MEDYA VE ETİK - Deneme Sınavı - 8

Geçmişte yerel düzeyde çalışan medya ekonomik büyümenin etkisiyle artık dünya çapında iş yapmaktadır, böylece küreselleşen dünyada haber üretim sürecinin maliyeti artmıştır. Dolayısıyla doğru yanıt B şıkkıdır.

Gazetelerin ekonomik çıkar kaygısı ile örgütlenmesi ve kapitalist piyasanın bir parçası haline gelmeye başlaması 19. Yüzyılda yaşanmıştır. Bu nedenle doğru yanıt C şıkkıdır.

Teknolojik yöndeşme daha önceleri içerik/hizmet, altyapı ve araç düzeyinde teknolojik olarak ayrı olan enformasyon ve iletişim teknolojileri, kitle iletişim teknolojileri ve telekomünikasyon alanlarının teknolojik olarak birleşmesini ve bu alanları belirtilen düzeylerde birbirinden ayıran teknolojik sınırların ortadan kalkmasını açıklayan bir kavramdır. Bu nedenle doğru yanı B şıkkıdır.

Teknolojik gelişmeler, iletişim aracı ve iletişim biçimi bağımlılığının kırılmasını sağlamıştır, doğru yanıt E şıkkıdır.

Kitle iletişiminde geri besleme/bildirim sunması, gazetelerin satış rakamları, televizyon programlarının izlenme oranı, izleyici ve okur mektupları, telefonları kitle iletişimindeki etkileşim örneklerindendir. Bu nedenle doğru yanıt D şıkkıdır.

Yeni iletişim teknolojileri, iletişim sürecine katılmış teknik düzenlemeler yardımıyla alıcının kaynak da olabilmesi ve alıcının kaynağın gönderdiği mesaj üzerindeki kontrolünü arttırabilmesini sağlar bu nedenle doru yanıt E şıkkıdır.

Yeni iletişim teknolojilerinin neden olduğu bir diğer sorun ise başkasına ait içeriğin izinsiz ve kaynak göstermeden kullanımı olan aşırmadır. Bu nedenle doğru yanıt B şıkkıdır.

Kitlesizleştirme, kitle iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen iletişim süreci bir kişiye veya nüfusun dar bir bölümüne yönelik değil; toplumun homojen olmayan büyük bölümüne yönelik olmasını ifade eder. Bu nedenle doğru yanıt C şıkkıdır.

Yeni iletişim teknolojilerinin görüntü ve ses kayıtları üzerinde oynanması işlemine yeni teknolojik olanaklar getirmesine, bu tür uygulamaları kolaylaştırmasına gösterilebilecek bir diğer örnek ise zaman sıkıştırıcı olarak adlandırılan yöntemdir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Basın Yasası 1931 yılında çıkarılmıştır, yeni iletişim teknolojileri ile ilişkilendirilemez. Bu nedenle doğru yanıt B şıkkıdır.

Gazeteciliğe ilişkin etik bir söylemin ortaya çıkışı 16. ve 17. Yüzyıla uzanmaktadır, bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Medya etiği, medyanın işleyişi ve medya yoluyla topluma enformasyon aktarılması sonucunda oluşan sorunlarla ilgilidir. Bu bağlamda medya etiği medya profesyonellerinin günlük çalışma pratiklerini, mesleki işleyişi ve daha genel olarak medyanın yapısı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Medya etiğinin tarihsel gelişimi, medyaya yüklenen toplumsal rolle, bu rolün meşrulaştırılması çabasıyla ve liberal basın ideolojisinin gelişimiyle yakından ilişkilidir. Doğru cevap B'dir.

