MEDYA SOSYOLOJİSİ

Enformasyon verme görevi, toplumda karşılıklı bağ kurma görevi, toplumsal sürekliliği sağlama görevi, eğlendirme, avuntu, dinlendirme görevi ve harekete geçirme (seferber etme) görevi iletişim araçlarının sosyal görevleridir.

İletişimi kaydetmedeki gelişme, görsel olarak çizgilerle ve sembollerle kayıt etmeleriyle başlamıştır ve tarihi M.Ö 30.000’lerde bulunan mağara duvarlarına çizilen resimlere kadar geriye gider. Sembollerle sözün kaydı, yani yazının kullanılmasına giden gelişme ise, insanların “şeyleri” (örneğin, bir hayvanın veya malın sayımını) kayıt için token/örnekçe sistemini geliştirmeleridir.

Yazının gelişmesinde yazı yazma aracı ve üzerine yazılan araçlar, yaşanan bölgenin doğal yapısından ve üretim ilişkilerinden etkilenerek şekillenmiştir. Bu araçların çıkması ve gelişmesi Asya’da başlamış ve oradan Avrupa’ya yayılmıştır:

İlk gazetelerin çıkışı ve gelişme tarihi 16. yüzyılın başlarına  dayanır.

İlk gazete ingilizce gazete olan “The Courant” Amsterdam 1620’de çıkmıştır.

İlk kütüphane M.Ö. 540 yılında Atina’da kuruldu.

1839’da Louis Daguerre (daguerreotype) ilk “renk tonları olan” fotoğrafı buldu.

1888’de Guglielmo Marconi telsiz telgrafı yarattı.

Kitap, gazete, televizyon, dergi/magazin, müzik, radyo, sinema, WEB ve Ajanslar kitle iletişiminin temel faaliyet alanlarıdır.

Medya sisteminde örgüt ilişkilerinin en başında gelenlerden biri  “izleyici reyting” sistemidir.

Doğru cevap A'dır.

İletişim araçlarının insanlaştırma görevi yoktur.

Bilinen en eski kitap “Yaşayan ölünün kitabı” Mısır’da papirüs üzerine yazılmıştır (M.Ö. 1900).

Sözlü iletişime yazılı olanın eklenmesiyle başlar.

Siyasal ve ticari amaçlı bilgi ve kontrol gereksinimini gidermek için.

“İletişimin babası” olarak nitelenen Schramm, Lasswell ve diğerlerinin geliştirdiği ve günümüzde de yaygın olarak benimsenen egemen görüşleri toparlayan McQuail iletişim araçlarının sosyal görevlerini /rollerini beş temel kategoride özetler:
Enformasyon verme görevi: Dünyada ve toplumdaki durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak; yeniliği, uyumu ve gelişmeyi kolaylaştırmak.
Toplumda karşılıklı bağ kurma görevi: Enformasyon ve olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapma; yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak; toplumsallaşma; farklı, etkinlikleri ayarlama; fikir ve oybirliği sağlama; öncelikler sırasını saptama ve birbirine bağlı toplumsal duruma işaret etme.

Toplumsal sürekliliği sağlama görevi: Kültürü ifade etme, alt kültürler ve yeni kültürel gelişmeleri tanıma; değerler ortaklığını işleme ve tutma.
Eğlendirme, avuntu, dinlendirme görevi: İyi ve hoş vakit geçirme günlük baskılardan uzak, dinlenme olanakları sağlama.
Harekete geçirme (seferber etme) görevi: Siyasal, savaş, ekonomik kalkınma vb
toplumsal amaçlar için kampanya yapma.
Dikkat edilirse, kitle iletişiminin temel görevi topluma faydalı işlevsel bağlar kurmak ve sürdürmek olmaktadır. İşlevsellik toplumun tümüne mal edildiği için önemli soruları sorma gereği duyulmaz.

Kitle iletişiminin temel görevi topluma faydalı işlevsel bağlar kurmak ve sürdürmek olmaktadır. İşlevsellik toplumun tümüne mal edildiği için önemli soruları sorma gereği duyulmaz. Bu anlayışın daha tutucu kanadında yer alan De Fleur’e göre (1970:5) kitle iletişim araçları, (a) ahlaksızlığı, düzenbazlığı, günahkarlığı teşhir eden, (b) ifade özgürlüğünün bekçisi olarak çalışan, (c) milyonlara kültür getiren, (ç) halka günlük zararsız eğlence sunan, (d) dünya olayları hakkında bizi aydınlatan, (e) sunduklarıyla yaşama düzeyimizi daha da geliştiren sadık hizmetkarımız ve kurtarıcımızdır. 

