MEDYA GİRİŞİMCİLİĞİ

Van Dyne ve diğerleri (1994: 765) değişen çevresel koşullara uyum, verimlilik ve esneklik gibi konularda önemli katkıları olduğunu belirttikleri inovasyonun global rekabet ortamında uzun vadede örgütsel başarıyı artırdığını vurgulamaktadırlar.

İnovatif örgütlerin başlıca özellikleri şu başlıklar altında sıralanabilir (Walters, 2002: 15):
• Tepe yönetim, inovasyon sürecini destekler,
• Değişime önderlik eden ve değişimi sürükleyen bireyler ödüllendirilir,
• İnovasyon kaynaklarına gereken yatırımlar
yapılır,
• İş gücü çeşitliliğine önem verilir,
• Örgütsel merak söz konusudur,
• Bürokratik yapı ortadan kaldırılmıştır,
• Çalışanlar yeni fikirler geliştirme ve bunları
deneme konusunda özendirilir.

Doğru yanıt A'dır.

İnovasyon çeşitli alt sistemler arasındaki bağlantılı faaliyetlerden oluşur.

İnovasyonlar belirsizlik taşırlar.

İnovasyon sözle ifade edilemeyen bir süreçtir.

İnovasyon kullanılabilir olmalıdır.

İnovasyon, geriye dönmezlik özelliği gösterir.

İnovasyonlar kümülatif bir yapıya sahiptir.

İçsel İnovasyon Kaynakları
• Beklenmeyen gelişmeler,
• Uyumsuzluklar,
• Süreç ihtiyaçları,
• Endüstri ve pazar yapısındaki değişimler.

Medya girişimleri tarafından ortaya konulacak olan inovasyonlar üzerinde etkili olan kurumsal faktörler, içsel ve dışsal faktörler şeklinde iki başlık altında sınıflandırılmaktadır. Bu faktörler aşağıda sıralanmış ve kısaca açıklanmıştır (Storsul veKrumsvik, 2013: 18):

 Dışsal Faktörler
• Pazar fırsatları ve tüketici davranışları
• Rakiplerin davranışları
• Yasal düzenlemeler

 İçsel Faktörler
• Kurumsal strateji
• Liderlik ve vizyon
• Örgütsel yapı
• Kapasite ve kaynaklar
• Kültür ve yaratıcılık
• Endüstri normlar

Paradigmatik inovasyon; bir kurumun zihniyetinde, değerlerinde ve iş modellerindeki değişiklikleri içerir. Bu inovasyona, müzik endüstrisinin CD satışlarından gerçek zamanlı veri akışına (streaming service) geçmesi örnek olarak verilebilir. Benzer şekilde, gazete endüstrisinin baskıya değil,
artan oranda online hizmetlere yönelmesi de paradigmatik inovasyonlardan bir başkasıdır (Storsul ve Krumsvik, 2013: 17).

Konum inovasyonu, yeni bir pazar yaratma, var olan pazarın özelliklerini değiştirme ve müşterilerin ürünler hakkındaki görüş ve anlayışlarını farklılaştırma potansiyeline sahiptir (Rowley vd., 2011: 80).

Yöndeşme: Bir iletişim aracının birçok iletişim aracının üstlendiği işlevi tek başına yerine getirmesidir.

Śledzik (2013: 92), girişimcinin temel özelliğinin eskimiş olanı yıkmak ve yeni gelenekler yaratmak olduğunu ifade etmektedir. Bu durum Schumpeter (1942) tarafından “yaratıcı yıkım” olarak adlandırılmaktadır.

Süreç gereklilikleri ile önceden var olan bir süreç, daha iyi bir hale getirilebilir, süreçte zayıf olan bağlantılar güçlendirilebilir ve yeni bilgiler çerçevesinde eski süreç yeniden tasarlanabilir. Örneğin teknolojik gelişmelerin sunduğu imkanlar ve hizmet sunum sürecinin ortaya çıkardığı gerekler nedeniyle finans sektöründe ATM ve internet bankacılığının kullanılmaya başlanması, hem banka personelinin iş yükünü hafifletmiş hem de müşteri memnuniyetini olumlu yönde etkilemiştir.

