MEDYA İLİŞKİLERİ

Yeni medyada  pasif bir alıcının yerine, kendi içeriğini de üretebilen ve diğer insanlarla paylaşma olanağına sahip katılımcılar olduğunu görebiliriz.

İster sadece bilgisayarda üretilmiş olsun, ister analog olarak üretilmiş ve yeni medyaya aktarılmış olsun bir gerçekliğin temsili yeni medyada sayısal fonksiyonla ifade edilebilir.

Bir yeni medya ürünü modülerdir. Bunu şu biçimde açıklayabiliriz. Bir görüntü, müzik ya da yazı olsun, yeni medyada bu ürünü oluşturan farklı parçalar kendi farklılıklarını yitirmeden daha büyük bir yapı içinde birleştirilip temsil edilirler.

Bir dijital fotoğrafa baktığımızda burada bir görüntü ve bir bakış açısı ve bir anlam görürüz; buna kültürel düzey diyebiliriz. Fakat bir de kod düzeyi vardır. Bu düzeyde sayısal olarak kodlanmış bilgiler diğer bilgisayarlar ile paylaşılır ve işlenir. Örneğin bir dijital fotoğrafı bir ortamda kod olarak açarsak baştaki satırlarda, fotoğrafı oluşturan algoritma hangi piksellerin nasıl değerler alacağı, dosyanın boyutu, formatı, nerede kayıt edildiği, ne zaman kayıt edildiği vb. bilgilerle karşılaşırız. İşte bu kod düzeyidir.

Yeni medya dediğimizde aklımıza hemen geliveren iki kavram ile başlayabiliriz: Bilgisayar ve İnternet.

Dijital göçmenler özellikle, örneğin 1970’li ve 1980’li yıllarda ve öncesinde doğanlar kolayca hatırlayacaklardır. Bu yıllar Türkiye’de kitle iletişim aracı olarak televizyonun yeni yeni kullanılmaya ve yaygınlaşmaya başladığı yıllardı.

1990’lı yıllardan başlayarak bütün dünyada ve ülkemizde medyanın fragmanlaşmasına tanıklık ettik. Önceleri devletin tekelinde olan bir kanaldan yayın yapan televizyonun özel kanalların artışı ile nasıl çeşitlendiği tüm okuyucuların malumudur. Bu çoğalma ve çeşitlenme elbette izleyicilerin bir kanalı izleme mecburiyetlerini kaldırırken, yavaş yavaş kontrolü medyanın elinden izleyicinin eline vermeye yol açmıştır. Artık kişiler istedikleri kanalı ve içeriği seyretmekte özgürdür. Ancak izleyicilerin kanal içeriklerine müdahale etmesi söz konusu değildir.

İnternet ile birlikte izleyicilerin takip edebilecekleri ortamların takibi ve kontrolü çok karmaşık bir iş haline dönüşmüştür. Bu kontrol sorunu aslında hedef kitle ile ilgili bir sorunmuş gibi görünse de parçalanmış yapı, sayısal kodlama ile daha fazla tanımlanabilir bir hale gelmiş olduğu için daha fazla odaklanma ve daha doğru içerik ve mesaj üretimine olanak tanımaktadır.

Atıf ve kaynakça bilgileri, bir sosyal medya bülteninin temelde sahip olması gerekenlerden biri değildir.

Yeni medya ile birlikte, kurumsal içerik üretiminin değişmesi, tek yönlü ileti akışının yerini çok yönlü etkileşimliliğin alması, her bir katılımcının bir içerik üre- ticisi olabilmesi, mecraların çoğalması, medyadaki reklam vb... iş modellerinin farklılaşması, zaman algısındaki farklılaşma vb... medya ilişkilerinin eskiden beri oynadığı rolün, kontrol edilen mesajların odaklanılmış kitlelere ulaştırılmasını kolaylaştırmak ve kurum ile halk arasında doğru bir iletişimin oluşmasına katkıda bulunmak rolünün artık önemini yitireceği kaygısı bazı çalışanlarda ve konu ile ilgili bilim adamlarında hâkimdir. Dolayısıyla izleyici denetiminin daha kolay hale gelmesi durumundan söz edilemez.

