MEDENİ USUL HUKUKU

Eser Sözleşmesi: Sözleşmenin taraflarından birinin diğer tarafın vermeyi taahhüt ettiği bir bedel karşılığında, bir şeyi imal etmeyi taahhüt ettiği sözleşme türüdür. Örneğin, bir mobilya ustasının belirli bir bedel karşılığında çalışma masası imal etmesi. Doğru cevap A.

Tahkimin konusu sözleşmeden veya sözleşme dışı hukukî ilişkilerden kaynaklanan uyuşmazlıklar olabilir. • Tahkim sözleşmesi hem mevcut hem de ileride doğması muhtemel uyuşmazlıklar hakkında yapılabilir. • Tahkim sözleşmesi, konusu belirli olmak kaydıyla uyuşmazlığın tamamı veya bir kısmı için yapılabilir. • Tahkim sözleşmesiyle uyuşmazlığın, devlet yargısı dışında, bir hakem veya hakem kurulu tarafından çözülmesi amaçlanır. • Tahkim ihtiyaridir. Başka bir deyişle, tahkim her iki tarafın arzu etmesi ve iradelerinin karşılıklı uyuşması halinde mümkündür. Doğru cevap E.

Hakem sözleşmesi, hukukî niteliği itibariyle, borçlar hukuku alanına giren bir vekâlet sözleşmesidir. Doğru cevap C.

Taraflar hakemleri nasıl seçeceklerini kararlaştırmamışlarsa, hakem seçiminde şu yöntem izlenir (HMK m. 416, I): • Sadece gerçek kişiler hakem seçilebilir. • Tek hakem seçilmesine karar verilmiş ancak taraflar kimin hakem olacağı konusunda anlaşamamışlarsa, hakem taraflardan birinin talebiyle mahkeme tarafından seçilir. • Üç hakem seçilecekse, taraflardan her biri bir hakem seçer, bu şekilde belirlenen iki hakem ise üçüncü hakemi seçer. Taraflardan biri, diğer tarafın talebin kendisine ulaşmasından itibaren bir ay içinde hakemini seçmezse veya taraflarca seçilen iki hakem, seçilmelerinden itibaren bir ay içinde üçüncü hakemi belirleyemezse, taraflardan birinin talebi üzerine, hakem mahkeme tarafından seçilir. Hakem heyetinin başkanı üçüncü hakemdir. Hakem sayısının üçten fazla olması da mümkündür. Bu durumda da yukarıdaki usule uyularak diğer hakemler seçilir. • Hakemlerin birden fazla olması halinde, içlerinden biri kendi alanında en az beş yıl veya daha fazla kıdeme sahip bir hukukçu olmak zorundadır. Doğru cevap D.

Tahkim süresi de taraflarca belirlenebilir. Taraflar bu konuda anlaşmamışlarsa, bir hakemin görevlendirildiği davalarda hakemin seçildiği tarihten, birden çok hakemin görevlendirildiği davalarda ise, hakem kurulunun ilk toplantı tutanağını düzenlediği tarihten itibaren bir yıl içinde, hakem veya hakem kurulunca esas hakkında karar verilmelidir. Doğru cevap D.

Tüketici hakem heyeti, başkanlığı illerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen, konunun uzmanı bir belediye personeli, baronun görevlendireceği bir avukat, duruma göre ticaret ve sanayi odası veya esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere beş üyeden oluşur.  Doğru cevap C.

Tüketici hakem heyeti, başkanlığı illerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen, konunun uzmanı bir belediye personeli, baronun görevlendireceği bir avukat, duruma göre ticaret ve sanayi odası veya esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere beş üyeden oluşur. Doğru cevap B.

İptal davası bir ay içinde açılmalıdır. Bir aylık süre, hakem kararının veya düzeltme, tavzih ya da tamamlama kararının taraflara bildirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Doğru cevap C.

Yargılama giderleri için gerekli avans yatırılmazsa olmalıdır. Doğru cevap A.