İnovasyon kelimesi, İngilizce “innovation” kavramının Türkçe karşılığı olarak literatürde kullanılmaktadır. Tam karşılığını vermemekle birlikte “yenileme, yenilenme, yenileşme, yenileşim” gibi anlamlara gelen bu kelime, Latince “innovare” kelimesinden türetilmiştir. İnovasyon kavramı ilk kez ünlü ekonomist Joseph Schumpeter tarafından 20. yüzyılın başlarında yazılan ‘The Theory of Economic Development’ ve ‘Capitalism, Socialism, and Democracy’ adlı kitaplarda kullanmış ve ilgili çalışmalarda inovasyon olgusu ekonomik gelişmenin sürükleyici gücü olarak tanımlanmıştır.

Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Sayfa 93 Şekil 5.1 “Yaratıcılık, Yenilik ve İnovasyon İlişkisi” ne göre inovasyon süreci yaratıcılıkla başlar, yenilikle devam eder ve inovasyon ile tamamlanır.

Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

İnovasyon işletmeler yanında rekabet, müşteriler ve toplum açısından da olumlu katkılar sunmaktadır. Bu katkılar Şekil 5.2’de özetlenmiştir.

Şekil 5.2 incelendiğinde inovasyonun ekonomik sistemi oluşturan tüm taraflara katkı sağladığı görülecektir. Şeklin üst kısmında görülen ok işareti ise inovasyonun ortaya koyduğu katkının anlık bir şey olmadığını, ilerleyen süreçte inovasyonun sahip olduğu etki potansiyeli ile ekonomik sistemi oluşturan taraflara artan oranda katkı sağlamaya devam edeceğini göstermektedir.

Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

İnovasyonlar belirsizlik taşırlar. Yani inovasyonların sonuçlarının önceden kestirilebilmesi pek mümkün değildir. İnovasyon bilinmeyene yapılan bir yolculuktur. İnovasyon pazar fırsatlarını analiz eder ve teknolojik incelemeler gerçekleştirir. Hissedilen fırsatlardan yeni fikirler üretmek ve inovasyonlar gerçekleştirmek için sonu belli olmayan bu süreçte yüksek düzeyde emek, zaman ve para harcanır. Ayrıca geliştirilen her bir inovasyonun etkileri ve bu etkilerin zincirleme bir şekilde doğurabileceği sonuçları önceden tahmin edebilmek çok mümkün değildir.

İnovasyon sözle ifade edilemeyen bir süreçtir. Örgütlerde bilginin yaratılması süreci çoğunlukla sözle ifade edilememektedir. Yani örgütsel bilginin özellikle temel yetenekleri oluşturan ve yeni fikirlere dolayısıyla inovasyona kaynaklık eden kısımları örtülü bilgi şeklindedir. Teknoloji transferlerinin, konusunda uzman anahtar konumdaki kişilerin transferi olmaksızın çoğu zaman başarısızlıkla sonuçlanması bu konuyu açıklayan bir örnektir.

İnovasyon kullanılabilir olmalıdır. Bu özellik inovasyonu, pratik olarak kullanılamayan icatlardan ayırmaktadır. Konu örgütler açısından değerlendirildiğinde, inovasyonun örgütsel performansa pozitif yansımalarının bulunması gerektiği söylenebilir.

İnovasyon, geriye dönmezlik özelliği gösterir. Yeni bir ürün ya da teknoloji geliştirildiğinde eski ürün ya da teknoloji kullanıcıları tarafından değerli olarak görülmez. Bu durumun temel sebebi, inovasyonun büyük bir performans ve maliyet avantajı sağlamasıdır. Bu nedenle, eski ürünün yeniden üretilmesi veya eski teknolojinin kullanılması ekonomik olmaktan çıkar.

İnovasyonlar kümülatif bir yapıya sahiptir. Geliştirilen bir inovasyon, daha önceki inovasyonlar veya bilimsel esaslar üzerine kurulduğu gibi; aynı zamanda başka inovasyonların geliştirilmesine de temel oluşturur. Geliştirilen her inovasyon, geliştirilecek diğer inovasyonlara temel oluşturacağından, gelecekteki inovasyonların da yönünü belirleyecektir. Bu kümülatif özellik nedeniyle inovasyonların takip edeceği yön önceden bilinemez, belirsizdir.

Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Drucker (2002: 96) inovasyonun yedi kaynağı olduğunu belirtmekte ve bunları içsel ve dışsal inovasyon kaynakları olmak üzere iki grup altında toplanmaktadır. İçsel inovasyon kaynakları işletmenin ya da sektörün içinde oluşmakta, dışsal inovasyon kaynakları ise işletmenin ya da sektörün dışında meydana gelmektedir. Bu kaynaklar şu şekilde sıralanabilir:

İçsel İnovasyon Kaynakları:

Dışsal İnovasyon Kaynakları:

Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

İnovasyonun kaynağı olan yeni fikirlerin geliştirilmesi ve etkili yönetimi dört aşamadan oluşan bir sürecin varlığını gerektirir. Bu aşamalar şunlardır (Flynn vd., 2003: 426):

Stratejik yönlendirme aşamasında, stratejilerin, amaçların, fikir yaratma metodolojisinin ve ölçüm araçlarının tanımlanması yer alır. Çevresel tarama aşaması örgütün bir bütün olarak dış çevredeki değişimleri özümseme ve bunu kendi iç süreçlerine yansıtabilme kabiliyetini ifade eder. Fırsatların belirlenmesi safhasında sahip olunan kaynak ve imkânlarla çevresel değişimlerden azami düzeyde nasıl yararlanılabileceği belirlenir. Fikir yaratma aşamasında ise inovasyona kaynaklık eden yeni fikirlerin olgunlaştırılması söz konusudur.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Girişimcilik; ekonomik bir aktivite olmanın ötesinde, çok daha bütünsel anlamlar ve eylemler barındıran bir olgudur. Girişimcilik, somut ve soyut unsurlarla, düşünsel ve pratik eylemlerin bir toplamıdır. Bir inovasyon sürecinin uygulanmasında, riskli bir davranışın karşılanmasında, sosyal ve ekonomik yapıda meydana gelen değişimlerde ve benzeri her türlü pozitif gelişmede girişimcilikten izler bulmak mümkündür. Bu bakış açısıyla girişimcilik, birey ve fırsat arasındaki etkileşim olarak değerlendirilebilir. Fırsatların algılanması üzerinde; bilgiye erişim, bilgi koridorları, arama ve bilişsel yetenek ve sosyal bağlar gibi faktörler belirleyicidir. Fırsatların değerlendirilmesi sürecinde ise sermayeye erişim, sözleşme çözümleri, sosyal sermaye, fırsatların sahip olduğu karakteristikler ve bazı bireysel özellikler belirleyicidir. Fırsatların değerlendirilmesi sürecinde sıralananlar yanında endüstrideki farklılıklarda etkili olabilmektedir. Bunlar arasında, endüstrideki sermaye gerekliliği, endüstrideki ölçek ekonomisinin boyutu, endüstrinin yaşam evresindeki durumu ve tamamlayıcı varlıklara duyulan güven düzeyi sayılabilir (Chaturvedi ve Mehrotra, 2013: 5).

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Girişimciler tarafından sergilenen ve yaratıcı yıkıma yol açan faaliyetler Schumpeter tarafından şu şekilde sıralanmıştır (Kanellos, 2013: 71):

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Medya girişimleri tarafından ortaya konulacak olan inovasyonlar üzerinde etkili olan kurumsal faktörler, içsel ve dışsal faktörler şeklinde iki başlık altında sınıflandırılmaktadır.

Dışsal Faktörler:

İçsel Faktörler:

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.

Ürün İnovasyonu Ürün inovasyonu, bir kuruluş tarafından sunulan ürün/hizmetlerdeki değişikliklerle ilgilidir. Bu, akıllı telefon gibi yeni medya platformlarının veya içerik akış servisleri, Wikipedia ya da tabletler için medya uygulamaları gibi yeni medya hizmetlerinin inovasyonunu ifade edebilir (Storsul ve Krumsvik, 2013: 16). Ayrıca, iletişim tür ve modellerinde gerçekleştirilen inovasyonlar da bu kapsamdadır. Örneğin, ikinci ekran (second screen) kullanımıyla birlikte TV izleyicilerinin izlemekte oldukları programlarla olan etkileşimlerinin teşvik edilmesi gibi (Krumsvik, 2019: 195). İkinci ekran, bir TV programını takip ederken izleyicilerin akıllı telefonlar, tabletler veya bilgisayarlar aracılığıyla izlemekte oldukları TV programıyla ilgili ya da ilgisiz olarak sosyal medyada etkileşimde bulunma durumlarıdır (Giglietto ve Selva, 2014: 260).

