Medya İlişkileri ve Yazılı, Görsel ve İşitsel Medya İçeriği Hazırlama
Günümüzde medya nasıl bir görev üstlenmektedir?
Kar amacı güden ya da gütmeyen; farklı sektörlerde faaliyet üreten kurumlar/işletmeler tanıtımlarını yapmak, kendilerini anlatmak, yürüttükleri faaliyetleri kamuoyuna duyurmak ve bu bağlamda hedef kitlelerine ulaşmak için medyayı kullanmak ihtiyacı ve zorunluluğundadırlar. Diğer bir deyişle; medya, günümüzde kurumların/işletmelerin hedef kitlelerine yönelik bilgi akışını sağlayan, köprü görevi gören en önemli ve işlevsel aracılar konumundadır.
Medya İlişkileri analiz edildiğinde temel sonuçları nelerdir?
Medya ilişkileri yazılı basın, radyo, televizyon, sinema haberleri, prodüksiyon şirketleri gibi tüm iletişim araçları ve mensuplarıyla karşılıklı çıkarlara ve bir çeşit alışverişe dayanan ilişkileri kapsar.
Medya ilişkilerinin hedefi toplumda kuruluş hakkında bilgi ve anlayış sağlamaktır. Doğruluk ve dürüstlük esas olduğundan, kuruluş hakkındaki olumsuz bilgilerin de zaman zaman verilmesi kaçınılmazdır.
Halkla ilişkilere konu olan bilgiler sadece onu veren kuruluşun değil, medyanın müşterisi olan okuyucuların, dinleyicilerin ve seyircilerin de önem verdiği ve ilgi duyduğu bilgiler olmalıdır.
İçerik hazırlama sürecinde medya ilişkileri sorumluların görevleri nelerdir?
Teknolojinin sunmuş olduğu olanaklarla bugün bilginin ve haberin kamuoyu ile paylaşılması, neredeyse birkaç saniye içinde, gerek yazılı gerek görsel ve gerekse işitsel araçlarla mümkün olabilmektedir. Medya ilişkileri de işte tam bu noktada anlam ve önem kazanmaktadır: Kurumların/işletmelerin kitlesel iletişim araçlarını (medyayı) kullanarak hedef kitleleriyle bir anlamda buluşma ve temas sürecini, genellikle, halkla ilişkiler birimlerinin medya ilişkileri sorumluları gerçekleştirmektedir. Eş deyişle; bu faaliyetler kurumu/işletmeyi tanıtmak, görünürlüğünü sağlamak, ürün ve hizmetler hakkında bilgi vermek, kamuoyunda bilinirliği ve tanınırlığı arttırmak amacıyla yürütülen faaliyetler olarak bilinmektedir.
Medyaya içerik hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir?
Medyaya içerik hazırlanırken, ilgili hedef kitle ile paylaşılacak bilginin haber değeri taşımasının önemli bir ön koşul olduğu unutulmamalıdır; eş deyişle, kurumun/işletmenin hedef kitlesi ile paylaşacağı bilgi medyanın, habercilerin dikkatini çekmelidir. Medya profesyonelleri ile kurulacak sağlıklı ilişkiler de faaliyetlerin medya aracılığıyla hedef kitleye duyurumuna olanak sağlaması açısından önem taşımaktadır. Zira aslolan, haber değeri taşıyan bir ürün, hizmet ya da bilginin kurum ya da işletme tarafından bedel/ücret ödemeden medyada yer bulabilmesinin sağlanmasıdır ve bu noktada duyurumun haber değeri taşıması ve medya profesyonelleri ile güçlü ve doğru ilişkilerin kurulması ön plana çıkmaktadır.
Medya aracılığıyla paylaşılacak hizmet ürün ya da bilginin içerikleri hangi farklı yöntem ve araçlar ile sunulmaktadır?
Bu araç gereç ve yöntemler; Bülten/duyuru, toplantı, tanıtım, gazete, televizyon, radyo haber ve röportajları, görüntülü/video basın bültenleri, sosyal medya, makro ve mikro bloglar, sıklıkla kullanılan başlıca yöntemlerdir.
İçerik yönetimi nedir?
İçerik yönetimi; paylaşılacak bilginin kamuoyunun ilgisini çekecek ve kuşkusuz medya için de haber değeri taşıyacak biçimde tasarlanması, içeriğin en üst düzeyde doğru ve istendik hedef kitleye ulaşabilmesi için hangi kitlesel iletişim aracının (medyanın) kullanılması gerektiğine karar verilmesi, medyada hangi kişilerle temasa geçilerek haber olarak yer bulmasının sağlanması ve elbette haberin doğru zamanda kamuoyu ile paylaşılmasına yönelik çalışmalar bütünü olarak tanımlanabilir.
Medyaya sunulacak içeriklerin kullanılacağı araca ilişkin halkla ilişkiler ya da medya ilişkileri sorumlularının gözönünde bulundurmaları ve mutlak dikkat etmeleri gereken önemli noktalar nelerdir ?
Amacıma en uygun iletişim aracı ve kuruluşu hangisidir ve orada kimlerle ilişki kurmalıyım?
İşbirliği yapmak istediğim araçların yayın zamanları, süreleri ve o haberin o nüshaya veya bültene girebilmesi için gereken son teslim saati ve tarihi ne zamandır?
Bu yayın organları, hangi konulardaki haberlere ve olaylara yer vermektedirler?
Ulaştıkları erişim alanı nereleri kapsar?
Temsil ettiğimiz kuruluşun haberinin burada yayınlanma şansı nedir ve eğer yayınlanırsa iletişim kuruluşu bunu hangi standartlara uyduğu için ve hangi gerekçelerle yayınlayacaktır?
Bu araçlara en iyi ve en uygun şekilde nasıl ulaşabiliriz ve haberimize yer vermeleri için ikna edebiliriz?
Editoryal politikaları nedir?
Hedef kitle profilleri nedir?
Sağlıklı bir medya ilişkileri sisteminin oluşturulabilmesinin şartları nelerdir?
Halkla ilişkiler uzmanının medya mensubu ile iyi ilişkiler kurmak suretiyle, ona malzeme temin etmesiyle;
Karşılıklı güven ve saygı sağlayarak;
Medyaya verilmek üzere hazırlanan malzemenin haber metinlerinin ilgili medya kuruluşunun haber standartlarına ve şekil şartlarına uygun olması suretiyle;
Karşılıklı konularda işbirliği yaparak;
Medya mensuplarına verilen bilgilerin doğruluğunu kanıtlama ve doğrulama imkanı tanıyarak (olayları ve çalışmaları yerinde izlemeleri üzere ziyaretler yapmalarını sağlamak);
Kişisel dostluk ve arkadaşlık ilişkilerinin geliştirilmesi suretiyle.
Her profesyonel iş ilişkisinde olması gerektiği üzere, medya ilişkileri sorumlularının da gazetecilerle karşılıklı güven ve saygıya dayalı, düzeyli bir ortaklık içinde olmaları önem verilmesi, dikkat edilmesi gereken mesleki sorumluluklarının başında gelmektedir.
Basın hakkındaki bilinmesi gerekenler nelerdir?
Yayın politikası: Yayın organının olaylara bakış açısı ve ilgi alanı hakkında halkla ilişkiler uzmanı net bir bilgiye sahip olmalıdır.
Yayın periyodu: Günlük, haftalık, 15 günlük, aylık, 3 aylık ya da yıllık olabilen yayının, yayınlanma sıklığı ve de tirajının bilinmesi yayın organına doğru zamanda ulaşabilmek için zorunludur.
Dizgi-baskı tarihi: Haber materyalinin verilebileceği en geç tarih bilinmelidir. Bu, yayın sıklığı ve basım tekniği ile ilgilidir.
Basım tekniği: Sağlayacağı kolaylıklar nedeniyle baskı tekniklerinden hangisini kullandığı bilinmelidir.
Yayın alanı: Gazete veya derginin, uluslararası, ulusal ve bölgesel olmasının bilinmesi doğru hedefe ulaşabilme konusunda yardımcıdır.
Okuyucu profili: Doğru hedef kitleye ulaşabilmek için gazete, dergi ya da radyo- TV programının yaş, cinsiyet, sosyal statü, iş grubu ve özel uğraş alanlarına göre hangi tip okur ve izleyiciye hitap ettiği bilinmelidir.
Dağıtım yöntemleri: Bir yayının bayilerde mi satıldığı yoksa abonelere ücretli ya da ücretsiz mi ulaştırıldığı dikkate alınmalıdır.
Basın bildirileri nasıl açıklanır?
Basın bildirileri kurumların kendilerinde veya ürettikleri üründe, hizmette bir yenilik, gelişme olduğu zaman veya kurumla ilgili ilginç bir gelişme yaşandığında basına ilettikleri ve basında yer almasını istedikleri haberlerdir. Basın bültenleri de aynı hedefi olan ancak basın bildirilerinden farklı olarak periyodik ve düzenli bir biçimde hazırlanan çalışmalardır.
Basın bildirisi ile basın bülteni arasındaki ayrım nasıl anlatılabilir?
Basın bildirileri, örgüt ya da kişilerin zaman zaman duyurmak istedikleri bilgileri iletmeye yarar. Bu nedenle bir süreklilikleri yoktur. İlgili olayın ortaya çıkması ile birlikte, yazılı ya da sözlü basın araçlarına bilgi verme gereği halkla ilişkiler açısından gerekebilir. Basın bildirisinin yanısıra, örgütlerin yazılı ve sözlü basınla sürekli ilişki kurmalarına olanak veren basın bültenleri ise çeşitli kuruluşların belli zaman aralıklarıyla örgütleriyle ilgili bilgileri ve yorumları derledikleri haber duyurularıdır.
Bir olayın haber olarak görsel, işitsel ya da yazılı medyada yer alabilmesi için hangi özellikleri bulundurması gerekmektedir?
Etkili ilgililik: Her haber olayı herkesi ilgilendirmez. Bir haber olayının çok sayıda kişiyi ilgilendirmesi, bunun haber değeri taşıdığını ve haber etkisi yarattığını gösterir.
Zamanlılık: Bir olaydaki zaman öğesi “ne zaman” olarak ifade edilmekte olup bunun; yenilik, anilik ve geçerlilik unsurlarını taşıdığı takdirde haber olarak değerlendirilmesi söz konusudur. Diğer bir deyişle; rutin olaylar değil, ani gelişen ve kitle tarafından geçerli kabul edilecek olaylar olmalıdır.
Yakınlık: Haberin nerede meydana geldiğiyle ilgili olup yakınlık unsuru kitlenin haberi değerlendirmesinde belirleyici unsur olarak göze çarpmaktadır.
İlginçlik: Olayın ilginçlik taşıması ve kitlenin dikkatini çekebilmesi haber değerlendirmesinde önemli bir kriterdir.
Nadirlik: Haberin konusu sıradan olmamalıdır. Sıradan olayların haber olarak değerlendirilme şansları yoktur. Bunun için olayın haber olarak sunulmasında sıradan olay değil, nadir gerçekleşen bir olay olması gereği söz konusudur.
Önemlilik: Olayın önemli bir konuyla ilgili olması haber değeri kazanmasını sağlar. Haberde önemlilik, çok sayıda kişiyi ilgilendirecek ve onların yaşamlarıyla ilgili bulunacak olaylarla ilgili bulunmasıdır.
Heyecanlılık: Haber insanların heyecanını yakalamalı; insanların sevinç, mutluluk, korku ve üzüntü gibi duygularına seslenmelidir.
Bir olay habere dönüşürken nelere dikkat edilmelidir?
Haber açık olmalıdır. Anlaşılır bir üslup ve dille yazılmalıdır.• Haber sade olmalıdır. Yalın bir teknikle yazılmalıdır.
• Haber doğru olmalıdır. Doğru bilgilere dayandırılarak yazılmalıdır.
• Haber kesin ifadeler içermelidir. Kuşku, olasılık, tereddüt içermemelidir.
• Habercilik kurallarına uygun olmalıdır.
Haber kapsamında hangi konular daha çok başı çekmektedir?
- Yeni bir ürün lansmanı
• Önemli bir yeni anlaşma, girişilen yeni bir Pazar, yapılan yatırımlar
• Personelin başarısı, çeşitli sebeplerle yönetimde meydana gelen değişiklikler
• Proje sonuçlarının ve araştırma bulgularının değerlendirilmesi
•Büyük bir kampanya ya da proje
• Kuruluşta mali sıkıntı ve kriz dönemleri, kuruluşun el değiştirmesi ya da iki kuruluşun birleşmesi.
Basın bülteninin anatomisi nelerden oluşmaktadır?
Başlık: Basın bültenindeki haberin konusunu kısaca özetleyen ve dikkati çeken nitelikte olmalıdır. İyi başlıklar bilgilendiricidir; canlı ve uyarıcı bir etki bırakırlar ve okumaya isteklendirirler. 5N1K soruları başlıkta yanıtlanmalıdır. Başlıklar olumlu ifadelerle formüle edilmelidir.
Alt ve Ara Başlıklar: Okumayı kolaylaştırır ve aynı zamanda anlaşılırlığı sağlamada oldukça etkilidirler. Ancak gazete editörleri bazen bunları hiç dikkate almayarak, kendi düşündükleri bölümleri ön plana çıkartmak isteyebilirler.
Giriş Paragrafı: Giriş, haberin ayrıntılı açıklamalar öncesinde yer alan ilk bölümüdür. Kronolojik değil, olguların önem derecesine göre düzenlenir. Bazı temel düşünceleri anlatarak konuya yönelik köprü kurar. Giriş okumayı sürdürmeye sevk etmeli, heyecan yaratıp meraklandırmalıdır. Gereksiz ayrıntılardan arındırılmalı ve 5N1K sorularına yanıt verebilmelidir. Giriş fazla uzun tutulmamalı ve giriş sonrasındaki haber metninde aynı ifadeler kullanılmamalıdır.
Basın makalelerinin amacı nedir?
