MEDYA HUKUKU - Deneme Sınavı - 4

Anayasa’nın yetkili kıldığı otoriteler tarafından çıkarılan yazılı metinlerin tümüne mevzuat adı verilmektedir

1950 yılında yürürlüğe giren 5680 Sayılı Basın Kanunu 54 yıl boyunca yürürlükte kalmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Şu an 6112 sayılı Radyo Ve Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun geçerlidir. Kanun’un amacı; radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesidir. İfade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması bu kanun kapsamındadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

6112 sayılı “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun”un 4. maddesinde Madde ile yayın izleme özgürlüğü ve yeniden iletim serbestîsi düzenlenmektedir. Madde hükmüne göre “Yayın hizmetlerinin alımı ve yeniden iletimi serbesttir. Yeniden iletim, ancak Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili hükümleri çerçevesinde sınırlandırılabilir. Bir medya hizmet sağlayıcı kuruluşun aynı yayın hizmetini uydu, kablo ve karasal gibi farklı ortamlardan değişiklik yapmaksızın eş zamanlı olarak iletmesi yeniden iletim olarak kabul edilmez.”. Doğru cevap D’dir.

Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesinin 4 üncü maddesinde sözleşmeye taraf devletlerin kendi toprakları üzerinde program hizmetlerinin yeniden iletimini kısıtlayamayacakları hüküm altına alınmıştır. Sözleşmeye paralel olarak, ifade ve haber alma özgürlüğünü sağlayacak ve yayın izleme özgürlüğünü güvence altına alacak şekilde, yayınların yeniden iletimi serbest bırakılmıştır. Bu çerçevede, aynı yayın kuruluşunun yayınlarının farklı ortamlardan eş zamanlı olarak iletilmesi yeniden iletim sayılmamaktadır. A,B,C ve D şıklarında verilen maddeler 6112 sayılı “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun”un 4ncü maddesi ile yapılan düzenlemeler arasında yer alır. Ancak E şıkkı “Medya Hizmet Sağlayıcının Bağımsızlığı ve Sorumluluğu” ile ilgilidir. Doğru cevap E’dir.

Kanunun “Kapsam” başlıklı 2. maddesinin 2. Fıkrasında medya hizmet sağlayıcılar üzerinde Türkiye Cumhuriyeti yargı yetkisinin tespit edilmesine ilişkin hükümler düzenlenmektedir. Doğru cevap B’dir.

Kanunun “Kapsam” başlıklı 2. maddesinin 2. Fıkrasında medya hizmet sağlayıcılar üzerinde Türkiye Cumhuriyeti yargı yetkisinin tespit edilmesine ilişkin hükümler düzenlenmektedir. Doğru cevap C’dir.

6112 sayılı Kanunun 19. maddesinde özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşların şirket yapıları ve hisse oranları ile ilgili uymaları gereken hususlar elirlenmiştir. Madde hükmüne göre:... “Medya hizmet sağlayıcı kuruluşların hisseleri nama yazılı olmak zorundadır. Herhangi bir kişi lehine intifa senedi ihdas edilemez.”… Doğru cevap D’dir.

A,B,C ve E şıklarında verilenler Radyo Televizyon Üst Kurulu Radyo Televizyon Üst Kurulu görevleri arasında yer alır. Ancak D şıkkında verilen “Radyo ve televizyon kuruluşlarının yayın akışları ve prime time programlarının içeriklerinin düzenlemesini kendi organlarınca yapma ve kuruluşlara dağıtma” bu görevler arasında yer almaz. Doğru cevap D’dir.

A,B,C ve D şıklarında verilenler Radyo Televizyon Üst Kurulu tarafından denetlenen, kanunun 8. maddesinde yer alan yayın hizmeti ilkeleri arasında yer alır. Ancak E şıkkında verilen “Medya hizmet sağlayıcı tarafından yapılan veya yaptırılan anket ve kamuoyu yoklamalarını kendi bünyesindeki birimlerce yapar ve denetler.ı” yanlıştır. Çünkü Medya hizmet sağlayaıcıları başından sonuna kadar bu süreci noter denetiminde yapmakla yüklüdür. Doğru cevap E’dir.