İkrar: Bir davada, taraflardan birinin kendi aleyhine ileri sürülen vakıanın doğru olduğunu beyan etmesidir. Tarafların veya vekillerinin mahkeme önündeki ikrar ettikleri vakıalar artık çekişmeli olmaktan çıkacağından, bu vakıaların ayrıca ispat edilmelerine gerek kalmaz. Doğru cevap E.

Özel hukuk alanında, kişiler arasında meydana gelen uyuşmazlıkların asli çözüm
yeri devlet yargısı yani mahkemelerdir.

Tahkim, tarafların aralarındaki mevcut veya muhtemel bir uyuşmazlığın hakemler tarafından çözülmesi için yaptıkları bir anlaşmadır.

Gerek devlet yargısında gerek tahkimde alınan kararların icrası mümkündür. Bu konuda bir farklılık söz konusu değildir.

Yabancılık unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği veya Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerinin taraflarca veya hakem/hakem kurulunca seçildiği uyuşmazlıklar hakkında, Milletlerarası Tahkim Kanunu uygulanır (MTK m. 1, II).

“UNCITRAL” Birleşmiş Milletler Milletlerarası Ticaret Hukuku Komisyonu’nun kısaltmasıdır. Milletlerarası ticaret alanında yeknesaklığı, esnekliği, modernizasyonu
ve açıklığı gerçekleştirmeyi amaç edinen UNCITRAL 1966 yılında kurulmuş olup, milletlerarası ticaret alanında yeknesaklığın sağlanması ve tüm üye ülkelere tavsiye
edilmek üzere 1985 yılında UNCITRAL Model Kanunu’nu hazırlamıştır. Son olarak 2006
yılında değiştirilen UNCITRAL Model Kanunu, milletlerarası tahkim alanında devletlere
örnek ve model oluşturmuştur. Türk hukukunda da 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim
Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun tahkim hükümleri, bazı noktalarda ayrılmakla beraber, büyük ölçüde UNCITRAL Model Kanunu esas alınarak
hazırlanmıştır.

Tahkim sözleşmesi, konusu belirli olmak kaydıyla uyuşmazlığın tamamı
veya bir kısmı için yapılabilir.

Taraflar hakem sayısını istedikleri şekilde belirleyebilirler. Ancak birden fazla hakem görevlendirilecekse bu sayı tek olmalıdır. Hakemlerin sayısı taraflarca kararlaştırılmamışsa üç hakem seçilir (HMK m. 415).

Verilen tüm bilgiler doğrudur. Ancak son seçenekte verilen şart aranmaz. Hakemlerin hukukçu olması veya hukuk eğitimi veren bölümlerden mezun olması gerekmez.

Taraflar bu konuda anlaşmaya varmamışlarla, dava tarihi, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 426. maddesinde düzenlenen çeşitli ihtimallere göre belirlenecektir. Buna göre,
• Taraflardan biri hakemlerin seçimi için mahkemeye başvurmuşsa mahkemeye başvuru tarihinde,
• Taraflar arasındaki sözleşmeye göre, hakem taraflar dışında bir kişi, kurum
veya kuruluş tarafından belirlenecekse, bu kişi, kurum veya kuruluşa başvuru tarihinde,
• Taraflar arasındaki sözleşmeye göre, hakemlerin seçimi iki tarafa ait ise, davacının hakemini seçip kendi hakemini seçmesini diğer tarafa bildirdiği tarihte,
• Tahkim sözleşmesinde hakem veya hakem kurulunu oluşturan hakemlerin
ad ve soyadları belirtilmiş ise, uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesi talebinin karşı tarafça alındığı tarihte dava açılmış sayılır.

Hakem veya hakem kurulu kararlarına karşı başvurulabilecek bir hukukî
çare iptal davasıdır. Hakem kararlarına karşı başka bir olağan kanun yoluna, örneğin istinafa veya temyize başvurulması mümkün değildir.