Doğaldan Aracılanmışa İnsan İletişiminin Temel Yapısı

İletişimde önce karşımıza üç tür yapı çıkar:
• İletişimin biyolojik örgütlenmesi: Bu, insanın bütünleşik fiziksel yapısıdır.Bu bütünleşik yapıda, öncelikle sinir sistemi, salgı sistemi ve beyinden oluşan bu örgütlenme doğaldır.
• İletişimin sosyo-psikolojik örgütlenmesi: Bu örgütlenme, insanın psikolojik yapısıdır ve insanın yaşadığı toplumsal ortamın her tür belirleyici ve yönlendirici izlerini taşır. Dolayısıyla bu yapı aynı zamanda, toplumsallaşmış bireyi ve toplumsal olan her şeyin bireydeki uzantısını anlatır.
• İletişimin toplumsal örgütlenmesi: Bu örgütlenme sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik bağlamlarda iletişimin örgütlenmesi demektir. Bu örgütlenme aile gibi en küçük birimlerden başlayarak okul, kurumlar, şirketler, uluslararası yapılara kadar çeşitlenen, birbiriyle işlevsel olarak bağıntılı üretim yapılarını, bu yapıların kendi içinde ve dışıyla ilişkilerini, her tür iletişimle ilgili yasal biçimlendirmeleri ve kültürel gelenekleri içerir.

İletişimin en temel nedeni (a) biyolojik/fiziksel varoluşu ve (b) sosyal varoluşu sürdürmektir. Bu en temel neden ötesindeki nedenler toplumsal yaşamla oluşan, oluşturulan, çoğalan ve çeşitlenen nedenlerdir. Bunlar kişinin kendisiyle içsel iletişiminden uluslararası iletişime kadar olan her tarzda ve yaşamın her anında çeşitli biçimlerde vardır. Tüm bu nedenlerin birleştiği ortak kavram “gereksinim” kavramıdır.

• Güç bir tarafın güçsüzleştirilmesi nedeniyle oluşan simetrik olmayan bir yapıdan, eşit veya eşite yakın simetrik bir yapıya kadar değişebilir. Simetrik-olmayan yapı dengesiz güç ilişkisine dayanır.
• Ayrıca, güç daha önce belirlenmiş yapıyla gelebileceği gibi, iletişimi başlatıncaya kadar görünmeyebilir fakat ilişkinin başlamasıyla baskı ve egemenlik ilişkileri de başlayabilir.
• Bazı koşullarda bir taraf diğerinin amacını gerçekleştirmekten başka bir seçeneğe sahip değildir.
• Bazen seçeneksizlik kişinin duygusal bağla veya duygusal katılmayla özgür bir seçeneğe dönüştürülür.

İletişimin amacı, gereksinim üzerinde düşünmeyi, gereksinimi gidermek için karar vermeyi, gidermeyi amaçlayan faaliyeti seçmeyi ve yapmayı ve gereksinimin giderilmesini içerir.

İletişimin olması için taraflardan birinin bir şey söylemesine veya bir şey yapmasına gerek yoktur. İnsan amaçlamadan da bir iletişimin parçası olabilir. Örneğin bir kişi bakışı, kokusu, duruşu, tavrı, konuşması, yemesi, içmesi, oturması, kalkması, göz ve yüz rengi, yürüyüşü, fiziksel yapısı, boyu, dişi, kaşı, kravatı, giydiği gömleğin, pantolonun ve ayakkabının markası, çorabının rengi, saçının taranışı, arabası, yaşadığı yer ve yaptığı iş, neyi nasıl söylediği, seçtiği kelimeler ve dünya görüşü ile ilgili olarak bir iletişime amaç, araç veya konu yapılabilir.

İstemeden ve planlamadan mesaj alma, başkalarının planladığı amaçlı iletişimin parçasıdır. Reklam panoları buna bir örnektir.

Bilgisayarla yazma ile birlikte, iletişimin içeriğini doldurma işinde kalem ve
mürekkep kullanma yerini, klavye almıştır.

Araçlardaki nitel ve nicel değişmeler toplum gelişmesiyle birlikte olur. Bu değişim;
(a) araçların daha kolayca elde edilebilir,
(b) kolayca işlenebilir,
(c) kolayca kullanılabilir,
(ç) kolayca taşınabilir
(d) uzun zaman muhafaza edilebilir,
(e) aynen kaydedilebilir ve okuyabilir(güvenirlik),
(f) çok bilgi kaydedilebilir(kapasite) biçime doğru olmuştur.

Mısırlılar MÖ. 2500 sıralarında ana yazı aracı olarak taş ve ağaç yerine papirüs ve fırça kullanmaya başladılar. Böylece yazıyla iletişim aracında uzay içinde “taşınabilirlilik” kolaylığı sağlandı. Papirüs kütüphaneleri kuruldu. Yazı sanatının bu gelişimiyle katiplik mesleği gelişti. Mısır yazısı MÖ. iki binlerin ikinci yarısında 24 sessiz harfli alfabeden oluşan Fenike yazısının gelişmesine model oldu. Bu alfabeden Sami oradan da Latin alfabesi oluştu.

