MEDYA HUKUKU

Yaygın süreli yayın, tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından aynı isimle basılan ve her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az yüzde yetmişinde yayımlanan süreli yayın ile haber ajanslarının yayınlarını ifade etmektedir.

Süreli bir yayın çıkarmak için süreli yayının çıkarılacağı yerin Cumhuriyet Başsavcılığına verilmesi gereken beyannamede Basın Kanunu uyarınca süreli yayının adı, mahiyeti, yayın periyodu, yönetim yeri adresi, tüzel kişilik, süreli yayın sahibinin adı- soyadı, adresi ve telefonu, süreli yayının sorumlu müdürünün adı- soyadı, adresi ve telefonu ile yayın türü bilgisinin bulunması gerekmektedir. Süreli yayının bedeline ilişkin bilgi savcılığa sunulacak beyannamede aranmaz.

Basın Kanunu gereğince bir kimsenin bir gazete veya dergide sorumlu müdür olabilmesi için;
• Onsekiz yaşını bitirmiş olması,
• Türkiye’de yerleşim yeri sahibi olması ve devamlı oturması,
• En az ortaöğretim veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması,
• Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması,
• Yüz kızartıcı suçlardan mahkûm olmaması,
• T.C. vatandaşı olmayanlar için karşılıklılık şartları aranmaktadır.

Basın Kanunu’nun 10. Maddesi’ne göre; basımcı, bastığı her türlü yayının imzalı iki nüshasını, dağıtım veya yayımın yapıldığı gün, mahallî Cumhuriyet Başsavcılığına teslim etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, basılmış eserin içerik ve biçim yönünden herhangi bir değişikliği içeren daha sonraki basımları ile tıpkı basımları için de geçerlidir. Basımcıya bu yükümlülüğünü yerine getirdiğine dair Savcılık tarafından bir alındı belgesi verilir.

Gazete, politika, ekonomi, kültür ve daha başka konularda haber ve bilgi vermek için yorumlu vea yorumsuz olarak, her gün ya da haftanın belirli günlerinde düzenli olarak çıkarılan basılı yayını ifade etmektedir.

5187 Sayılı Basın Kanunu’nun 2. maddesi’ne göre tanımlanan eser sahibi “Süreli veya süresiz yayının içeriğini oluşturan yazıyı veya haberi yazanı, çevireni veya resmi ya da karikatürü yapanı” ifade etmektedir. Bu anlamda gazetede veya dergide
haber ya da köşe yazısı yazan kişi, eser sahibidir.

Süreli bir yayın çıkarmak için (örneğin haftalık bir gazete çıkarlması için) kaydedilmek üzere yönetim yerinin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığına bir beyanname vermesi yeterlidir.

Basın Kanunu’nun 12. maddesi’nin başlığı “Haber Kaynağı”dır. Bu maddeye göre; “Süreli yayın sahibi, sorumlu müdür ve eser sahibi, bilgi ve belge dâhil her türlü haber kaynaklarını açıklamaya ve bu konuda tanıklık yapmaya zorlanamaz.” Bu maddeye göre hiçbir biçimde ne süreli yayın sahibi, ne sorumlu müdür ne de eser sahibinin, bilgi ve belge dahil her türlü haber kaynaklarını açıklamaya ve bu konuda tanıklık yapmaya zorlanamayacağı ifade edilmiştir.

Süreli yayınlar bakımından yükümlülükler ve sorumlularına bakıldığında düzeltme ve cevap hakkının uygulanmasından sorumlu müdürün sorumluluğu söz konusudur.

Tek bir yerleşim biriminde yayımlanan süreli yayınlar ile haftada bir veya daha uzun aralıklarla yayımlanan yaygın ve bölgesel yayınlar ise yerel süreli yayınları ifade etmektedir.