Bu prensibe birimsellik de diyebiliriz. Bir yeni medya ürünü modülerdir. Bunu şu biçimde açıklayabiliriz. Bir görüntü, müzik ya da yazı olsun, yeni medyada bu ürünü oluşturan farklı parçalar kendi farklılıklarını yitirmeden daha büyük bir yapı içinde birleştirilip temsil edilirler.

Değişkenlik özelliği medya seyircisinin davranış biçiminin de değişmesine yol açmış ve bu davranış biçimine göre eskiden üreticinin sabitlenmiş ürünleri ile yetinen izleyicinin yerini, kişiselleştirilmiş ürünler talep eden seyirciler almıştır. Örneğin, gazetelerin hangi sayfasında hangi haberin çıkacağını belirleyen gündem belirleme çalışması, artık kişiler kişiselleştirilmiş haber sayfaları okuyacağından farklı bir yöntem izlemek zorundadır.

Sayısal olarak kodlanmış bilgiler diğer bilgisayarlar ile paylaşılır ve işlenir. Örneğin bir dijital fotoğrafı bir ortamda kod olarak açarsak baştaki satırlarda, fotoğrafı oluşturan algoritma hangi piksellerin nasıl değerler alacağı, dosyanın boyutu, formatı, nerede kayıt edildiği, ne zaman kayıt edildiği vb. bilgilerle karşılaşırız. İşte bu kod düzeyidir.

Bilgisayar, internete göre çok daha önce ortaya çıkmış bir teknolojidir diyebiliriz. Düşünsel olarak birçok öncülleri olsa da ilk bilgisayar Charles Babbage tarafından yapılan mekanik bir hesaplama aracıdır.

Tekno meritokratik kültür teknoloji elitlerinin kültürüdür denilebilir. Teknoloji aşığı ve bilgi sahibi bu insanlar için teknoloji dünyayı daha iyi bir yer haline getirebilecek temel unsurdur. Bu konuda oldukça iyimser ve çalışkandırlar. Onların bu iyimserlik temelindeki çabaları olmasa sonra üzerinde çalışılabilecek bir bilgi yığını bulmak mümkün olmayacaktı.

Yeni medya yaygınlaşmadan doğmuş olan insanlara dijital göçmen, yeni medya sonrası doğan nesile ise dijital yerlilerdenilmektedir.

Örgütlerin, kurumların, bireylerin ve ürünlerin basında yer alış biçimlerini ve gündemi etkileme çabasının çok ötesinde bir çalışma haline gelmiş olan medya ilişkileri alanı, yeni medyanın yeni medya düzeni içerisinde de tekrar bir dönüşüm yaşamaktadır.

Sonsuz derecede meraklı ve öğrenme hazzının bağımlısı olmuş, farklı düşünebilen ve yeni, farklı, alışılmadık ama ilerici görüşler ve çözümler ileri sürebilen insanlardır bu anlamda hackerlar. Eğer onlar olmasaydı şimdiki birçok ürünün de ortaya çıkmayacağı açıktır. Zaten baktığımızda birçok ticari girişimin arkasında da daha önce hacker olarak adlandırılan kişiler olduğunu görebiliriz. Bunlardan en bilinenleri Steve Wozniak ve Steve Jobs’dur.

Değişkenlik özelliği medya seyircisinin davranış biçiminin de değişmesine yol açmış ve bu davranış biçimine göre eskiden üreticinin sabitlenmiş ürünleri ile yetinen izleyicinin yerini, kişiselleştirilmiş ürünler talep eden seyirciler almıştır. Örneğin, gazetelerin hangi sayfasında hangi haberin çıkacağını belirleyen gündem belirleme çalışması, artık kişiler kişiselleştirilmiş haber sayfaları okuyacağından farklı bir yöntem izlemek zorundadır.

En son kullanılan anlamıyla değerlendirecek olursak, yeni medya kültürü yeni medyada üreten, tüketen ve kullanan insan topluluğunun ürettiği ve tükettiği bazı anlam, davranış ve yaşayış biçimlerinin maddi ve manevi öğelerini temsil eder diyebiliriz.