MEDYA SOSYOLOJİSİ

Beyin, vücudumuzda hücrelere kadar inen iletişimin kontrol merkezidir. Beyinle diğer organlar ve hücre içi ve hücreler arasındaki iletişim, kimyasal veya hormonsal yollarla uyaranlar iletme ve alma gibi basit bir süreç değildir. Amaca yönelik ilişkisel içerikler taşır.

İnsanın içsel sistemi iki bütünleşik yapıdan oluşur: (1) Biyolojik yapı ve bu yapıdaki biyolojik iletişim. (2) Düşünsel yapı ve bu yapıdaki kendisiyle iletişim: Toplumsal bir varlık olan insanın kendi kendisiyle olan düşünme ve kendisiyle konuşma gibi yaptığı iletişimlerden oluşur.

Kişinin kendisi ile olan iletişimi yaşamının her anında sürekli olarak vardır. Kişi kendisi ile iletişiminde düşünür ve kurgular. Kendisiyle ve başkalarıyla konuşur, tartışır, küser, barışır. Hayaller kurar, düşünür, sevinir, üzülür, güler ve ağlar. Ka- rarlar alır ve kararlar değiştirir. Kendi kendine şarkı söyler. Dua ve beddua eder. Sesli veya sessizce kitap ve gazete okur. Problemler çözer, planlar yapar ve yıkar. Kendi ve ilişkide bulunduğu dış dünya ve insanlar hakkında düşünür. Kendiyle ve dışıyla olan ilişkilerini düzenler ve yürütür.

Gereksinim hissetme/algılama, bilgi toplama, bilgi/enformasyon süreçten geçirme ve karar verme kendi ile iletişimin temel aşamalarıdır.

Dışını anlama: Kişiler arası iletişim insanın kendini ve dışını anlaması ve anlamlandırmasını gerektirir. Dışını anlama, insanın fiziksel ve sosyal varlığını sürdürebilmesinin zorunlu bir koşuludur. İnsanın kendini anlaması ve anlamlan- dırması, benliğinin oluşması kendi başına olmaz, doğumundan ölümüne kadar olan toplumsal yaşamındaki ilişkilerden geçerek olur. İnsan kendini BEN olarak tanımlarken bu tanımlamayı kendi dışını ve dışıyla olan ilişkilerini anlamlandır- ma yoluyla yapar. Dışını anlamlandırırken, aynı zamanda kendini, kendini an- lamlandırırken de dışını anlamlandırır.

Tekil konuşma (Monolog, Soliloguy): Kişiler arası iletişimin tarzı tekil konuşma, bir tarafın konuşması (monolog) biçiminde olabilir. Monolog en az üç şekilde olabilir.

Çatışma koşulunda insanlar çeşitli savunma mekanizmaları kullanır. Bunların başında sözsel saldırı, alay, küçümseme, aşağılama, rasyonelleştirme, bedelini ödetme, gerileme, fiziksel kaçınma, bastırma, ilgisizlik, dinlememe ve yerinden etme gelir.

En yoğun sözlü iletişim biçimi aynı yer ve zamanda yapılan ve teknolojiyle aracılanmamış yüz yüze olan iletişimdir.

Sözsüz iletişim, konuşulan sözü içermeyen ifade, enformasyon verme veya davranış olarak tanımlanabilir. Örnek olarak jestler, yüz ifadeleri, giyiniş, duruş ve ses tonu ile anlatım veya bunlardan anlam çıkarmadır. Dolayısıyla, sözsüz iletişim, bir ilişkinin söz kullanmadan başlatılması, kurulması ve yürütülmesidir.

Sözsüz iletişim, sosyal ilişkide önemli işlevlere sahiptir:
Kimlik tanımlama, duygusal işlev, güç ve statü iletişimi ve işlevi, regülatör/düzenleme işlevi,resmetme işlevi pekiştirme işlevi, yadsıma işlevi, sözü tamamlama işlevi, vurgulama ve farklılaştırma işlevi, dikkat çekmek işlevi, 
sözün yerini alma.

Kendiyle iletişimin temel aşamaları arasında gerekesinim hissetme veya algılama, bilgi toplama, bilgiyi/enformasyonu süreçten geçirme ve karar verme yer alır. Bu durumda sosyal bilgi kazanma seçeneği iletişimin temel aşamaları arasında yer almadığı görülmektedir.

Kişiler arası iletişimde amaçlar ve sonuçlar arasında; 1) Zorunlu veya yaratılmış gereksinimleri giderme, 2) Kendimizi ve diğerlerini tanımlama, 3) Herhangi bir nedenle birbirini anlama bağlamı kurma ve 4) İlişkiyi tanımlama ve bağlamını kurma yer almaktadır. Ancak, kimlik tanımlama yer almamaktadır.

“İnsanların sesinin, gözünün, dilinin ve kulağının uzantısı olarak geliştirilmiş medyadır.” tanımlaması kişiler arası iletişimde araçlar için kullanılmaktadır.

Kişiler arası iletişimde; cep telefonu, e-posta, telekonferans ve posta kurumu bir araç olabilir. Ancak kimlik tanımlama aynı kapsamda değildir.

Tekil konuşmada kişi tek taraflı, kendi kendine ve farklı biçimlerde konuşabilir. Karşılıklı konuşma ise tekil konuşma değildir. Bu nedenle karşılıklı konuşma, ilişki kurma ve yürütme tekil konuşma kapsamına girmez.

Üretim ve üretim tarzıyla ilgili konular farklılıklar gösterir. Bu anlamda; kültürel rutinler ve ritüeller,  kişisel karakterler ve duygular, pozisyon ve statüler, normal olarak nitelen tarzlar üretim ve üretim tarzı ile ilgilidir. Oysa ilişki geliştirme, yakınlaşma ve belirsizlikleri azaltma doğrudan üretim ve üretim tarzları ile değildir.

Sözle ilişki düzenlemesi kapsamında; ilişki kurulabilir, geliştirilebilir, şekillendirebilir ve içerik değiştirilebilir. Ancak özün yerini alma durumu söz konusu değildir.

Sosyal ilişkide sözüz iletişim; sözlü iletişimin egemen olması, ortak kod gerektirmesi, sözüz iletişimin türleri ve işlevleri ile ilgilidir. Oysa bilgi/enformasyonu süreçten geçirme ise iletişimin temel aşamalarından biridir.

Sözsüz iletişim türleri arasında; mekan ve mekanda mesafe tutma, dokunma, jestler ve fiziksel görünüm yer alır. Ancak sözsüz iletişim türeleri arasında sözün yeri alma söz konusu değildir.

Sözsüz iletişim işlevleri arasında kimlik tanımlama, duygusal işlev, sözün yerini alma ve özün yerini alma sayılabilir. Fiziksel görünüm sözsüz iletişimin işlevlerinden değildir.