MEDENİ USUL HUKUKU

tahkim

Özel hukuk alanında, kişiler arasında meydana gelen uyuşmazlıkların asli çözüm yeri devlet yargısıdır (mahkemelerdir). Bununla beraber özel hukuk alanında, irade serbestinin geçerli olduğu alanlarda, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda, tahkim de bir uyuşmazlık çözüm yoludur. Tahkim, tarafların aralarındaki mevcut veya muhtemel bir uyuşmazlığın hakemler tarafından çözülmesi için yaptıkları bir anlaşmadır. Tahkim anlaşmasının tarafları, aynı zamanda doğmuş veya doğabilecek olan uyuşmazlığın da tararlarıdır. Tahkim de bir yargı faaliyetidir. Tahkimde taraflar arasındaki uyuşmazlığın hakemler tarafından bir kararla çözüme kavuşturulması, uyuşmazlığın çözümü için yetkilendirilen hakemlerin tarafsız yargılama yapmaları, hakemlerce yürütülen tahkim sürecinin devlet tarafından denetlenmesi, hakem kararlarının mahkeme kararları gibi bağlayıcı olması, icra edilebilmesi ve kesin hüküm oluşturması gibi özellikler, tahkimin bir yargılama faaliyeti olduğunu göstermektedir.

1966 yılında kurulmuştur

sözleşme serbestisi

Sözleşmenin taraflarından birinin diğer tarafın vermeyi taahhüt ettiği bir bedel karşılığında, bir şeyi imal etmeyi taahhüt ettiği sözleşme türüne eser sözleşmesi denir.

Hukukî işlemlerdeki şekil şartının resmî bir makamın katılmasıyla yerine getirilmesine resmi işlem denir

Dava şartları yanında, yine usûl hukukuna ilişkin olan fakat hâkim tarafından resen gözetilemeyen, ancak davalı tarafından açıkça ve usûlüne uygun olarak ileri sürülmesi halinde davanın esasına girilmesine engel olan şartlara ilk itiraz denir

vekilin vekâlet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği sözleşmene vekalet sözleşmesi denir

Mahkemenin hakem seçim kararına karşı kanun yoluna başvurulamaz.

Kanunlarda yer alan uyulması zorunlu hukuk kurallarına emredici kurallar denir

D seçeneği hariç hepsi tahkimin devlet yargısından ayrıldığı konulardır. Ancak devlet yargısında da tahkimde de yargılama devlet tarafından denetlenir

Kural olarak, tahkim sözleşmesinin geçerliliği, asıl sözleşmeden bağımsızdır.

Tahkimin konusu sözleşmeden veya sözleşme dışı hukukî  lişkilerden kaynaklanan uyuşmazlıklar olabilir.

Tek hakem seçilmesine karar verilmiş ancak taraflar kimin hakem olacağı konusunda anlaşamamışlarsa, hakem taraflardan birinin talebiyle mahkeme tarafından seçilir. Mahkeme re'sen seçmez.

Davacı davasını geri alırsa yargılama sona erer. Ancak bu nedenle tahkim yargılamasının sona erebilmesi için, davalının davanın geri alınmasına itiraz etmemesi veya davalı itiraz etse dahi, hakem ve hakem kurulunun uyuşmazlığın kesin olarak çözülmesinde davalının hukukî yararı bulunmadığı sonucuna varması gereklidir. Aksi taktirde yargılamaya devam edilir.

Hakem kararlarına karşı istinafa veya temyize başvurulması mümkün değildir.

Karardaki belirsizliklerin veya çelişkilerin giderilmesi gerekliyse, taraflar, hakem kararının kendilerine bildirilmesinden itibaren iki hafta içinde, karşı tarafa bilgi vermek kaydıyla, hakem veya hakem kurulundan, karara ilişkin belirli bir konunun veya kararın bir bölümünün tavzihini talep edilebilirler.

Eğer tahkim yargılamasında taraflarca ileri sürülmüş olmasına rağmen karara bağlanmamış bir konu kalmışsa, taraflardan her biri, kararın kendilerine tebliğinden itibaren bir ay içinde, karşı tarafa bilgi vermek kaydıyla, yargılama sırasında ileri sürülüp de karara bağlanmayan konular hakkında tamamlayıcı hakem kararı verilmesini talep edebilir.

İfadesi karara esas alınan tanığın, karardan sonra yalan tanıklık yaptığının sabit olması halinde yargılamanın iadesi yoluna başvurulur.

Taraflar dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilirler.