MEDYA SOSYOLOJİSİ

“Enformasyon ekonomi” demek enformasyon üretimi, dağıtımı ve kullanımından zenginlik (ve elbette yoksunluk) yaratan ekonomik örgütlenme ve ilişkiler yapısı demektir. Bu ekonomi kapitalist ekonomiden ve özel mülkiyet ilişkilerinden farklı bir ekonomi değildir. Ayrıca her tür mal ve hizmet üretimi bilgiye dayanır; bilgi olmaksızın hiçbir üretim yapılamaz. Kitaplarda ve makalelerde rastladığımız “enformasyon ekonomisi” aslında “enformasyon/bilgi” üreten sektördür.

Genel kullanıcılar ötesinde, bilgisayar dilini bilenler tarafından en sık kötü kullanmaların başında “spam” denen e-posta ile istenmeyen mesajlar gönderme, “hacking” denen bilgisayar korsanlığı ve çeşitli türdeki virüsleri yazma ve dolaşıma sokma gelir.

Hiç kimse biz sohbet edelim, e-posta gönderelim ve internette güzel vakit geçirelim diye teknolojik araçları icat etmez ve geliştirmez: Teknolojik araçlar her an ve her durumda ekonomik ve siyasal amaçlı kontrol etme ve yönlendirme amacıyla yaratılırlar.

Ağ toplumunu internet ağlarıyla kurulan toplum olarak düşünelim. Bu düşünülebilir. Ama biz toplum dediğimizde belli ekonomik, siyasal ve kültürel üretim tarzı ve ilişkileriyle maddi ve düşünsel yaşamı üreten örgütlü insan topluluğundan bahsediyoruz.

A) ve B) seçeneğinde Google gibi araştırma motorları, her aşamada gerekli yazılımlardan oluşur. Tek bir merkezî örgüt yapısı tarafından kontrol edilmez; bunun anlamı özgür bir alan olduğu değildir, çünkü devletler ve şirketler gibi dev güç yapıları tarafından çeşitli yollarla kontrol edilirler. C) Siber uzay, insanlık tarihinde en yoğun kontrolün olduğu, fakat sonsuz özgürlüğün var olduğu sanıldığı bir alandır. D) Sosyal medyanın sosyal ilişki/etkileşim medyası olduğu belirtilmektedir. Bu yanlıştır, çünkü en eski olan paradan ve yazıdan başlayarak her araç/medya sosyal ilişki medyasıdır. Bilgisayar ve internet gibi günümüzde hızla yaygınlaştırılan yüksek seviyedeki kontrol araçlarının erişilebilirlik ve devasa karakterlerinin, onları sosyal medya yaptığı iddia edilmektedir; bu iddia bilimsel kategorileştirmeyle alay eden bir iddiadır, çünkü sosyal medyanın özellikleri diye ileri sürülen özellikler, dil, mektup kağıdı, kalem, defter, radyo ve telefon gibi araçları “sosyal olmayan araçlar” kategorisine sokacak özellikler değildir.  Doğru Yanıt B) seçeneğidir.

A) Güç ve güçlendirme internet yoluyla gelmez; sadece

internet güç uygulamasının veya mücadelenin bir parçası olarak kullanılabilir. Google, Alta Vista, MSN, YAHOO, NETSCAPE, CNN vb sermayeden yoksun olanlar için güç, kullanıcının ve potansiyel müşterinin, dolayısıyla sürecin en ucundakinin güçsüzleştirilmiş gücüdür. D) dünyada insanların en çok gereksinim duyduğu şeyler, bilgisayar lüksüne sahip olma veya bilgisayar lüksüyle chat ve sanal ilişki kurma, enformasyon toplama veya haber alma ve bilgilenme E)internetin insana ve topluma getirdikleri ile ilgili söylenen şahane sözlerin büyük çoğunluğu gerçeği yansıtmayan biliş ve davranış yönetimi ifadeleridir. En doğru görünenleri bile “olabiliri” “oluyor” gibi gösteren mistikleştirmelerdir. İnternet elbette birçok olası bireysel ve sosyal sonuçlara sahiptir. Ama gerçek, internetin, internet kullanımının doğasında yatar; yapabileceğinde değil, yapılanda. Doğru yanıt B)  seçeneğidir.

Cybertext dijital ortamdadır. Meta text metni açıklayan metindir. Data text veri metnidir. Doğru Yanıt C) seçeneği Hypertext (Hypertext metinler arasında veya bir metinde tablolara, referanslara, dipnotlara, indekslere ve kavram dizinlerine bağlantı kuran bağlardır.

Doğru Yanıt E) seçeneğidir.

Sorunun yanıtı Siber etik ve Dijital etik değildir. Etik kod ise bir şirket veya kuruluştaki kararları ve davranışları yöneten etik ilkeleri ifade eder. Etiquette genel olarak görgü kuralları anlamındadır. Bu yüzden internet görgü kuralları netiquette dir, dolayısıyla  Doğru yanıt B) seçeneğidir.