MEDYA HUKUKU - Deneme Sınavı - 13

Nitelikli hırsızlık başlıklı 142. Madde’nin (e) fıkrasında; bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle, işlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh
bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır, şeklinde ifade edilmektedir.

Eserlerin sahibi olan yaratıcılar manevi ve mali haklara sahiptirler (Madde 13-25):
Eser sahiplerinin manevi hakları; eseri istediği zaman ve tarzda kamuya sunma hakkı, eserin içeriği hakkında bilgi verme hakkı, eser sahibinin adını gösterme hakkı, eserde değişiklik yapılmasını yasaklama hakkı ve eserin bütünlüğünü koruma hakkıdır. Bu haklar eserin yaratıcılarına ve onların mirasçılarına ait olup başkalarına devredilemez.
Eser sahibinin mali hakları ise; işleme, çoğaltma, yayma, temsil (sunum), radyo ile yayın ve pay ve takip haklarıdır.

Bilgisayar bir suçu işlerken kullanılan bir araç olarak karşımıza çıkar. Bu tür suçlar çocuk pornografisi, dolandırıcılık, fikri mülkiyet hakları ihlalleri ve yasadışı maddelerin çevrimiçi satışı gibi suçlardır.

Bilişim suçları sınıf­landırmalarının bir  grubu bilgisayar sistemlerine ve verilerine yetkisiz erişimdir. Bu da a. Yetkisiz erişim b. Yetkisiz dinleme c. Hesap ihlali kapsamaktadır.

FSEK 8. Madde “bir eserin sahibi onu meydana getirendir” hükmü çerçevesinde eser sahipliğini belirtmektedir. Bu kapsamda İnternet içeriği, öncelikle onu yaratan kişiye aittir ve bu kişi site sahibi de olabilir. Ancak bu kişi içeriği yaratırken müzik, resim, ilim veya edebiyat eserlerini işleyip bağımsız bir eser olan “işlenme eser” yaratıyorsa, bu bağımsız eser sahiplerinden FSEK 52. Madde doğrultusunda yazılı bir sözleşme ve tasarruf­la izin almış olmalıdır.

Diğer seçeneklerde izin alınmaması gereken istisnai hallerdir.

Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu, Türk Ceza Kanunu gibi hukuk kuralları ile özel hayatın gizliliği koruma altına alınmıştır.

Kamuya açık alanda kişi özel hayatını yaşarken bunu gizleme gereğini duymamaktadır. Fakat bu alan yayıncıların rahatlıkla müdahale edebileceği bir alan değildir. Bu alana çok sınırlı olarak müdahale edilebilir.Yayıncılık açısından bu istisna, kişinin davranışlarının haber değeri taşıması veya izninin bulunması hâlinde mümkündür.

Özel yaşama İnternet gazeteciliğinin müdahale edebileceği bir diğer alan
da, yayına konu olan kişinin hukuka aykırı davranışlarda bulunmasıdır. Medya mensupları bu tür olaylarla karşılaştıklarında haber ve eleştiri amacıyla bunları yayımlayabilirler.

İnternet’teki enformasyon kaynaklarını; yazılı ifadeler, fotoğraf­lar, çizimler, resimler, müzikler, video görüntleri, ses kayıtları oluşturmaktadır. Bunlar da İnternetin kuvvetinin daha açık şekilde anlaşılmasını sağlamaktadır.

İnternet’le içeriğin dijitalleşmesi, analog içeriğin (basılı kitaplar, dergiler vb) dijitalleştirilmesi yanında,  içeriğin dijital biçimde üretilmesini de içermektedir.

Bilişim kavramı, teknoloji ve bilginin birlikte kullanılarak üretilen sonuçlar olarak kısaca tanımlanabilir. Bilişimin birkaç yönü vardır; bilgisayar yazılımı, bilgisayar donanımı, bilgisayar kullanıcısı ve bilgi toplumu.

Bilişim suçunda bilgisayar, suçun hedefi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda, bir bilgisayarın gizliliği, bütünlüğü ya da erişilebilirliği hedef olmaktadır. Servisler, çalınan veriler ya da kurban bilgisayarlar zarar görmektedir. “Nimda, Code Red ve türevleri” gibi servis dışı bırakma saldırıları bu tip bilişim suçlarına örnek teşkil etmektedir.

İletişim servislerini haksız ve yetkisiz olarak kullanma, bilgisayar yoluyla dolandırıcılık şeklindeki bilişim suçunu oluşturmaktadır.

Bilişim Alanında Suçlar başlıklı onuncu bölümde bilişim sistemine girme, sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması, baka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması kapsa mındaki suçları tanımlayan kanun maddeleri yer almaktadır.

Kanun’ da; bilgisayar suçları ve hukuka aykırı hareketler özel olarak düzenlendiği gibi İnternet aracılığı ile telif haklarına aykırı işler de kapsanmıştır. Kanun’a göre, eserleri izinsiz olarak kullanan, çoğaltan, işleyen, bilgisayar programlarını koruyan aygıtları geçersiz kılan teknik araçları bulunduran, dağıtan ve bu tip eser ve programları çıkar sağlamak için yayınlayanlar yayın durdurma, maddi ve manevi tazminatların yanı sıra 71, 72, 73 ve 80. Maddeler’e göre, hapis ve para cezası ile cezalandırılacağı belirtilmektedir.

Ancak uygulamada manevi haklara yayın araçlarıyla gelen saldırılar çoğunlukla, isim, resim, onur ve saygınlık ile özel hayatın gizliliğine karşı yapılmaktadır.

Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlaycı hakkında Başkanlık tarafından on bin Türk Lirasından yüz  bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

Düzenli radyo yayıncılığı 1922 yılında İngiltere’de BBC tarafından başlatılmış ve bunu takiben de diğer ülkelerde de hızla yaygınlaşmıştır. Doğru cevap D'dir.

1927 - 1936 arası Telsiz-Telefon Türk Anonim Şirketi; 1936 - 1940 arası PTT; 1943 - 1949 arası Basın-Yayın Umum Müdürlüğü ve 1963'ten sonra TRT, radyo yayıncılığı görevini yürütmüştür. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizdeki televizyon yayınları, ilk defa 1968 yılında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından Ankara televizyonu adı ile başlamıştır. Doğru cevap A'dır.