MEDYA SİYASET KÜLTÜR - Deneme Sınavı - 10

D

B

Kültür insana özgü bir kavramdır.

Kitle kültürü, kapitalist pazarın, kitlelerin tüketimi için ürettiği mal ve bilinci anlatır.

Medya ekonomisi, iktisat çalışmalarını medya çalışmalarıyla birleştirir

Medya şirketlerinin etkinlikte bulunduğu piyasa yapısına bakıldığında, bu piyasala­rın genellikle oligopol denilen piyasalar olduğu dikkat çekmektedir. Bu piyasada, az sayıda firma ya homojen (çelik) ya da farklılaştırılmış ürün (kitap) satar ve belli ölçüde rekabet söz konusudur.

1970’lerden 1980’li yıllara geçişte, kapitalizm, neoliberalizm denilen yeni bir aşamaya girmiştir. Neoliberal ideolojiyi, ulusal ve uluslararası dü­zeyde serbest piyasayı ve devletin ekonomik olaylara karışmamasını savunmak şeklinde algılamak müm­kündür. Ancak, neoliberalizm kesinlikle kapitaliz­min yeni bir aşamasını tanımlamaktadır. Bu yeni aşamanın bazı bileşenlerine baktığımızda şu konu­lar karşımıza çıkmaktadır:

Küresel düzeyde serbest ticaret,

İşletmelerin serbestçe işe alma ve işten çıkar­ma hakkına sahip olması,

Sermayenin uluslararasında serbest dolaşımı.

Neoliberal dönemden önce medya içerikleri yabancı ve ithal edilmiş de olabilirdi ancak medya sahipleri yerliydi.

Medya emperyalizmi tezi, Boyd-Barrett, tarafından geliştirilmiştir

Kültürel emperyalizm, emperyalizmi meşrulaştırmaz veya onu olumlamaz.

Medya alanında yaşanan tekelleşmenin üç türü bulunmaktadır. Bunlar yatay, dikey ve çapraz tekel­leşmedir.

Eğlence (şov, dizi, film, müzik, oyun) içerikleri endüstrileşen medyanın bir sonucudur ve bu alandaki talep endüstri tarafından teşvik edilmekte bu sayede eğlence içerikleri yatırımcılar ve medya sahipleri için daha kârlı bir hale gelmektedir.

Kültürün sınıflandırılmasında karşımıza dörtlü bir ayrım çıkmaktadır: • Halk/folk kültürü, • Yüksek/seçkin/elit kültürü, • Kitle kültürü, • Popüler kültür

Popüler Kültür/Kitle Kültürü’nün özellikleri şunlardır .

• Biçim olarak orta karmaşıklıktadır. • Parayla elde edilebilir, oldukça ucuzdur. • Telif, patent ya da sahiplik yoluyla tüketime açıktır. • Bilinen bir kaynağı ya da yaratıcısı vardır. • Standartlaştırılmış, yeniden biçimlendirilmiş ya da çoklaştırılmış olarak gösterime sunulur. • Kültürel değerleri ve gelenekleri, yeni formüller biçiminde yansıtır. • Üreten ile tüketen arasında toplumsal statü farkı vardır. • Üreticileri ve sunucuları profesyoneldir. • Ürün tüketiciye dönüktür.

Popüler kültür, akademik alanda çeşitli disiplinler içerisinde ele alınmaktadır. Bu alanlar şunlardır :

• Popüler sanat, popüler mimarlık, popüler tasarım. • Kitle iletişimi (elektronik iletişim ve internet; film, müzik, radyo, televizyon, basın, kitap, dergi, reklamcılık, halkla ilişkiler). • Eğitim, eğitim felsefesi, genel eğitim ve eğitim kurumları. • Yiyecek ve halkın yaşam yolları. • Edebiyat (şiir, roman, güldürü, korku, macera, dedektif, tarihsel kurgu, aşk, bilimkurgu ve fantezi hikâyeler, romanlar). • Giysi, vücut ve görünümü. • Koleksiyon olanları toplama. • Teknoloji. • Metodoloji. • Performans ve tiyatro. • Yer ve zaman: Etnik kültürler. • Fiziksel popüler kültür (eros ve porno, spor, çocuk edebiyatı). • Yaşlılık, ölüm ve ölme. • Savaş ve cinayet.

Robert Picard’a göre medya ekonomisi, “varolan kaynaklarla medya sahiplerinin, izleyici ve dinleyicilerin, reklam verenlerin ve toplumun bilgi ve eğlence istek ve gereksinimlerini nasıl karşıladıkları ile ilgilidir.”

Eğer, bir medya şirketi birden fazla birbirleriyle ilişkili ürünü birlikte üretip ve birlikte satıyorsa, kapsam ekonomilerinin sağladığı maliyet avantajlarından yararlanabilir.

Medya alanında yaşanan tekelleşmenin üç türü bulunmaktadır. Bunlar yatay, dikey ve çapraz tekelleşmedir.

Schiller, kültürel emperyalizmi şu süreçlerin toplamı olarak tanımlamaktadır: Toplumun modern dünya sistemine getirilme süreci, Ülkelerin egemen kesimlerinin cazibeyle, zorla ve bazen rüşvetle kendi ülkelerinin sosyal kurumlarını egemen sisteme uygun bir şekilde biçimlendirmesi ve Sistemin egemen merkezinin değerleri ve yapılarının teşvik edilmesi.

Oligopol, az sayıda fimanın birlikte etkinlikte bulunduğu ve karşılıklı bağımlılığın söz konusu olduğu piyasa biçimidir.