Kapitalist dünyanın en gözde, en etken, en değerli iletişim aracı paradır. Para, ekonomik değer ölçüsü olarak, kapitalist pazar ilişkilerini düzenler; ürünlerin ve yaratılan zenginliklerin dağılımında hiyerarşiyi kurar; yatırım faaliyetleriyle büyür. Bu içeriği kaydeden araçlar sadece ekonomik alanda olmaz, aynı zamanda, ideolojik ve kültürel alanda, para arzular, umutlar ve düşler dünyasında da egemenlik kurar.

İletişimi üretmek için gerekli olan ve varoluşla gelen öğelerdir. Doğal araçlar insanın;
(a) vücut organları (göz, kulak, el, ses telleri gibi) ve
(b) kendi dışındaki doğa ve diğer varlıklardır (hava, yer, su, güvercin, at, eşek, deve gibi).

İletişimi üretmek için gerekli teknolojidir: Keser, kürek, oklava, kağıt, kalem, mürekkep, orman ürünleri, kılıç, ok, yay, bıçak, balistik füzeler, kimyasal silahlar, elektrik enerjisi, tamtam, duman, tel, kablo, basın teknolojisi, televizyon ve bilgisayar, gramofon, plak, film, yapay uydular, ve para bu teknolojilere birkaç örnektir.

Babaannenin torunları için ördüğü bir kazak kullanım değeri olan bir üründür. Kazak firması tarafından satmak için üretildiğinde, emtia olur.

Araçların amaç dışı kullanımı bağlamında üç özellik ortaya çıkmaktadır:
• İletişim araçlarının bazıları amaca göre az çok farklı kullanıma açıktır: 
• Bazı araçların, onu yaratan teknolojik yapının ihtiyaçları ve amaçları ötesinde kullanılma olasılıkları oldukça sınırlıdır.
• İster farklı kullanımlara izin versin veya vermesin, hiçbir araç “yansız” değildir.

Bireyin kendi kendisiyle konuşması, düşünmesi, kendi sorunlarını kafa yorarak çözme yolu araması/bulması, gündüz ve gece hayal/düş kurması, plan yapması, kendisi ve yaşamıyla ilişkili her şeyi değerlendirmesidir.

Teknolojinin kullanılmadığı, insanın doğal olanı kullanarak, doğalı dönüştürmeden yaptığı iletişim teknolojiyle aracılanmamış iletişimdir. Bu grup içine doğal araçların (beş duyumuzun) kullanıldığı dürtme, işaret etme, gösterme, çağırma, seslenme ve sözlü iletişim gibi her çeşit iletişim girer.

Teknolojiyle aracılanmış iletişim: Bu grup, beynimizin, kulağımızın ve gözümüzün uzantısı olan araçları kullanarak yaptığımız iletişim çeşitleridir. Bu çeşitler de kullanılan teknolojik araca göre isimlendirilir: Örneğin yazı, fotoğraf, film, sinema, radyo, televizyon, gazete, dergi, kitap ve internet böyledir.

Kişiler ötesi (extrapersonal) İletişim: Bu tür iletişim insan ile diğer yaşam
biçimleri, diğer varlıklar ve insan olmayan şeyler arasında olan iletişim olarak
tanımlanır. Kişiler ötesi iletişim “insan olmayan ile iletişim” olarak tanımlanır.

Kişiler ötesi (extrapersonal) iletişimler;
• İnsanın hayvanlarla iletişimi
• Bitkilerle iletişim
• Canlı olmayan maddelerle iletişim
• Bilgisayarla veya robotlarla iletişim
• Telepati
• Voodoo, büyü, ruh çağırma, (düşünceleri) psychic duyma, (düşünceleri) pscyhic görme, düşünceleri okuma/bilme, düşünceleri hissetme
• Bir yaratıcı ile veya Tanrılarla iletişim
• Dünya ötesi ile (uzaylılarla, extraterresterial) iletişimdir.

Kamusal İletişim: Kamusal iletişim, çoğu kez “public speaking” denilen iletişim türlerini içerir. Bunlar arasında bir siyasetçinin kitlelere yaptığı kampanya konuşması, kurultayda konuşması, bir uzmanın bir küçük veya büyük gruba konuşması, nutuk, bir gruba rapor sunma veya güncel bir konuda bilgi verme veya onları iknaya çalışma vardır.

Planlanmış rastlantı yoluyla, planlayan kişi amacını gerçekleştirmek için “amaçlanan tarafı” iletişime sokar: Biriyle karşılaşmayı planlar ve buna tesadüf süsü verir.

Telepati: Kişiler arasında düşüncelerin “bir iletişim aracı olmadan” aktarılmasıdır.

Vücudun duruşu, el kol hareketleri, mimikler, ses tonu düşünsel ve duygusal öğeler taşıyan tarzlardır.