MEDYA SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 1

Günümüzde enformasyon ve iletişim teknolojileri Sabit telefon şebekesi, Mobil şebeke, İnternet, Radyo ve televizyon teknolojileri içerir, su şebekelerini içermez

Küreselleflme ile birlikte “eme¤i dünyan›n neresinde bulursa orada sömürme” biçimi geldi. Küreselleflen sermaye, üretimin ve da¤›t›m›n maliyetini azaltmak için tüm dünyada (a) sendikalaflman›n oldu¤u yerlerden kaçarak sendikalaflmay› orta- dan kald›rmaktad›r; (b) sendikas›z yerlere gitmekte ve o yerlerde sendikalaflmay› engellemektedir; (c) iflçi göçü ile eme¤in ucuzlamas›n› sa¤lamaktad›r; (d) yo¤un iflçi mücadeleleriyle elde edilen, haftada befl gün ve günde sekiz saat çal›flma, faz- la mesai ve bayram tatillerinde ödeme gibi haklar› ortadan kald›rmakta ve oluflma- s›n› engellemektedir; (e) eme¤in s›n›f ve ç›kar bilincinin yerine, giderek yayg›nlafl- t›r›lan tarikatç›l›k, sofuculuk, bireysel geliflim uydurular›, parçalanm›fl ve sap›k kimlikler, böl, birbirine düflür ve yönet politikalar›yla gelen bilifl ve davran›fl yöne- timi biçimleri almaktad›r.

Somut kültür; düşünsel olan, insanın duyguları, inançları, tutumları, kendini sözle ifade biçimleri ve ideolojisidir ifadesi yanlıştır

Kültürel farkl›l›k, insanlar›n belli zamanlarda ve belli koflullarda, kendi fiziksel, psikolojik ve sosyal varl›klar›n› üretmede, egemenlik ve mücadeleyle “yap›fl ve ifa- de yollar›” fark›d›r. Toplumsal yap› içindeki veya farkl› toplumlardaki insanlar ken- dilerini farkl› flekilde ifade ettikleri için (örne¤in; farkl› dil kulland›klar›, farkl› ye- mek yeme tarzlar›, tart›flma biçimleri ve iliflki tarzlar› oldu¤u için) farkl› kültürlere sahiptir.

Şirketler dünyasının iletişim kontrolü “ne hakkında düşüneceğini” belirleme ve istenen biçimde düşünenleri işe koşarak “ödülllendirme” ve istenen biçimde düşünmeyenleri de işe alamayarak cezalandırma biçiminde olmaktadır. Bu şirket eğer bir iletişim şirketiyse bu tür iletişim kontrolu “otosansür/otodenetim” biçiminde kendini gösterir: iletişimin kontrolünü gazeteci kendisi kendi üzerinde uygular. Gazeteci bazı haberleri yapmaz, bazılarını da yönetimin istediği şekliyle yapar.

Makro seviyede, uluslararası ilişkilere bakıldığında (a) küresel pazarda ekonomik tekelleşmeyi/yoğunlaşmayı, (b) finans sermayesinin egemenliğini, (c) sermaye ihracatının/ithalatının önemi ve sonuçlarını, (d) dev firmaların egemenliği sonucunda dünyada mekânsal tabakalaşma olduğunu (iletişimin coğrafik-politikasını da içeren yerin kontrolünde yerin kontrol alanlarına ayrılması ve değerlendirilmesi), (e) ve bu tabakalaşmanın siyasal boyutuyla gelen ilişkileri görürüz.

İnsanlar belli coğrafyada yaşar ve oradaki kaynakları kullanır; tarihsel sosyali (toplumu) ve sosyal-kendilerini bu yer içinde üretir ve yeniden üretir. Bu mekân (ülke) toprağıyla, yer üstü ve yeraltı zenginlikleriyle, akarsuları, gölleri ve denizleriyle siyasal egemenlik iddia eden ulusal yapının kontrolündedir. Ancak söz konusu yer altı, yer üstü kaynakları, coğrafi bölgenin özellikleri farklı ülkelerce kendi amaçları doğrultusunda da kullanılmak istenir. bu doğrultuda geliştirilen, ekonomik anlaşmalar, politik yaptırımlar, askeri harekatların tamamı coğrafi politika, jeopolitik kapsamında değerlendirilebilir.

(1) Kamu kurumlar›nda iflçi/memur olarak çal›flt›rma, özel flirketlerden kadro- suz ve sözleflmeli personel alma. (2) Devlet kurumlar›nda maafllar› ve ücretleri belirleme; flirketler sisteminde as- gari ücretleri belirleme; çal›flma koflullar›n› ve ifl iliflkilerini yasal kurallara ba¤lama. (3) Vergilerle ve bir ifle, s›nava, mahkemeye vb. müracaat ücretiyle damga pu- luyla ve para cezalar›yla belli iliflkilerin biçimlendirilmesine ek biçim getirme. (4) Uluslararas› flirketlere ve özel yat›r›mc›lara çeflitli teflvikler ve fonlar sa¤lama.

