MEDYA HUKUKU

Düzeltme ve Cevap Hakkı, 1982 Anayasası’nın ikinci bölümünde Kişinin Hakları
ve Ödevleri başlığı altında düzenlenmiştir.

Basın kuruluşları karşısında kişi ve kuruluşlara tanınan bir savunma aracı biçiminde beliren düzeltme ve cevap hakkı, silahlarda eşitliği sağlayıcı bir özelliğe
sahiptir. Kişilere, kendileri ile ilgili yayınlar dolayısıyla, aynı yoldan kamuoyuna
sesini duyurma, halkın doğruyu öğrenme ve olumsuz izlenimleri giderme imkânı
sağlamaya yönelik bir haktır. (Çiftçi, 1991:95; Erman ve Özek, 1964:86-vd.).

Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, yayımlanmasının gerekip gerekmediğine hâkim tarafından ilgilinin müracaat tarihinden itibaren en geç yedi gün
içerisinde karar verilir.

Süreli yayınlarda kişilerin şeref ve haysiyetini ihlâl edici veya kişilerle ilgili gerçeğe aykırı yayım yapılması halinde, bundan zarar gören kişinin yayım tarihinden itibaren iki ay içinde göndereceği suç unsuru içermeyen, üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmayan düzeltme ve cevap yazısını; sorumlu müdür hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, günlük süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, diğer süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshada, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorundadır.

Düzeltme ve cevap yazısı, ilgili yazıdan uzun olmamalıdır. Düzeltme ve cevaba neden olan eserin yirmi satırdan az yazı, resim veya karikatür olması
hâllerinde düzeltme ve cevap otuz satırı geçemez.

Düzeltme ve cevap metninin süreli yayının sorumlu müdürüne mutlaka gönderilmesi gerekmektedir. Uygulamada sorumlu müdüre ulaştığının kanıtlanabilmesi açısından düzeltme ve cevap yazısı noter aracılığıyla gönderilmektedir. Düzeltme ve cevap metninin sorumlu müdür adına süreli yayının idare merkezi adresine gönderilmesi zorunludur. Bu şekilde örneğin bir gazetedeki haberin muhabirine, köşe yazarının kendisine ya da herhangi bir yazı işleri müdürüne ya da süreli yayının başka bir sorumlusuna gönderilen düzeltme ve cevap yazıları Basın Kanunu çerçevesinde geçerli sayılmayacaktır.

Düzeltme ve cevap hakkına sahip olan kişinin ölmesi halinde bu hak, mirasçılarından biri tarafından kullanılabilir. Bu durumda iki aylık bu süreye bir
ay ilave edilir.

Tekzip metninin yayınlanmaması halinde cevap ve düzeltme talep eden kişi
haberle ilgili tüm evraklarıyla tekzip metninin yayınlanması veya yasada
gösterilen usule göre yayınlanması için bulunduğu yer Sulh Ceza Yargıcına başvurur.

Sulh Ceza Yargıcı tekzip metninin yayınlanmasına karar verirse, bu karar sorumlu
müdüre tebliğ edilir. Sorumlu Müdür de bu karara karşı tebliğ tarihinden itibaren
yedi gün içinde (acele itiraz) Yetkili Makama (Asliye Ceza yargıcına) itiraz edebilir.

6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, 3984 sayılı eski Radyo ve Televizyonların Kuruluşu ve Yayınları Hakkındaki kanunu yürürlükten kaldırmıştır. 6112 sayılı yeni kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden 15 Şubat 2011 tarihinde kabul edilmiş ve 3 Mart 2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Düzeltme ve cevap hakkının basın özgürlüğünü sınırlayan bir hak olması, onun
sınırsızlığı anlamına da gelmez.Çünkü hakkın sınırsızlığı onun kötüye kullanılmasını
doğurur. Burada kurulacak denge ise, basın özgürlüğünün ve basın mensuplarının
haber verme ve eleştiri haklarının özüne dokunmayacak ve aynı zamanda hak
sahibinin çıkarlarını koruyacak şekilde olmalıdır. Doğru cevap E'dir.

İlgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorundadır.

Düzeltme ve cevap yazısı, ilgili yazıdan uzun olmamalıdır. Düzeltme ve cevaba
neden olan eserin yirmi satırdan az yazı, resim veya karikatür olması hâllerinde düzeltme ve cevap otuz satırı geçemez. Doğru cevap D'dir.

Bu kişinin 2 ay içinde cevap verme hakkı vardır. Ancak kişinin ölmesi durumunda bu hak, mirasçılarından biri tarafından kullanılabilir ve ek 1 ay süre daha verilir. yani 3 ay içinde cevap verme hakkı olur. Doğru seçenek B'dir.

Tekzip zamanında ve doğru bir şekilde yayınlanmazsa Sulh Ceza Yargıcına başvuruda bulunulur. Sulh Ceza Yargıcı tekzip metninin yayınlanıp yayınlanmayacağını veya
usulüne uygun olarak yeniden yayınlanmasını üç gün içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Doğru cevap A'dır.

Radyo ve televizyon yayınları için cevap hakkı 60 gün süreyle geçerlidir. Doğru cevap D'dir.

Yayın tarihinden başlayarak yedi gün içinde TRT Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesi
gerekmektedir. Düzeltme ve cevap metninin Genel Müdürlükçe alınmasından
başlayarak üç gün içinde yayımlanması gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

İnternet Ortamından Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla işlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 9. Maddesi’nde içeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı düzenlenmişti. Ancak bu maddenin başlığı “içeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı” iken 19 Şubat 2014 tarihli 28918 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6518 sayılı Kanunun 93üncü maddesiyle içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi olarak değiştirilmiştir. Yeni düzenleme ile düzeltme ve cevap hakkı kaldırılmış olup bunun yerine şartları oluşmuşsa erişimin engellenmesi mümkün olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Özel radyo ve televizyonlara gönderilen cevabın yayınlanmaması durumunda Asliye Ceza Mahkemesine başvurulur. Gazete ve dergilerde Sulh Ceza Mahkemesine başvurulur. Trt radyo ve trt televizyonlarında ise Ankara Sulh Ceza Mahkemesine başvurlur. Yani doğru cevap B'dir.

İçerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç 24 saat içinde bu kişilerin taleplerine cevap verilir. Doğru cevap E'dir.