En yaygın tanımına göre, kitle iletişimi uzmanlaşmış grupların, teknolojik araçları (basın, radyo, tv) kullanarak geniş, heterojen ve dağınık izleyicilere simgesel içerikleri yayma tekniklerini ve örgütlerini içerir (McQuail,1969:2). Bu tanımı, Graham Murdock ve Peter Golding şu şekilde derinleştirmişlerdir: “Kitle iletişimi öncelikle, emtia üreten ve dağıtan endüstriyel ve ticari örgütlerdir” (Mosco, 1996: 102).

Tüketim
Ürünü kullanma (seyretme, izleme, okuma) demektir.

Ürün
Ürün demek, teknolojik süreçlerden geçerek oluşturulmuş olan her şey demektir. Kitle iletişiminde “ürün,” okuduğumuz bir kitap, gazete veya dergidir; dinlediğimiz bir müzik, bir radyo konuşması, bir televizyon programı, bir sinema filmidir. “Mesaj” bir bitmiş üründür.

İletişim
Kitle iletişimindeki “İletişim” kavramı, kurumsallaşmış, örgütlü, yönetimsel sembolsel/düşünsel içeriği üretmeyi ve dağıtmayı anlatır. Kesinlikle, iki arkadaş arasında olan diyalog, alışveriş, paylaşma ve ortaklık kurma gibi karşılıklılığı ifade eden bir ilişki kurmayı anlatmaz. Kitle iletişiminde, iletişimi demokratik yapan çok az öge vardır. Kitle iletişiminde ürünün ne zaman, nerede, nasıl ve hangi koşullarda üretileceğine ve içeriğinin nasıl doldurulacağına “üretenler” karar verir. Kitle iletişimi örgütlü yönetimsel iletişimdir ve bu örgütlü yapıların kendilerinin ve kendisini var eden diğer yapıların yönetsel amaçlarını gerçekleştirmek için vardır. Bu amaçların anlamı elbette, amacın doğasına göre olumlu da olumsuz da olabilir.

Kitle
Kitle iletişimi iki temel tanımlayıcı kavramdan oluşmaktadır. Kitle ve iletişim. “Kitle” kavramı, bazılarına göre, birbirinden kopuk, bağımsız/atomlaşmış, pasif, birbirinden farklı çok büyük sayıdaki insanlar anlamına kullanılmaktadır.

Teknolojiyle aracılanmışlık
Teknolojiyle aracılanmış iletişim, yukarıda örnekleri verildiği gibi, insanın kullandığı yapay araçlar kullanılarak yapılan iletişimdir. Örneğin, okuduğunuz bu kitap teknolojiyle aracılanmış kitle iletişiminin en son halkasındaki bitmiş bir üründür. Bu ürünün yazarından başlayarak, basılması ve dağıtılması ve sizin elinize geçmesine kadar olan safhaları ve bu safhalarda kullanılan teknolojik araçları düşünürseniz, ne denli karmaşık, çok ve kademeli olduğunu görürsünüz.

Sinemanın gelişmesi fotoğraf, elektrik, hareketli fotoğraf, film ve projektör gibi araçların gelişmesine bağlı olarak sonradan oldu. Sinema önce ticari amaçlı bir eğlence aracı olarak oluşturulmuş, fakat 1900’lerin siyasal koşullarında hızla propaganda aracı olarak devletler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu amacı Amerika’da özel teşebbüs biçiminde örgütlenmiş Hollywood yaparken, diğer ülkelerde ya devlet kurumları ya da özel teşebbüs şirketleri gerçekleştirmeye çalışmıştır. Sinema Holywood’un dünya egemenliği altında ticarileşmiş ve ticari kültür ve bilincin yayılmasında önemli katkılarda bulunmuştur.

Medya örgütlerinin dışla ilişkileri arasında pazarlama, halkla ilişkiler, kriz yönetimi, kamu konuları yönetimi, lobicilik, medya ilişkileri, örgütler arası ilişkiler ve fiziksel doğayı kullanma gibi ilişki biçimleri vardır.
Her özel koşul için firmalar farklı stratejilerle amaçlarını gerçekleştirmeye çalışırlar. İletişim stratejileri kolaylaştırıcı, eğitici, ikna edici, baskıcı ve pervasızca sömürgen ve talancı olabilir. Elbette ilişkide bulundukları dış çevrelerin de stratejileri ve resmî kuralları vardır ve firmanın ilişkisinin doğasına etki ederler.