MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

üretim faktörü

izleyen, dinleyen, okuyan ve reklam yapanlar

Mikro iktisat

siyaset

Kültür emperyalizmi

Medya gelirleri ile bu gelirlerin GDP içerisindeki yüzde payı

talep

üretim

Marjinal Ürün (MP) hesaplanırken Toplam Ürün (TP) işçi sayısına oranlanırken; Ortalama Ürün (AP)’yi hesaplamak için TP’deki değişim, işçi sayısındaki artışa, eşdeyişle 1’e oranlanır

Yatay birleşme

Medyada rekabet ile ilgili medya araştırmalarında kullanılan en önemli teori ise “Niş Teorisi”dir. Bu teori ile medya firmalarının, reklamverenler ve izleyicilerin, birbirlerine üstünlük sağlamak amacıyla nasıl rekabet ettiklerine bakılarak medya endüstrisi analiz edilmeye çalışılmıştır.

İktisadi karar oluşturma sürecinde kullanılan duygusal, sosyal ve psikolojik etkenler ile bunların kaynak dağıtımı ve fiyatlama üzerindeki etkilerini inceleyen “davranışsal ekonomi”dir.

Medyanın Ekonomi Politiği (PEM) Yaklaşımı; medya sahipliğinin siyasi sistemler üzerindeki etkisine vurgu yapan kitlesel medya endüstrilerinin yapıları üzerine yoğunlaşan bir çalışma alanıdır. Bazıları için, kitlesel medyada mal döngüsü olarak adlandırılabilecek üretim, dağıtım, değişim ve tüketim gibi farklı süreçlerin incelenmesidir. Yine bazıları için ise, bu süreçlerden sadece bir veya ikisinin, dağıtım ve tüketiminin incelenmesidir

Mikroiktisat Temelli Teoriler içersinde yer alan “endüstriyel organizasyon (IO)” modeline göre "piyasaların yönetimi" kapsamında fiyat davranışları yer almaktadır. Piyasaların yönetimi, firma başına ürün fiyatlaması olmak üzere çeşitli konulardaki davranışlarını kapsar. Bu aşamada, fiyatlama politikaları yanında, ürün ve reklam stratejileri, araştırma ve geliştirme, yatırım stratejileri ile yasal taktikler analiz edilir. Firmaların ürettikleri veya sundukları hizmet fiyatları üzerindeki etkileri piyasa yapısına göre değişir. Tam rekabetçi piyasada, firmalar ürettikleri benzer özellikler ve standartlardaki homojen ürünün piyasada arz ve talep tarafından belirlenen fiyatını veri kabul etmek durumundadırlar. Tekelci rekabette, firmalar, ürün fiyatları üzerinde sınırlı kontrole sahiptir.

Piyasa yapılarını anlamak için ise, piyasada yoğunlaşma, ürün farklılaştırması, piyasaya giriş engelleri ve piyasadaki dikey bütünleşme (entegrasyon) derecesi gibi değişkenlere bakılır.

Mikroiktisat Temelli Teoriler içersinde yer alan “endüstriyel organizasyon (IO)” modeline göre üretimde etkinlik, "performans" kapsamında yer almaktadır. Performansta firmaların amacı kârlarını en çoklaştırma olduğu için, firmanın performansı açısından kâr düzeyi önemli bir gösterge olmaktadır. Burada genellikle, aynı piyasa ya da endüstrideki rakip firmaların kâr düzeyleri karşılaştırılır. Ayrıca, piyasının performansı değerlendirilirken, üretimde ve dağıtımda etkinlik sağlanıp sağlanmadığı, teknolojik gelişme, eşitlik, kültürel amaçlar ve görüş farklılığı gibi değişkenlere bakılır

İktisadi sorun, bütün ulusların çözüm bulmak durumunda olduğu ortak sorundur. Ancak, her ulusun iktisadi sorunu nasıl çözeceği konusu, tamamen o ulusun sahip olduğu ekonominin türüne bağlıdır.Bir başka deyişle, ekonomik sisteme göre, hangi malların ne miktarda, nasıl ve kimler için üretileceği belirlenir. Bu kapsamda, ulusların tercih etmek zorunda oldukları üç farklı ekonomik sistem vardır. Bunlar, “kumanda ekonomisi”, “piyasa ekonomisi” ve “karma ekonomi”dir. Ekonomik sistemler, üretim faktörlerine kimin sahip olduğuna ve iktisadi faaliyetleri yönetme ve koordine etme yöntemleri ile birbirlerinden ayrılır.

“Lorenz Eğrisi” ile bir endüstride faaliyet gösteren firmalar arasındaki rekabetin derecesi grafiksel olarak gösterilir. Bunun için, iki eksenli grafik kullanılır ve eksenlerin birinde firmaların piyasa payları, diğerinde ise firma sayıları yer alır. Orijinde geçen 450’lik doğru, tüm firmaların piyasa paylarının eşit olduğunu; bu doğrudan sapmalar ise, piyasa paylarındaki eşitsizlikleri gösterir.

Piyasa yapısı denildiğinde, bir firmanın üretim ve fiyatlama kararlarını etkileyen, firmanın faaliyette bulunduğu iktisadi çevrenin özellikleri anlatılmak istenir. Temel teorik mal ve hizmet piyasa yapıları, tam rekabet, tekelci rekabet, oligopol ve tekel piyasalarıdır.

Makroiktisadi yaklaşımlarla yapılan medya çalışmalarında “işgücü” ve “istihdam eğilimleri”ni de incelemek, hem genel ekonominin hem de medya endüstrisinin gelişimi ve potansiyeli hakkında yararlı bilgiler sağlayabilir. Bu eğilimlere bakarak, bir ekonomide hangi endüstri veya sektörlerin gelişme hangilerinin de daralma içerisinde olduğu konusunda bilgi sahibi olunabilir. Örneğin, bir ekonomide istihdam düzeyi arttıkça, tüketicilerin mal ve hizmetlere yönelik harcamaları da artar ve genel olarak iktisadi faaliyetler ivme kazanabilir.

Firmaların ürettikleri veya sundukları hizmet fiyatları üzerindeki etkileri piyasa yapısına göre değişir. Tam rekabetçi piyasada, firmalar ürettikleri benzer özellikler ve standartlardaki homojen ürünün piyasada arz ve talep tarafından belirlenen fiyatını veri kabul etmek durumundadırlar.