MEDYA PLANLAMA - Deneme Sınavı - 17

1980’li yıllarda yaratıcılık medya planlamaya göre çok daha önemliydi, çünkü medya statikti. Bugünün mecra çeşitliliği yoktu. Marka inşa etmek için yapılması gereken muhteşem bir mesaj ile kalabalığın arasından sıyrılmaktı. Bugün ise medya ortamı öylesine değişmiştir ki hem yaratıcılık hem de medya önem arz etmektedir (Neff’ten aktaran Bulearca ve Bulearca, 2009, s. 109). “Televizyonu kullanmak zorundayız, bu mesaj ancak televizyon ile iletilebilir” demektedir metin yazarları. Medya planlamacılar ise bütçeye bakıp cevap vermektedirler. “Mümkün değil. Bütçemiz yok.”

Hareket ve Demonstrasyon: Eğer demonstrasyon gerekli ise, görsel medya şarttır, özellikle de internet, sinema ve televizyon. Ancak medya planını aşikar olan seçeneklerle sınırlamamak gerekir, zira insanların hayal gücü son derece kuvvetlidir ve bir hareketi hayal etmelerini istediğinizde bunu zihinlerinde yapabilirler. Görseller: Gazeteler, dergiler ve açıkhava kullanılabilir. Görsel denildiğinde sadece TV akla gelmemelidir. Radyo gibi mecralarda da görsellerin dinleyicilerin zihninde canlandırılması mümkündür. Mesajın Karmaşıklığı: Uzun ve karmaşık bir mesaj varsa bu mesaj için yeterli yer bulunmalıdır. TV, radyo ve billboard’larda uzun metinlerin okunması çok zor olabilir. Ancak gazeteler, dergiler, internet, doğrudan postalar ve POP materyalleri bu imkanı verebilir. Bilgi Aktarımı: Eğer verilmek istenen bilgi uzun ise, radyo ve TV yerine basılı mecralar ve internet kullanılabilir.

Kişinin medya alışkanlıkları düşünüldüğünde, bir reklamı görmesi ya da duymasına engel olabilecek pek çok şeyin olduğu fark edilebilir. Kişi reklamı görmezden gelebilir: Derginin sayfasını çevirebilir, televizyonun kanallarını değiştirebilir. Kişi aynı anda başka şeyler yapıyor ve mesaja dikkat etmiyor olabilir: Televizyon açıkken yemek yapmak ya da bir arkadaş ile konuşmak gibi. Kişi reklamı sıkıcı ya da kendisi ile ilgisiz bulabilir. Hatta reklama bakabilir ama onu görmeyebilir. Yani bir planın erişiminden bahsederken OTS’den (Opportunity To See – Görme İhtimali) bahsedilmektedir.

Karmaşık bir matematiksel formülü olan bu yöntem bugün çoğunlukla bilgisayarlar ile hesaplanmaktadır (Katz, 2003, s. 109). Bir reklam hem Time’da, hem de TV Guide’da çıkabilir. Bu durumda bir okuyucu, bu reklamların ikisini de görebilir, ikisinden birini görebilir, ya da hiçbirini görmeyebilir. (Katz, 2003, s. 109).

Bu vermek istedikleri mesajların etkililiğini arttırabilir. Atlama stratejisi ile talep seviyesindeki değişikliklere göre reklamlar verilebilir. Atlama stratejisi aynı zamanda rakiplerin farklı ağırlıklardaki reklamlarına bir cevap olarak kullanılmaktadır.

Literatürde aperture kamera merceğindeki aralıktır. Lens ne kadar açıksa, yani aperture ne kadar açıksa, içinden geçen ışık o kadar fazla olur. Benzer şekilde bir kişi gelen mesaja ne kadar açıksa mesaj o kadar çok etki yapar. Aperture da müşterilerin günlük yaşamlarındaki deneyimlerini takip eden bir medya stratejisidir. Örneğin bir stadyum yiyecek, içecek, spor ürünleriyle ilgili marka mesajlarına çok daha açıktır.

Bir medya planı hangi tarihlerde, hangi fiyata, hangi medya ve araçlarının satın alınacağını ve arzulanan
sonucun ne olduğunu belirten bir planlamadır.

