Medya Girişimciliği ve E-Belge

Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından belge “Bir gerçeğe tanıklık eden yazı, fotoğraf, resim, film vb., vesika, doküman” olarak tanımlanmaktadır.Yani belge bir olay ya da durum hakkında üçüncü kişilere bilgi vermektedir.

Geleneksel belge anlayışı incelendiğinde şekil itibarıyla genellikle kâğıt üzerine yazılmış, özellikle belge oluşturulurken sonradan değiştirilemeyecek bir çizici (kalem) kullanılmış olması ile imza kullanılması belgenin en önemli özelliklerindendir.Böylece belgede olayın açıklanması veya irade beyanı sonradan üçüncü kişiler tarafından değiştirilemeyecek ve iradenin kişiden bağımsız taşınma özellikleri yerine getirilmektedir. 

Vergi Usul Kanunu’nda yer alan belgeler şunlardır:

1. Fatura
2. Sevk İrsaliyesi
3. İrsaliyeli Fatura
4. Müstahsil Makbuzu
5. Gider Pusulası
6. Yazarkasa Fişi
7. Serbest Meslek Makbuzu
8. Döviz Alım-Satım Belgesi
9. Yolcu Listesi
10. Perakende Satış Fişi

Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan belgeler aşağıdaki gibidir:

1. Kambiyo Senetleri
1.1. Bono(Emre muharrer senet)
1.2. Poliçe
1.3. Çek
2. Menkul Kıymetler
2.1. Hisse Senedi
2.2. Tahvil
2.3. Hazine Bonosu
2.4. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
2.5. Finansman Bonosu

Bir girişimcinin bilmesi ve alması zorunlu olan önemli belgeler ise: 

1. Vergi Levhası
2. Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait levha
3. “Fiyatlarımıza KDV Dahildir” Levhası
4. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi

Fatura, Vergi Usul Kanunu 229. maddesinde “satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır” şeklinde tanımlanmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nda bir faturada bulunması gereken asgari bilgiler şöyledir;

• Satışın yapıldığı süreyi gösteren faturanın düzenlenme tarihi ve o andaki fatura sırasını gösterir fatura seri ve sıra numarası,
• Satışı gerçekleştiren tüccarın adı ve soyadı varsa ticari unvanı, tüccara ait iş adresi bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi numarası,
• Satışta mal alan kişinin adı ve soyadı varsa ticari unvanı, müşteriye ait adres varsa vergi dairesi ve vergi numarası,
• Satışa konu olan malın veya hizmetin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı,
• Satılan malın nakliyesi satıcı tarafından yapılacak ise teslim tarihi ve varsa irsaliye numarası yer almalıdır

E-devlet kapısı, kamu hizmetlerinin internet ve mobil teknolojiler üzerinden hızlı, kesintisiz, güvenli bir şekilde, kullanıcı ihtiyaçları göz önüne alınarak sunulduğu, vatandaşların hayatlarını kolaylaştırmayı amaçlayan web platformudur. E-devlet kapısı olarak bilinen ve vatandaşların internet üzerinden sunulan kamu hizmetlerinden tek noktadan ve güvenle faydalanabilmesi amaçlayan bir sistemdir.

Her türlü bilgi akışını elektronik ortamda oluşturulan ve internet üzerinden bu bilgilerin anlık olarak yönetilmesini sağlayan, bilgisayar ortamında irade beyanında olan kişiye ait olduğu elektronik olarak işaretlenmiş, dijital sistemlere elektronik belge denilmektedir. 

E- devlet uygulamalarını kullanabilen, dijital olarak iletişime geçebilen, dijital alışveriş yapabilen, dijital ortamda eğitim alabilen ve dijital ortamda üretim yapabilen ve bu davranışları yaparken etik kurallara uyan, hak sorumluluklarının
bilincinde olan kişilere e-vatandaş denmektedir. 

Türk Dil Kurumu kaynaklarında “başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama
amacıyla kullanılan elektronik veri” olarak tanımlanmaktadır. Elektronik imza ya da sayısal imza olarak da anılmaktadır. E-imza olarak da bilinir. Elektronik ortamlarda imza yerine kullanılabilen yasal kimlik doğrulama sistemidir.

Elektronik fatura kesinlikle yeni bir mali belge türü olmayıp, hukuki açıdan kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere haizdir. E-fatura uygulamasında amaç tek format ve standarda göre satıcı ve alıcı arasında güvenli, zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan bir sistem oluşturmaktır. Uluslararası bir standart olan UBL-TR benimsenerek açık kaynak bir standart olan XML tabanlı özellikle yurt dışı örnekleri incelenerek ticari hayatın tüm süreçlerini barındıracak şekilde tasarlanan bir sistemdir.

Medya girişimcisi Gelir İdaresi Başkanlığının elektronik fatura hizmetlerinden 3 yöntem ile faydalanılabilir. Bu yöntemler şunlardır; 

1. Özel Entegrasyon
2. Entegrasyon
3. E-Fatura Portalı

Faturalama ihtiyaçları farklılık gösteren veya çok sayıda fatura düzenleyen mükelleflere, kendilerine ait bilgi işlem alt yapısının yetersiz olması halinde teknik yeterliliğe sahip özel bir bilişim firmasından bilgi işlem sistemi vasıtasıyla elektronik fatura alıp gönderebilme imkânı sağlamasına izin verilmiştir. Böylece mali literatüre “Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilen ve mükellefin adına e-fatura, e-defter, e-arşiv fatura, e-irsaliye gibi elektronik kayıtları oluşturmaya yetkili aracı kurum” tanımı ile özel entegratör tanımlaması girmiştir. Özel entegratörler yukarıda söz ettiğimiz bilişim firmalarını temsil etmektedir

Medya girişimcisinin kendisinin veya firmasının içerisinde bilgi işlem süreçlerini yönetecek biriminde kendi yazdıracağı özel bir yazılım ile Gelir İdaresi Başkanlığı elektronik fatura sistemine 7/24 kesintisiz dâhil olmasına imkân veren bir yöntemdir. 

E-Fatura Portalı Ücretsiz olarak www.efatura.gov.tr adresinden Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen e-fatura portal yöntemi, e-fatura uygulaması entegrasyonu hakkında yeterli alt yapı bilgisi olmayan kullanıcıların uygulamaya dâhil olmaları için geliştirilen ve bünyesinde sadece temel fonksiyonları barındıran bir yöntemdir.

Öncelikle e-fatura uygulamalarına başlamadan önce gerçek ya da tüzel kişiler kendilerini bu platformda temsil edecek işaretleyici yani elektronik belirleyiciye (tüzel kişiler için mali mühür, gerçek kişiler için nitelikli elektronik sertifika ya da mali mühür) sahip olmaları gerekmektedir. 

Bütün kişiler (gerçek veya tüzel) elektronik fatura ve defterlerinde kullanılmak üzere ihtiyaç duydukları mali mühürler için https://mportal.kamusm.gov.tr/bp/edf.go  adresi üzerinden TÜBİTAK KamuSM birimine başvuru yaparak mali mühür elde ederler. 

Elektronik belirleyicilerini alan mükellef www. efatura.gov.tr adresinden e-fatura sekmesi altındaki elektronik başvuru düğmesine tıklayarak süreci başlatır.

E-defter, Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri gereğince tutulması zorunlu olan defterlerin http://www.edefter.gov.tr web sitesinde duyurulan format ve standartlara uygun biçimde, elektronik dosya formatında hazırlanması, bastırılmaksızın kaydedilmesi, değişmezliğinin, bütünlüğünün ve kaynağının doğruluğunun garanti altına alınması ve ilgililer nezdinde ispat aracı
olarak kullanılabilmesine imkân tanımayı hedefleyen hukuki ve teknik düzenlemeler bütünüdür.

E-arşiv hizmetinden 2 farklı yöntemde yararlanabilirsiniz. “Bilgi İşlem Sisteminin Entegrasyonu Yöntemi” ve  “Özel Entegrasyon Yöntemidir". 

487 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yürürlüğe giren E-İrsaliye
Uygulaması, yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan irsaliyenin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesini kapsayan uygulamadır.

Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) bir girişimcinin bilmesi gereken bir diğer de elektronik belge sistemlerinden “resmî yazışmaların elektronik ortamda mevzuata uygun, uluslararası standartlarda ve teknik olarak güvenli bir şekilde yapılmasına imkan sağlayan bir sistem” olan Kayıtlı Elektronik Posta (KEP)dir. 

Standart e-posta sisteminde bazı açık noktalar vardır;

• Kanuni açıdan sınırlı sayıda ve özellikte delil barındırır.
• E-posta ispat sorumluluğu göndericiye aittir.
• E-posta zaman bilgisi gönderi yapılan bilgisayarın zaman ayarlarına bağlıdır ki bu durum ihtilaflı durumlarda zaman için delil değerini düşürür.
• Standart e-postaların içerikleri kolaylıkla değiştirilebilir

Kayıtlı Elektronik Sistemine geçiş ile kâğıt marifeti ile vücut bulan birçok belge artık dijital ortamda yapılacak. Böylece;
• Zaman kazancı
• Kâğıt arşiv kazancı
• Maliyet kazancı
• Resmî ve ticari işlemlerin hızlı yapılması
• Ticari faaliyetlerin verimli yürütülmesi
• Çevrenin korunması gibi avantajları olacaktır