MEDYA PLANLAMA - Deneme Sınavı - 4

En etkileyici medya planı bile satın alımlar etkili şekilde yapılmadığı takdirde hedeflerine ulaşamayacaktır. Yani zaman ve yer, planın ortaya koyduğu zamanlama, reklam boyutu, medya aracındaki yerleştirme ya da konumlama gibi kriterler doğrultusunda satın alınmalıdır.

Reklam Bütçesinin Boyutunu Belirleyen Faktörler:

Reklamın Görevini Değerlendirme

Uzun ve Kısa Vadeli Hedefler

Kâr Marjları

Ürün Kullanım Oranı

Hedef Pazarlara Ulaşmanın Zorluğu

Satın Alma Sıklığı

Artan Satış Hacminin Üretim Maliyetine Etkisi

Yeni Ürün Sunumu

Rakip Faaliyetleri

Taraflı bütçeleme yöntemi tecrübe ve iç gürüyü temel alan karar alma süreçlerine dayalıdır. Bu yöntemle bütçeyi hazırlayan kişi aynı zamanda reklamın yerine getirmesi gereken iş  veya eldeki kâr marjları gibi bazı gerçek tarafsız faktörleri de düşünmelidir. Fakat, bu tür düşüncelerden sonra bütçenin son haline yine taraflı bir şekilde karar verilecektir. Yani bir anlamda bütçe, bazı gerçekçi durumları değerlendirdikten sonra nihai olarak kişinin kendi iç görüsü ve deneyimine göre belirlenecektir.

Ulusal TV kanallarından yer satın almasında üç yol vardır. Bunlar hem ulusal yayın, hem kablo TV için, uzun dönemli (ön ödemeli), kısa dönemli (dağ ınık) ve fırsatçı yaklaş ımlardır. İlki ve en yoğ un olanı “ön ödemeli” (uzun dönemli) pazar olarak bilinir.

Ulusal TV kanallarından yer satın almasında üç yol vardır. Bunlar hem ulusal yayın, hem kablo TV için, uzun dönemli (ön ödemeli), kısa dönemli (dağınık) ve fırsatçı yaklaşımlardır.

Ulusal TV kanallarından yer satın almasında izlenen yollardan ilki ve en yoğun olanı “ön ödemeli” (uzun dönemli) pazar olarak bilinir. Ulusal yayın ve kablolu televizyon için bu dönem genellikle kanalların yeni program çizelgelerini reklamcılara sunduğu dönemdir.

Satılmayan dakikalar veya yerler ikinci tür satın alınabilecek ulusal yayın zamanını oluştururlar. Bu da dağınık pazar olarak bilinir çünkü zaman aylar içerisindeki yayın günlerine dağılmıştır. Medya planlamacıları bu zamanları genelde 3 aylık zaman dilimleri içerisinde alırlar. Talep zayıf olmadıkça genellikle çeyreğe 2-3 ay kala bu işlemi gerçekleştirirler. Zaman boşluklarına yönelik fiyatlar arz ve talebe göre farklılık gösterirler. Ayrıca bu pazar içerisinde olanlar uzun dönemli ya da ön ödemeli pazarı da etkilerler. Ekonominin başarılı hızlı yükseliş gösterdiği zamanlarda ön ödemeli dönemde reklamcıların talepleri oldukça yüksektir fakat ekonomik kriz olduğunda reklamcılar önceden ödeme yapmaktan kaçınırlar. Bu sebeple ön ödemeli satışa talep düşünce bu tür satış artar.

Ulusal yayında zaman satın almanın diğer yolu fırsatçı satın almadır. Burada reklamveren son dakikada satın alımı gerçekleştirmeyi tercih eder. Geriye kalan ne varsa onu alır. Burada satın alımcının avantajı, kanalın elinde kalan son yerleri satmak istediği için düşük fiyatlı satış yapmasıdır. En belirgin dezavantaj ise çok az seçme şansının olması ve anlaşmada neredeyse hiç esneklik payı olmamasıdır. Bu yöntemde yayın gününe bir gün kala kadar kısa sürelerde bile yer satın alınabilir. Bazı spor müsabakalarının reklam yerleri bu şekilde satılmaktadır.

İnternetin reklam mecrası olarak yeniliği göz önünde bulundurulduğunda, satın alma sürecinin hala gelişmekte olduğu söylenebilmektedir. Diğer tüm medya formatlarında ki gibi medya uzmanlarının bir internet sitesiyle doğrudan çalışma veya belli web sitelerini bir arada bulunduran yer sağlayıcılarla çalışma seçenekleri vardır. Her iki durumda da medya satın almacı reklam yerleşiminin ve fiyatının görüşmesini yapar. Herhangi bir ek birleşik pazarlama hizmeti ya da onaylı e-posta hizmeti de görüşmeye dahildir. Birleşik pazarlama, ürünün satıldığı internet sitesine reklamın olduğu internet sitesinden tıklamayla ulaşan kişilerin internet sitesine kârın bir kısmını kazandırmasıyla olur.

