MEDYA HUKUKU - Deneme Sınavı - 3

31 Aralık 1951 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda teknolojik gelişmeler ve günün getirdiği ihtiyaçlar nedeniyle bir çok kez değişiklikler ve eklemeler olmuştur. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan icra sanatçılarının eserin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları ile filmlerini ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyo - televizyon kuruluşlarının ürünlerin üzerindeki manevi ve mali haklarını korumaktadır. Doğru cevap B'dir.

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 24 Mart 2016 tarihinde kabul edilmiştir. 7 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Bu kanunun amacı kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemektedir. Doğru cevap D'dir.

Düzenli radyo yayıncılığı 1922 yılında İngiltere'de BBC tarafından başlatılmıştır. Daha sonra bunu takip eden diğer ülkelerde de hızla yaygınlaşmaya başlatılmıştır. Doğru cevap A'dır.

1961 Anayasası'nın yürürlüğe radyo ve televizyon yayınlarının yapılması görevi özerk bir kamu tüzel kişiliğine bırakılmış ve bu doğrultuda 1963 yılında Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu kurularak radyo yayıncılığı bu kuruma verilmiştir. 1971 yılında yapılan anayasal değişiklikle tarafsız bir kamu tüzel kişiliği şeklinde örgütlenen Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu 1989 yılına kadar radyo yayıncılığını bir tekel olarak yürütmüştür. Doğru cevap E'dir.

Yeniden iletim, bir medya hizmet sağlayıcı tarafından sunulan yayın hizmetinin bütününün veya büyük bir bölümünün, kullanılan teknik araç ne olursa olsun alınmasını ve eş zamanlı olarak değişiklik yapılmadan iletilmesini ifade etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Kanun çerçevesinde medya hizmet sağlayıcı ' radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti içeriğinin seçiminde editoryal sorumluluğu bulunan ve bu hizmetin düzenleme ve yayınlanma biçimine karar veren tüzel kişiyi ifade eder ' olarak tanımlanmaktadır. Medya hizmet sağlayıcılar sinematografik eserleri hak sahibiyle anlaşılan süre dışında yayınlamazlar, yayın hizmetlerinin içeriğine ve yayınlanmasına önceden denetleme yapamazlar. Üst kurula uzul ve esaslar çerçevesinde künye bilgisi, iletişim adresi, izleyici temsilcisinin adı vb. iletmekle sorumludurlar. Ticari iletişim ve üçüncü şahıslar tarafından da üretilenlerden de dahil tüm yayın hizmetlerinden sorumludurlar ve hisse sahipleri ve başka gerçek kişiler de dahil tüzel kişinin haksız çıkarları doğrultusunda kullanılmamasını sağlamak zorundadırlar. Doğru cevap A'dır.

6112 sayılı kanunun 19. maddesinde özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşların şirket yapıları ve hisse oranları belirlenmiştir. Buna göre siyasi partiler, sendikalar, meslek kuruluşları, kooperatifler, birlikler, dernekler, vakıflar, mahalli idareler ve bunlar tarafından kurulan veya dolaylı olarak ortak olan gerçek ve tüzel kişilere yayın lisansı verilemez. Bu kuruluşlar, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara doğrudan veya dolaylı olarak ortak olamaz. Doğru cevap B'dir.

6112 sayılı radyo ve televizyonların kuruluş ve yayın hizmetleri hakkındaki kanunun ve 4 / 5 / 2007 tarihli 5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun hükümlerine uygun olarak yayın lisansı bulunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar sadece internet ortamında yayın yapabilirler. Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamında sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılar Radyo Televizyon Üst Kurulu'ndan yayın iletim yetkisi almak zorundadırlar. Doğru cevap D'dir.

Özdenetim;iktisadi işletmeler,sosyal ortaklar, sivil toplum örgütleri ve derneklerin kendi aralarında kendileri için ortak rehber ilkeler oluşturabilmelerini sağlayan bir çeşit gönüllülük girişimidir. Ve kanunun 22. maddesi ile medya hizmet sağlayıcıların özdenetim yapmalarının sağlanması amacıyla, izleyici temsilcilerinin görevlendirilmesi öngörülmektedir. Doğru cevap C'dir.

