MEİ204U
MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ
8. Ünite
Soru 1
Toplumdaki olayları aktaran, toplumu tarafsızca bilgilendiren, kamuoyu oluşturan gazeteciler yasalarda ve mevzuattaki aşağıdaki kavramlardan hangisi ile tanımlanır?
Soru 2
"Gazeteci, yazılı basında ya da benzer şekilde radyo ve televizyonda yayımlanmak üzere güncel olaylar hakkında bilgi veren, ha- ber toplayan, röportaj yapan kişidir".
Yukarıdaki tanım aşağıda adları verilmiş kurumlardan hangisine aittir?
Soru 3
Fikir işçilerinin mesleki ve sosyal hakları bazı ülkelerde yasal yolla; bazılarında ise, toplu sözleşme hakkı ile düzenlenmiştir. Türkiye’de 8 Haziran 1936 tarihli İş Kanunu fikir işçilerini kapsamaması nedeniyle ve 1949 yılında da fikir işçilerine yönelik bir kanun tasarısı hazırlanması ancak kanunlaştırılamaması 13 Haziran 1952 tarihli ve5953 sayılı yasa ile gerçekleşmiştir. Bu kanın aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 4
"İstanbul Gazeteciler Sendikası" ne zaman kurulmuştur?
Soru 5
1950-1960 yılları arasında hükümetin ortaya koyduğu politikalar, işçilerin sosyal haklarının yetersiz kalmasına, toplu sözleşmenin yürürlüğe konulamamasına ve basın sektörünün de büyük sermayeler için kârlı bir yatırım aracına dönüşmesine neden ol- muştur. 1960 ihtilalini gerçekleştiren ve sonra da yasama görevini tek başına yürüten Milli Birlik Komitesi, 4 Ocak 1961’de kabul edilen 212 sayılı Kanun’a destek olmuştur. Eski hak ve yükümlülüklerin gazeteciler lehine biraz daha geliştirilmesine yönelik bu kanun, gazetecinin ölümü halinde ailesine tazminat ödenmesi, idari kadrolarda çalı- şanların basın işçisi sayılması, fazla mesai ödenmesi, kıdem tazminatı ödenmesi gibi konuları içermektedir. Ancak, dönemin belli başlı gazete sahipleri tarafından bu kanun, tepkiyle karşılanmış ve üç gün boyunca gazetelerini kapatma kararı almalarına neden olmuştur.
10 Ocak 1961 tarihli bu üç günlük boykot süresince de, gazete çalışanları bir gazete çıkarmıştır. Bu gazetenin adı nedir?
Soru 6
1961 Anayasası’nın 274 sayılı Sendikalar Kanunu, sendika kurma hakkını tanımıştır. Böy- lece, 30 Eylül 1963 tarihinde İstanbul Gazeteciler Sendikası, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) adını almıştır. TGS, 274 ve 275 sayılı yasaların çıkmasına katkıda bulunmuş ve bu yasalar sayesinde sendikacılık güç kazanmıştır. 1964 yılında yapılan ilk toplu sözleşme yapılmıştır. Bu toplu sözleşmeyi uygulamaya gazeteler aşağıdakilerden hangisdir?
Soru 7
5953 sayılı kanuna göre, Türkiye’de yayımlanan süreli yayınlarla haber, fotoğraf ajanslarında veya benzeri yayın kuruluşlarında ve basımevlerinde, her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve iş kanunundaki işçi tanımı dışında kalan hangi uzmanlık alanlarında çalışanlar gazeteci olarak nitelendirilmektedir?
Soru 8
Aşağıdakilerden hangisi 5953 sayılı “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki İlişkilerin Tanzimi Hakkındaki Kanun” içinde yer almaz?
Soru 9
Aşağıdakilerden hangisi basın çalışanlarının karşılaştıkları sorunlar karşısında başvurabileceği mücadeleci çözüm yoludur?
Soru 10
Özellikle 1990 sonrası dönemde, basın sektöründe yaşanan sendikasız çalıştırma çabalarının sonucu olarak, ................ yapan işyeri sayısı azalmıştır. Bu anlamda, TGS neredeyse etkisiz hale getirilmiştir.
Yukarıdaki boşluğu aşağıdakilerden hangisi tamamlar?
Soru 11
Medya ürününü sattıran en önemli unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 12
Medya örgütünün üst kısmında yer alan karar alıcı konumundaki kişilere ne ad verilir?
Soru 13
Basın sendikaları, üyesi olan medya çalışanlarına aşağıdakilerin hangisini sağlamaz?
Soru 14
Sendika kurma fikri, 1720'li yıllarda ilk kez hangi ülkede ortaya atılmıştır?
Soru 15
Dünyada basın çalışanlarının yasal ve sosyal haklarının yanı sıra fikir özgürlüğünün de korunmasına yönelik çalışmalar ne zaman başlamıştır?
Soru 16
Osmanlı İmparatorluğu döneminde basın çalışanları arasında ilk örgütlenme hareketleri kimler tarafından yapılmıştır?
Soru 17
Basın Birliği Kanunu hangi tarihte çıkarılmıştır?
Soru 18
Aşağıdakilerin hangisi 5953 sayılı “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki İlişkilerin Tanzimi Hakkındaki Kanun”dan yararlanma şartlarından biri değildir?
Soru 19
I. Grev
II. Arabulucuk
III. Uzlaştırma
IV. Yüksek Hakem Kurulu
Aşağıdakilerin hangisi medya çalışanlarının mesleki ve sosyal haklarının korunmasıyla ilgili olarak "barışçı çözüm yolları" arasında yer almaz?
Soru 20
Medya çalışanlarına sağlanan haklar aşağıdakilerden hangisi ile birleştirildiği takdirde somut bir hak kazanımına olanak sağlamaktadır?