Bütçe oluşturmak için kullanılan bir çok farklı yöntemden bahsedilebilir. Bunlar satış yüzdesi, rakiplerin harcamaları, hedef ve görev yöntemi, parça başına düşen harcama yöntemi ve taraflı karar yöntemleridir. Çoğunlukla kullanılan yöntemler anlaması ve hesaplaması kolay ve hızlı olan yöntemlerdir.

Rekabetçi Harcama: Bu yöntem bütçeyi rekabet eden markalar tarafından yapılan harcamanın miktarıyla orantılı olarak hazırlamaya dayanır. Bu yöntem dahilinde, bazı durumlarda bunun tersi de olsa, harcanan para rakiplerinkiyle kesinlikle aynı olacaktır diye bir kural yoktur. Bazı durumlarda daha küçük bir pazar payına sahip bir marka payını büyütmek için rakibinden daha büyük ya da onunkine eş bir bütçe ayırabilir.

Taraflı bütçeleme yöntemlerinden bir tanesi verebileceğimizin tamamı kadar (elde ne varsa) olarak adlandırılmaktadır. Başta bu yaklaşım mantıksız ve özensiz gibi görünmesine rağmen, taraflı karar doğru ise, belirlenen bütçe oldukça gerçekçi olabilir. Bu yöntem genellikle bir kâr yüzdesi belirlemekle başlar sonrasında yapılacak işin maliyetinin sistematik analizi gerçekleştirilir. Tüm maliyetler hesaplandıktan ortaya çıkan bütçe rakamı pazarlama giderleri için ayrılır. Doğal olarak bu rakamın bir kısmı reklam harcamaları içindir. Böyle bir yöntemle belirlenen bütçenin savunulması kolay değildir. Özellikle bu durum ‘daha çok para harcansa daha yüksek satış ya da kâr elde edilebilinirdi’ inancı söz konusu olduğunda ortaya çıkar.

Açık hava reklam panoları pazar bazında satın alındığından, satın alım süreci yerel televizyon ve radyo satın alımıyla benzerlikler göstermektedir. Burada radyo veya televizyonlarla (ya da kanalları bir arada tutan ağların temsilcileriyle) birebir ilgilenmek yerine, satın almacı açıkhava işletmecileriyle ya da açıkhava ağlarını yöneten (Clear Channel gibi) toplu işletmecilerle görüşmelidir. Açıkhava reklam panoları için yapılan görüşmelerde belli anahtar konulara odaklanılmalıdır: boyut, konum, gösterim ve bin kişi başına maliyetler. Göz önünde bulundurulması gereken ilk kriter poster ya da pano boyutudur. Farklı zamanlamalar için farklı pano boyutları satın alınmaktadır. Ufak boyutlardakiler genellikle 30 günlük olarak satılmakta iken daha büyük olan ilan alanları (billboardlar) için, altı aylık ya da bir yıllık gibi daha uzun dönemli anlaşmalar yapılabilmektedir.

Medya satın alımına yönelik kontrol listesi şunlardır;

Dergilerin ücretlendirme tablosu üzerinden pazarlık yapılmasına ek olarak birçok dergi reklamcılarına daha fazla fayda sunmaya başlamıştır. Bunlar özel promosyonlar, yazı işleri ile ilgili sunuşlar, hediye baskı sayıları, web sayfaları veya ticari anlaşmalar olabilmektedir.

Gazeteler için satın alma süreci dergilerin satın alma süreci ile benzerlik göstermektedir. Öncelikle satın alan taraf her pazarda uygun olan olası tüm gazeteleri, tiraj, kapsam, komposizyon, renk seçenekleri, bölgeleme (reklamı gazetenin kapsadığı alanlardaki farklı yerlere göre şekillendirebilme, veya sadece belirli baskılarda yer alabilme) gibi özelliklerine göre analiz etmelidir.

Ulusal yayında zaman satın almanın üçüncü yolu fırsatçı satın almadır. Burada reklam veren son dakikada satın alımı gerçekleştirmeyi tercih eder. Geriye kalan ne varsa onu alır. Burada satın alımcının avantajı, kanalın elinde kalan son yerleri satmak istediği için düşük fiyatlı satış yapmasıdır. En belirgin dezavantaj ise çok az seçme şansının olması ve anlaşmada neredeyse hiç esneklik payı olmamasıdır

Planlamacı satın almacıya, pazarlama ve medya hedeflerini, hedefin demografik ve psikografik tanımını, istenilen programlar ve gün bölümleri, belirli bir pazar veya yayın zamanında izlenme oranlarını, reklam uzunluklarını ve toplam bütçeyi içeren bir bilgilendirme sağlar.

Ufak boyutlardakiler genellikle 30 günlük olarak satılmakta iken daha büyük olan ilan alanları (billboardlar) için, altı aylık ya da bir yıllık gibi daha uzun dönemli anlaşmalar yapılabilmektedir.

Geleneksel Bütçe Oluşturma Yöntemleri;
Satış yüzdesi, rakiplerin harcamaları, hedef ve görev yöntemi, parça başına düşen harcama yöntemi ve taraflı karar yöntemleridir.