Kanunun 24. maddesi ile koruyucu sembol sistemi düzenlemektedir. Yayın hizmetlerinin zararlı etkilerinden en çok etkilenen izleyici kesimin çocuk ve genç izleyiciler olduğu bilinmektedir. Koruyucu sembol sistemi yayıncı kuruluşların çocukları ve gençleri televizyonun olası zararlı etkilerinden koruma sorumluluğuna işlerlik kazandıran bir özdenetim mekanizmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Yayın hizmet içeriği açısından baktığımızda, yayın yapacak kuruluşların yayın hizmet türlerini iki grupta toplayabiliriz. Kuruluşlar, yayın hizmetlerinde genel ve tematik içerikli yayınlar yapabilirler. Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar yayın lisansı başvurusu sırasında yayınlarının türünü üst kurula yazılı olarak bildirir. Üst kurul tarafından bu kuruluşlara verilecek yayın lisansı belgesinde yayının türü açıkça belirtilir. Doğru cevap A'dır.

Radyo ve televizyonlar ayda en az doksan dakika gıda güvenliği, gıda güvenilirliği, bitki ve hayvan sağlığı ile toprak koruma, iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri, halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması ve önlenmesi ile teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin daha verimli kullanılması gibi konularda uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Doğru cevap B'dir.

Alexander Graham Bell 1876’da tellerle yalnız nokta ve çizgilerin değil, konuşmaların da iletilmesini gerçekleştirmiştir.

Bilişim kavramı, teknolojik ve bilginin birlikte kullanılarak üretilen sonuçlar olarak kısaca tanımlanabilir. Bilişimin bir kaç yönü vardır; bilgisayar yazılımı, bilgisayar donanımı, bilgisayar kullanıcısı ve bilgi toplumu. Doğru cevap B'dir.

Bilişim suçları, 3 biçimde ortaya çıkabilmektedir. Bunlar; 1. Bilişim suçunda bilgisayar suçun hedefi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda bir bilgisayarın gizliliği, bütünlüğü ya da erişilebilirliği hedef olmaktadır. Servisler, çalınan veriler ya da kurban bilgisayarlar zarar görmektedir. 2. Bilgisayar bir suçu işlerken kullanılan bir araç olarak karşımıza çıkar. Bu tür suçlar çocuk pornografisi, dolandırıcılık, fikri hürriyet hakları ihlalleri ve yasa dışı maddelerin çevrim içi satışı gibi suçlardır. 3. Bir bilgisayar bir suçun içinde tesadüfen bulunabilir. Ancak bu bilgisayarlar kanun uygulayıcılar için bir veridir. Doğru cevap B'dir.

Bilişim suçları sınıflara ayrılmıştır. Bunlar bilgisayarlı sistemlere ve verilere yetkisiz erişim, bilgisayar sabotajı, bilgisayar yoluyla sahtecilik, bir bilgisayar yazılımını izinsiz kullanmak ve diğer suçlar. Bilgisayar sistemlerine ve verilerine yetkisiz erişim, yetkisiz erişim, yetkisiz dinleme ve hesap ihlali olarak alt gruplara ayrılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Bilgisayar suç türleri diğer bir deyişle siber suçlar geniş bir yelpazeye yayılmış durumdadır. Örneğin yazılım korsanlığı, ticari sırların çalınması, ağ trafiğinin bozulması, çocuk pornografisi, cinsel taciz, hakaret, tehdit, terörizm, kimlik hırsızlığı, bilgisayar virüslerinin, truva atlarının ve diğer tip kasıtlı kodların yazılımı ve dağıtılması, içeridekilerin yetkisiz girişleri ve dışarıdakilerin sistem girişleri, tescilli bilgilerin çalınması, bilgisayar kullanarak ekonomik dolandırıcılık, ekonomik suçlar, vb. bilgisayar suçları arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Türk Ceza Kanunu'nda ( TCK ) bilişim suçları içinde nitelikli dolandırıcılık, sistem içindeki boşlukları kullanarak haksız kazanç sağlanmasıdır. Buna örnek olarak hayali ihracat yapmak gösterilebilir. Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıklardan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde, iki yıldan yedi yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasına hükmolunacağı bildirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

5486 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun ( FSEK ) korumasında olan madde 66'da ' manevi ve mali hakları tecavüze uğrayan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref'i davası açılabilir. Tecavüzün ref'i davası var olan ve halen devam etmekte olan bir tecavüze karşı, tecavüzün sona erdirilmesi talebiyle açılan davadır. Doğru cevap B'dir.

Bir içeriğin eser sayılabilmesi için; fikri bir emeğin ürünü olması, yaratanın özelliklerini taşıması ve eser türlerinden birinin kapsamı içinde nitelendirilmesi gereklidir. Bu üç özellik bir araya geldiğinde bir içeriğin eser sayılması özelliği oluşmuş olur. Doğru cevap C'dir.