Basın makalelerinin amacı okuyucuların, dinleyicilerin ve izleyicilerin belirli bir konu hakkında tutum oluşturmalarını sağlamaktır. Örneğin araba lastikleri konusunda yazılan bir makale, lastik ömrünün nasıl uzatılacağı ve yakıt tüketiminin nasıl azaltılacağı konularında bilgiler verebilir. Editörler yayın hakkında görüşmek, materyal hakkında araştırma yapmaktadırlar. Makaleyi yazmak zaman almakta ve belirli bir maliyeti de beriberinde getirmektedir. Halkla ilişkiler bütçesi yapıldığında eğer yıllık programa makaleler de konulacaksa, süre ve maliyet unsurlarının da plana dahil edilmesi gerekmektedir. Genel olarak makaleler giriş, gelişme ve özet kısımlarından meydana gelmektedir. Makalede kullanılan başlık kısa ve konunun ne olduğunu açıklar nitelikte olmalıdır. Giriş kısmının amacı ilgi çekmek ve okuyucunun tüm makaleyi okumasını sağlamaktır.
Basın makalesi ile basın bültenleri arasındaki farklar nelerdir?
Makaleler, basın bildirileri ve bültenlerinden daha uzundurlar ve daha çok yer kaplarlar.
Makaleler belirli bir yayın organı için özellikle (exclusive) hazırlanmıştır; haber bildirileri ve bültenleri ise geneldir.
Basın makaleleri, basın bildirileri ve bültenlerinin aksine, editörler tarafından yeniden yazılmazlar.
Makalelerin yazarları bellidir ve bu isim yazıyla birlikte yayınlanır. Bazen “gölge yazarlar” tarafından hazırlansalar bile, belirli bir otoriteye veya yöneticiye atfedilerek onun ismiyle çıkarlar.
Basın bildirileri ve basın bültenlerinin aksine, makalelerde tüm öykünün ilk paragrafta özetlenmiş olması gerekmez; ilk paragrafın okuyucunun ilgisini çekmesi yeterlidir.
Basın bültenlerinin ve bildirilerinin, sadece verilere dayanan biçimde ve yorumdan uzak şekilde kaleme alınmalarına karşın, basın makaleleri daha esnek ve bazen mizahi tarzda ve kişisel görüş ve yorumlara yer verecek şekilde hazırlanırlar.
Basın bildiri ve bültenlerinin yaşam süreleri kısa ve belirli bir zaman dilimi olmasına karşın, basın makaleleri daha uzun ömürlüdür.
Haber mektupları nedir ve nasıl kullanılmaktadır?
Haber mektupları, basın bültenleri ve basın bildirilerinden sonra en sık kullanılan araçların başında gelmektedir. Haber mektupları her tür hedef kitleye hitap etmek için ideal bir bilgilendirici araç olup, özel veya kamusal tüm kuruluşların kullandığı ucuz bir yöntemdir. Haber mektupları, genelde, içeriğine ve sayfa adedine bağlı olarak, dört ile altı haftada yayınlanırlar. İçeriğinde yoğun olarak mülakatlara yer veren haber mektubunun bilgi toplama süresi iki üç haftayı bulur. Haber mektupları hedef kitlenin beğenileri ve ilgi alanları hesaba katılmak suretiyle planlanır.
Medya ilişkileri sorumlusu kamuoyu ile paylaşacağı içeriği radyo aracılığı ile yapmayı planlıyorsa nelere dikkat etmelidir?
- Mesajlar kısa cümlelerle ifade edilmelidir.
•Mesajlar konuşma dili tekniğine göre hazırlanmalıdır.
• Duyuruya ilişkin en önemli ve haber değeri taşıyan bilgiler dinleyicilerin ilgisi çekecek biçimde verilmelidir.
• Radyo işitsel bir araç olduğu için bültende kullanılacak dil açık, net ve anlaşılır olmalıdır.
• Radyoda zaman öğesi önemli olduğu için hazırlanacak basın bülteninde/basın duyurusunda gereksiz detaylardan ve tekrarlardan kaçınılmalıdır.
• Radyo için hazırlanan bültenlerin band kaydının yapılmış olması ve bu kayıtla birlikte yazılı bülten metninin de radyo kanalının haber merkezine gönderilmesi gerekmektedir.
Televizyona yönelik olarak hazırlanan video haber bültenlerinin kullanım tarzları nasıl olmaktadır?
Haber değeri olan bir ürün ya da hizmeti destekleme politikası içerisinde,
Özellikle sosyal sorumluluk kapsamında ve kuruluşla ilgili olayların duyurulmasında,
Kriz dönemlerinde halkla ilişkiler çalışmalarının desteğini sağlamak için hızlı ve tek elden doğru haber akışının sağlanmasında.