Süreç İnovasyonu Süreç inovasyonu, ürün ve hizmetlerin yaratılma ve sunulma biçimlerindeki gelişmeleri ifade eder. Buna medya girişimlerinin faaliyetlerini nasıl düzenledikleri de dahil edilebilir (Storsul ve Krumsvik, 2013: 16). Ayrıca iş birlikçi (ortak) inovasyon hedefiyle bir araya gelmiş girişimlerin geliştirdiği süreçleri de içerir. Linux veya Wikipedia gibi ortak girişimler, süreç inovasyonu ile geliştirilen ürün inovasyonlarına örnektir (Krımsvik vd., 2019: 195). Bir süreç inovasyonu aşağıda belirtilen adımlardan bir veya birkaçı ile ilgili olabilir (Bleyen vd., 2014: 34):

Konum İnovasyonu Konum inovasyonu, ürünlerin ve hizmetlerin belirli bağlamlarda nasıl konumlandırıldığına veya çerçevelendiğine dair değişiklikleri içerir. Markalarını, ürünlerini ve hizmetlerini yeniden konumlandıran medya kuruluşları konum inovasyonu gerçekleştirmiş olurlar (Storsul ve Krımsvik, 2013: 16). Konum inovasyonu, yeni bir pazar yaratma, var olan pazarın özelliklerini değiştirme ve müşterilerin ürünler hakkındaki görüş ve anlayışlarını farklılaştırma potansiyeline sahiptir (Rowley vd., 2011: 80). İnovatif ürün konumlandırma, pazarlama, reklam, ambalajlama, medya ve çeşitli sinyallerin manipülasyonunu içerir. Bu konudaki en tipik örnek, bir yaşam tarzı dergisi olan Elle’nin, 2012-2015 yılları arasında kendisini çok platformlu bir şirket olan Elle 360 olarak, yeni bir hedef kitle için, yeniden konumlandırması olabilir (Krumsvik vd., 2019: 196).

Paradigmatik İnovasyon Paradigmatik inovasyon; bir kurumun zihniyetinde, değerlerinde ve iş modellerindeki değişiklikleri içerir. Bu inovasyona, müzik endüstrisinin CD satışlarından gerçek zamanlı veri akışına (streaming service) geçmesi örnek olarak verilebilir. Benzer şekilde, gazete endüstrisinin baskıya değil, artan oranda online hizmetlere yönelmesi de paradigmatik inovasyonlardan bir başkasıdır (Storsul ve Krumsvik, 2013: 17). Genel olarak, medya içeriği ve hizmetleriyle kullanıcı etkileşimlerinin bir araya getirildiği ve ticari amaçlarla analiz edildiği veri doğrulama süreci paradigmatik bir inovasyondur (Krumsvik vd., 2019: 196). Paradigmatik inovasyonların, yüksek oranda ürün, süreç ve konum inovasyonu üretme potansiyeli bulunmaktadır (Rowley vd., 2011: 83).

Tür İnovasyonu Medya ürünleri ve hizmetleri türlere göre sınıflandırılabilir ve geliştirilebilir. Bir tür inovasyonu, mevcut türlerden unsurları birleştirmek veya kullanmaktan ya da tanıdık olana yeni tür unsurları ekleyip sunmaktan oluşabilir. Sonuç olarak, tür inovasyonu kendisinin başarılı taklitlerini veya yinelemelerini kurmayı amaçlar (Krumsvik vd., 2019: 196).

Sosyal İnovasyon Sosyal inovasyon, kurumsal bağlamlarda derin bir değişiklik üretmeye yönelik yöntemlerle, sosyal sorunlara daha etkili, verimli, sürdürülebilir ve adil olan yeni çözümler geliştirmek ve uygulamak amacıyla geliştirilmiş inovasyonları ifade eder (Van Wijk vd., 2019: 889). Medya endüstrisi açısından sosyal inovasyon, medya ve iletişim hizmetlerinin sosyal amaçlar için inovatif bir şekilde kullanılmasını içerir (Krumsvik vd., 2019: 196). Örneğin, dilsel azınlığın ihtiyaçlarını karşılayan medya ürün ve hizmetleri üretmek bu kapsamda gerçekleştirilen bir inovasyondur.

Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.