Irk ve cinsiyet kültürün özellikleri de¤ildir çünkü zenci ve beyaz olma veya ka- d›n ve erkek olma kültür farkl›l›¤›n› anlatmaz.

Kamu yararı için örgütlenen iletişim yapıları giderek ortadan kalkmaktadır Teknolojik araçlar hızla dijitalleşmektedir. Ekonomik ve siyasal yönetici sınıflar uluslararası pazarın güç ve çıkar kimliğini benimsemektedirler. Aynı yapı içindeki parça ve yazılımdaki geçişsizlik şirketler arası anlaşmalarla ortadan kaldırılmaktadır. Ürünleri üretenler, aynı zamanda kendilerine işlevsel olan kültürel anlamları da üretmektedir.

Medya alan›nda iliflki “kiralama, temsilcilik, yay›n hakk›n› alma, kopyalama” ve/veya “uyma, benzeme, uydurma ve benzetme” süreci böylece, güçlü geliflmifl ülkelerin ihracat› ve di¤erlerinin ise ithalat› üzerine kurulmufltur.

Politikalar (1) örne¤in; aile içinde, firmada, parlâmentoda belli örgütlü yap›lar ve iliflkiler içinde saptan›r; dolay›s›yla tüm kat›lanlar›n arzular›n›n özgür ifadesi ol- ma olas›l›¤› çok azd›r; (2) iliflkideki güç durumunu yans›t›r; (3) politikalarda haz›r- lanma, uygulama ve sonuçlar süreci vard›r ve bu süreçler her zaman birbiriyle uyum içinde de¤ildir; politikalar› uygulama safhas›nda da güç mücadelesi devam eder; planla iletiflilen politika uygulamaya gelindi¤inde egemen faaliyetler a¤›nda amaçland›¤› gibi gerçekleflebilir veya uygulanmas› engellenebilir; ya da oldu¤un- dan ve amaçland›¤›ndan baflka biçimde uygulanabilir.

Associated Press (AP), Reuters, AFP ((Fransız), CNN gibi güçlü bazı şirketler ve ülkeler (Amerika, İngiltere, Fransa vb.) dünya iletişim pazarında büyük ölçüde belirleyici olmakta ve pazarın büyük kısmını kendi aralarında paylaşmaktadırlar. Bu paylaşımı örneklendiren ifade B şıkkında yer almaktadır.

iletişim alanında şirketlerin dünya pazarına hakimiyeti, mobil teknolojiye yönelik içerik üretilmesi, geleneksel medyanın mobil teknolojiyi kullanması ve cep telefonu üreticisi şirketlerin büyümesi mevcut koşullarda gerçekleşmiş oduğundan gelecekle ilgili yapılabilecek öngörü modemlerin ortadan kalkması olabilir.

Günümüzdeki eğitim sisteminin ekonomik, sosyal ve ideolojik rolü üzerine yapılan araştırmalar okulların üç temel faaliyet alanında görev yaptığını ortaya koymuştur: (a) Birikim (sermaye birikimi) (b) meşrulaştırma (c) üretime yardım

TRT gibi kamu kitle iletişimiyle yapılan üretim çoğu kez iktidarların etkisinde olan bir yapıdır: Devletin resmî ideolojisi çerçevesinde yayın yapan bu kuruluşlar, hemen her zaman hükümet politikalarını, iktidar partisinin çıkarını savunmuş ve çeşitli ölçüde savunmaya devam etmektedir. Özel iletişim örgütleri her firma gibi kâr amaçlı kuruluşlardır. Günlük faaliyetleri yoluyla bu örgütler kendilerinin, ürünlerinin ve kendi temsil ettikleri genel ideolojik, ekonomik ve siyasal yapının pazarlamasını ve satışını yaparak kendi varlıklarını teminat altına alır ve kâr/fayda amaçlarını gerçekleştirirler.

Evrensel veya küresel kültür, teknolojiyle üretilmiş ve bilinç yönetimi yapıları içinde kurgulanmış bir kültürdür. Görünüşte bir yere, dine, inanca, dünya görüşüne bağlı değildir; kopmuştur ve yansızdır; varlığı önce teknolojik kitle üretimine ve uluslararası dağıtıma bağlıdır; sonra da tüketen kitlelere; sürekliliği ise uluslararası pazar yapısı ve iletişim sistemlerine. Özlüce, evrensel veya küresel kültür, küresel ekonomik ve siyasal pazarın ürettiği kitle kültürünün yeni adıdır.

Makro seviyede, uluslararası ilişkilere bakıldığında (a) küresel pazarda ekonomik tekelleşmeyi/yoğunlaşmayı, (b) finans sermayesinin egemenliğini, (c) sermaye ihracatının/ithalatının önemi ve sonuçlarını, (d) dev firmaların egemenliği sonucunda dünyada mekânsal tabakalaşma olduğunu (iletişimin coğrafik-politikasını da içeren yerin kontrolünde yerin kontrol alanlarına ayrılması ve değerlendirilmesi), (e) ve bu tabakalaşmanın siyasal boyutuyla gelen ilişkileri görürüz.