İyi bir medya planı hazırlarken hedef kitlenin doğru tanımlanmasından daha önemli bir konu yoktur.
Doğru hedef kitleye yöneltilmedikten sonra medya planının geri kalan kısmının iyi olması hiçbir anlam
ifade etmeyecektir.

Bilgi Aktarımı: Eğer verilmek istenen bilgi uzun ise, radyo ve TV yerine basılı mecralar ve internet
kullanılabilir.

Yasal Zorunluluklar: Eğer bir yarışma yapıyorsanız, küçük harflerle bile olsa gerekli tüm bilgileri
vermelisiniz. TV’de ve radyoda bunu yapmak çok zor olabilir.

Erişimi arttırmanın yolları şöyle sıralanabilir (Pickton ve Broderick, 2001, s. 658):
• Medya bütçesini arttırmak.
• Birden fazla mecra kullanmak. Örneğin TV’ye ek olarak dergi mecrasını kullanmak. Kitlesel
olmayan mecralar da kullanılabilir.
• Medya araçlarının sayısını arttırmak. Örneğin tek bir dergi yerine üç dergi kullanmak.
• Medya zamanlamasında çeşitlilik yapmak. Örneğin TV ve radyoda farklı zaman aralıklarını
kullanmak, günlük ve hafta sonu gazetelerini kullanmak, aylık dergilerin farklı sayılarını
kullanmak.

Üç tip süreklilik stratejisi vardır: Normal, artan ve azalan süreklilik stratejileri. Artan süreklilik
stratejisi, UEFA Kupa Finali ya da Olimpik Oyunlar gibi belirli bir etkinlik merkezde olduğunda
kullanılabilir.

Reklamın zamanlaması birkaç faktöre dayanır. Önemli sınırlamalardan biri medya bütçesi ve çeşitli
yerleştirme kalıplarının firmanın nakit akışı üzerindeki etkisidir. Pek çok akademisyen farklı zamanlama
stratejileri belirlemiştir. Bunlar üç grup altında toplanacak olursa, süreklilik, atlama ve nabız
stratejilerinden bahsedilebilir (Fill, 2006, s. 628). Bu temel stratejilere ilave son yıllarda 3 yeni stratejiden
bahsetmek mümkün hale gelmiştir. Bunlar bombardıman (bursting), bloklama (roadblocking) ve yanıp
sönen kısa süreli günlük (blinking) stratejilerdir.

Pazar potansiyeli, şu faktörlerin herhangi birine ya da hepsine bağlıdır:
• Her pazarın reklama karşılık verme geçmişi
• Karlılık geçmişi
• Dağıtım kanalı problemleri
• Satış gücünün katkısı
• Yerel pazarın yapısal özellikleri
• Rakiplerin gürültü seviyesi
• Pazarda reklamın katkısı

Reklamla Brüt Karşılaşma Tekniği: Bütçe, değişen medya maliyetleri göz önünde bulundurularak,
istenen brüt karşılaşma oranına göre tahsis edilir. İyi pazarlar daha çok, zayıf pazarlar daha az karşılaşma
sağlanacak şekilde bütçelendirilir.

Etkili frekans seviyesi tam olarak bilinmemekle birlikte Krugman’ın 1972 tarihli çalışmasından da hareketle, bir reklamın etkili olabilmesi için en az üç kez görülmesi (Üç OTS’si olması) gerekmektedir. Buna göre bir kişi reklamı ilk kez gördüğünde kendi kendine “Bu nedir?” sorusunu, ikinci görüşte “Bunun benim için anlamı nedir?” sorusunu sorar. Üçüncü görüşte ise “Evet, hatırlıyorum” der. On defadan fazlası ise etkisiz olacaktır ve
kaynakların boşa harcanması anlamına gelecektir (Fill, 2006, s. 616).

Prime-time, televizyonların en çok izlendiği zaman olup medya araçları içerisinde yer almaz. Doğru cevap D'dir.

Medya planlaması sürecinde hedef kitle ve erişim ile ilgili olan maddeler; I ve II maddeleridir. Doğru cevap B'dir.

Gazeteler, dergiler ve açıkhava gibi unsurlar reklamdaki yaratıcı gereklilikler maddelerinden olan Görsel maddesi arasında yer alır.

Medya planlamanın en önemli iki kavramı erişim ve sıklıktır.