari faaliyetleri ile kuruluşun yayın hizmetlerinin mesleki kural ve değerlerinin birbirini etkilemeyecek biçimde ayrı tutulmasını sağlamaya yönelik bir mekanizmadır.

S

Küresel düzeyde televizyon yayın ve içeriklerinin toplam pazar değeri 2002 'den 2009'a kadar büyüme oranı nedir?

Küresel düzeyde televizyon yayın ve içeriklerinin toplam pazar değeri 2002 yılında iki yüz iki milyar dolar civarında iken bu miktar 2009 yılında üç yüz otuz dört milyar doları geçmiştir. Bu rakamlara göre sektörün büyüme oranı %73 olmuştur.

S

Medya çalışanının görev gereği temas ettiği kişi veya kurumlardan makul sayılabilecek ölçüleri aşan hediyeler kabul etmesi etik açıdan nasıl değerlendirilir?

Medya çalışanının görev gereği temas ettiği kişi veya kurumlardan makul sayılabilecek ölçüleri aşan hediyeler kabul etmesi etik açıdan kabul edilemez bir durum olarak değerlendirilir.

S

Medya sektörü yanında başka iş kollarında da faaliyet gösteren medya sahiplerinin ticari hedefleri ile medya faaliyetlerini birbirinden ayırmak için geliştirdikleri çözüm nedir?

Editoryal bağımsızlık uygulamasını işletmektir.

S

Yayın kuruluşlarının sundukları içeriklere en çok katkı yapan veya müdahale şansı bulunan iş koluna bir örnek veriniz.

Halkla İlişkiler

S

Medya sahipliği ve mülkiyet ilişkileri açısından duruma bakıldığında, özellikle yirminci yüzyılın son çeyreğinde medya sahipliğine iş dünyasından yoğun bir yönelimin olduğu gözlenmektedir. Bu durumun sebeplerinden bir tanesini yazınız. 

Bu durumun sebeplerinden birisi, medya ekonomi ilişkilerinde de değinildiği gibi medyanın kendisinin artan oranda cazip bir iş koluna dönüşmesidir.

S

Yüksek tiraj nedir?

Basılan kitap, dergi, gazete gibi basılı ürünlerin yüksek sayıda satılmasıdır.

S

Yüksek reyting nedir?

Reyting hangi programın ve televizyon kanalının ne kadar izlendiğini ortaya çıkaran sistemin adıdır. Yüksek reyting ise en fazla izleyiciye ulaşma anlamına gelmektedir.