Yayın ilkelerine ve Kanunlarda belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapaman medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara verilecek “idari yaptırımlar”ı gerektrirecek durumlar kanunun 32nci maddesinde açıklanmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yayın ilkelerine ve Kanunlarda belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapaman medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara verilecek “adli yaptırımlar”ı gerektrirecek durumlar kanunun 33ncü maddesinde açıklanmıştır. Doğru cevap E’dir.

Kitle iletişim sürecinin uygun ve faydalı bir şekilde yürütülebilmesinin sağlanması için bu sürecin bir düzen içinde işlenmesi gerekmektedir. Bu düzenlemeler, teknik, kültürel, sosyal ve ekonomik açılardan olduğu kadar hukuksal açıdan da çok önemlidir. En genel tanımıyla kitle iletişiminde uyulması gereken kuralları, kitle iletişim araçlarının yapısını, ilişkilerini düzenleyen hukuk kuralları ve uygulamaları ile ilgilenen hukuk dalına Medya Hukuku adı verilmektedir. Esas itibariyle Medya Hukuku kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşen iletişim sürecindeki yasal durumlar ve uygulamaları kapsamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Esas itibariyle kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı Özel Hukuktur. Kamu Hukuku kamu otoritesi ile donatılmış bulunan devlet örgütlerini ve bunların işleyişini ve devletin özel kişiler ve devletlerle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Ayrıca basın suçu ve basın yoluyla işlenen suçlardan dolayı cezai sorumluluk ve yargılama usülü ise Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukukunun kavram ve kurumlar ile ilişkilidir. Dolayısıyla da Basın Hukuku Karma Hukuk dalı içerisinde yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kişilerin haber, kanı, bilgi ve düşüncelere serbestçe ulaşabilmesi hakkı; ifade özgürlüğünün gerçekleşebilmesi için öncelikli şart ve en önemli koşuldur. Kişilerin aynı haber ve bilgiye farklı kaynaklardan ulaşabilmesi haber ve bilginin o derece doğrulanmasını sağlayacaktır. Bu ise ancak tekelleşmenin önlenmesi ile mümkün olabilecektir. Aksi halde kişilere tek yanlı bir bilgilendirme sağlanmış olacaktır ve farklı bilgilere erişebilme olanağı kısıtlanmış olacaktır. Medya da çoğulculuğun sağlanması ve kişilerin özgürce istedikleri haber, bilgi ve düşüncelere ulaşabilmesi sağlanmalıdır. Bu unsur vatandaş açısından haber alma, medya çalışanı açısından haber alma, medya çalışanı açısından habere ulaşmak ve toplamak hakkını ifade eder. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

51 ülke tarafından 26 Haziran 1945' te San Francisco'da imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması yeni bir uluslararası düzenin kurulması amacıyla insanlık ailesinin bütün üyelerine 'ırk, cinsiyet, dil ve din ayrımı gözetmeksizin' herkesin insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı ve demokrasi temelinde uluslararası barışı kurma çağrısında bulunan bir anlaşmadır. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948'de Paris'te ilan edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

İfade özgürlüğünün uluslararası düzenlemeler açısından en önemlilerinden birisi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesidir. Avrupa Konseyi üyeleri tarafından 4 Kasım 1950 tarihinde Roma'da imzalanan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 3 Eylül 1953 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşme 18 Mayıs 1954 tarihinde Türkiye tarafından onaylanmıştır. Doğru cevap E'dir.

1950 yılında yürürlüğe giren 5680 sayılı Basın Kanunu, 54 yıl uygulanmasının ardından, 26 Haziran 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlayarak yürürlüğe 5187 sayılı Basın Kanunu'na yerini bırakmıştır. Şu an yürürlükte olan Basın Kanunu eskiye oranla daha demokratik hükümler içermektedir. Kanun'un amacı, basın özgürlüğünü ve bu özgürlüğün kullanımını düzenlemektedir. Basın Kanunu basılmış eserlerin basımı ve yayımını kapsamaktadır. Doğru cevap B'dir.

24 Ekim 2003 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu' nun amacı demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usülleri düzenlemektedir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu; kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinde uygulanan bir kanundur. Doğru cevap A'dır.

İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanunda yer sağlayıcı hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişilerdir. Doğru cevap B'dir.