Medya etiğinin dördüncü dönemi 20. Yüzyıl ve sonrasındaki medya etiği tartışmalarını kapsamaktadır. 20. Yüzyıl boyunca medya toplumda yaşanan ekonomik  etkilenmiştir ve medyada ticari şirket kontrolü hızla artmıştır. Bu dönemde medya etiği, objektiflik ilkesi çerçevesinde daha kesin kurallara ve ilkelere bağlanmış; profesyonelleşmenin vurgulandığı ve profesyonel etik çerçevesinde düzenlenmiş bir görünüme bürünmüştür. Bu çerçevede de meslek örgütleri kurulmuş ve medya etiğine ilişkin ilkeleri, kuralları içeren dökümanlar yayınlanmıştır. Medya etiği tartışmalarında bu dönemdeki bir diğer gelişme de toplumsal sorumluluk kavramı çerçevesinde medya kuruluşlarının topluma hesap verebilir ve şeffaf kurumlar olma adına kendi yayın ilkelerini geliştirmeleri ve özdenetleme mekanizmasını hayata geçirmeye başlamalarıdır. Doğru cevap A'dır.

Sayısallaşma, bilgisayar teknolojisindeki gelişmeler ve teknolojik yöndeşmenin iletişim alanına getirdiği olanaklar ve değişimler şunlardır:

Doğru cevap E'dir.

Yeni iletişim teknolojilerinin özelliklerinden bir tanesi etkileşimdir. İletişim sürecinde etkileşim genellikle kaynağın alıcı, alıcının da kaynak olabilmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yeni iletişim teknolojilerinin bir diğer özelliği ise kitlesizleştirmedir. Kitle iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen iletişim süreci bir kişiye veya nüfusun dar bir bölümüne yönelik değil; toplumun homojen olmayan büyük bölümüne, kitleye yöneliktir. Yeni iletişim teknolojilerinde kitlesizleştirme büyük bir kullanıcı grubu içinde neredeyse her bireye erişebilme ve onunla etkileşime girebilme olarak tanımlanır. Doğru cevap C'dir.

Yeni iletişim teknolojilerinin özellikleri;

Doğru cevap A'dır.

İnternet gazeteciliğinde aynı sayfada hem metin formatındaki haberleri hem de haberlerle ilişkili fotoğrafları, grafikleri ve videoları görüntüleyebilmemiz çoklu ortam özelliğidir. Doğru cevap D'dir.

İnternet kullanıcılarının profillerinin oluşturulmasında kullanılan çerez (cookie) adı verilen yazılımlar, kullanıcı bir web sayfasını görüntülediğinde veya sayfadaki bir bağlantıyı tıkladığında kullanıcının bilgisayarında yüklü olan çerez dosyaları ile karşı taraftaki sunucunun bağlantıya geçmesiyle çalışır. Çerez dosyalarının kullanıcının ağ üzerindeki faaliyetlerini takip ederek oluşturduğu profil, elde ettiği veriler özellikle internet reklamcılığında kullanılmaktadır. Reklam endüstrisi bu yolla kullanıcıların ilgi alanlarına yönelik ürünlerin reklamlarını kişiye özel olarak web sayfalarına yerleştirilebilmektedir. Elektronik alışveriş siteleri de çerez yazılımlarını yoğun olarak kullanmakta ve bu yolla kullanıcıların ilgi alanlarına giren ürünleri belirleyerek web sayfalarında kişiye özel ürün gösterimi yapabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Viral reklam, video formatında hazırlanan ve reklamın sunumu için sosyal ağlar ve/veya elektronik postanın kullanıldığı bir reklam gösterim tekniğidir. Viral reklamda kullanıcı görüntülediği içeriğin reklam olduğunu o an için fark etmez ve inandırıcılık açısından hazırlanan videoların amatör kayıt kalitesinde olmasına dikkat edilir. Viral reklam şirketler tarafından hazırlanabileceği gibi kullanıcılar tarafından da hazırlanabilir. Kullanıcıların viral reklam hazırlaması genellikle bir ürüne ve/veya hizmete ilişkin kendi deneyimini görüşünü paylaşmak amacıyla kullanıcıların video hazırlaması ve bunu sosyal ağlar üzerinden paylaşmasıyla ortaya çıkar. Doğru cevap B'dir.