MEDENİ HUKUK II

Hizmet sözleşmesinin konusu bir işin görülmesidir.

Kira sözleşmesi şekle bağlı değildir.

Kira sözleşmesi taraflar anlaştıkları anda kurulur.

Kiralanan teslimden sonra ayıplı hale gelmişse kiracı ancak ayıbın önemli olması halinde kira sözleşmesini feshedebilir.

Kiralanan taşınır ise üçüncü kişiye devretme kiracının borçlarından biri değildir.

Kiracı, sözleşmeye uygun kullanmanın olağan sonucu olarak kiralananda meydana gelen eskimeden dolayı sorumlu değildir.

Kiralayanın, herhangi bir fesih süresine bağlı kal­maksızın yenilik doğurucu bir açıklamayla hemen sözleşmeyi feshetme olanağına sahip olması için, güvence verilmesi için kiracıya veya iflâs masasına yazılı olarak uygun bir süre tanımış olmalıdır.

Kullanım ödüncü sözleşmesine konu olan şeyin mülkiyeti ödünç alana geçmez.

Ödünç alan ödünç konusunu sözleşmede belirlenen tarzda kullanmak zorundadır.

Tüketim ödüncü sözleşmesinin konusunu para oluşturabilir.

Kira sözleşmesi, geçerliliği şekle bağlanmış sözleşmelerden değildir. Kira sözleşmesi, kiralayan bakımından sürekli edimli, kiracı bakımından dönemlik edimli bir sözleşmedir. Kira sözleşmesi süreli bir sözleşmedir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Ürün (hasılat) kirası sözleşmesiyle, kiralayan, ürün (hasılat) getiren bir (taşınır ya da taşınmaz) malın ya da hakkın kira parası karşılığında kullanılması ve ondan yararlanılması yetkisini kira süresi boyunca kiracıya bırakma borcu altına girer. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

kiracı tarafından kiralayana karşı kullanılabilecek bir fesih hakkı da öngörülmüştür. Bunun için (1) kiralananda ayıp bulunmalı, (2) ayıp önemli olmalı, yani ya kiralananın öngörülen kullanıma elverişliliğini ortadan kaldırmalı ya da önemli ölçüde engellemeli (3) kiralayana ayıbı gidermesi için uygun bir süre verilmiş olmalı ve (4) kiralayan verilen sürede ayıbı gidermemiş olmalıdır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Kiracının aslî borçları kira parasını ödeme (TBK 313) ve sözleşme sona erdiğinde kiralananı geri vermedir (TBK 334). Ayrıca, kiracının kiralananı özenle kullanma, kiralanan taşınmaz ise taşınmazda oturan kişilere ve komşulara saygı gösterme (TBK 316), kiralananın olağan kullanımı için gereken temizlik ve bakım giderlerini ödeme (TBK 317), ayıpları (TBK 318) ve zaptı kiralayana bildirme (TBK 309; krş. eBK 256/III), ayıpların giderilmesi için kiralananda yapılan çalışmalara ve bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu ölçüde kiralananın görülmesine (taşınmaz ise, gezilip görülmesine) katlanma (TBK 319) gibi yan borçları bulunmaktadır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Kiracının aslî borçları kira parasını ödeme (TBK 313) ve sözleşme sona erdiğinde kiralananı geri vermedir (TBK 334). Ayrıca, kiracının kiralananı özenle kullanma, kiralanan taşınmaz ise taşınmazda oturan kişilere ve komşulara saygı gösterme (TBK 316), kiralananın olağan kullanımı için gereken temizlik ve bakım giderlerini ödeme (TBK 317), ayıpları (TBK 318) ve zaptı kiralayana bildirme (TBK 309; krş. eBK 256/III), ayıpların giderilmesi için kiralananda yapılan çalışmalara ve bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu ölçüde kiralananın görülmesine (taşınmaz ise, gezilip görülmesine) katlanma (TBK 319) gibi yan borçları bulunmaktadır. Ayrıca, sözleşmeyle kararlaştırılmışsa, kiracının yan giderleri ödeme (TBK 315, 341) ve konut ve çatılı işyeri kiralarında üç aylık kira parasını aşmayacak tutarda güvence gösterme (TBK 342) borçları da vardır. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Kiracı, sözleşme süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Kullanım ödüncü (ariyet), ödünç verenin bir şeyin karşılıksız (ivazsız) olarak kullanılmasını ödünç alana bırakmak ve ödünç alanın da o şeyi bizzat kullandıktan sonra geri vermekle yükümlü olduğu sözleşmedir (TBK 379). 2. Kullanım ödüncü, karşılıksız (ivazsız) bir sözleşmedir. Bu itibarla, örneğin 1000 lira değerindeki bir şeyin kullanımı 1 lira karşılıkla bırakılmış olsa bile, bu kullanım ödüncü niteliğinde olmaz. Olsa olsa kira sözleşmesi öğesi bulunan bir karma sözleşme kurulmuş olur. Kullanım ödüncü sözleşmesi şekle tâbi değildir. Ödüncün konusu taşınmaz dahi olsa, sözleşme şekle tâbi değildir. 3. Taşınırlar, taşınmazlar ya da haklar kullanım ödüncüne konu oluşturabilir. Bu sözleşmeyle kullanım ödüncüne konu edilen şeyin mülkiyeti ödünç alana geçmez. Sözleşme sona erdiğinde ödünç alınan şeyin aynen geri verilmesi gerekir. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Ödünç veren teslim borcunu yerine getirmezse, ödünç alan, teslimi isteme hakkını ödünç verenin temerrüde düştüğü tarihten itibaren altı (6) ay içerisinde kullanmazsa, bu hak zamanaşımına uğrar. Buna göre doğru cevap C şııkkıdır.

Hizmet sözleşmelerinde 30 günden fazla süren iş sözleşmesi mevcutsa süresiz iş sözleşmesinden söz edilmektedir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Ayıptan sorumluluk dolayısıyla iş sahibine tanınan haklar için, teslim tarihinden itibaren taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde iki yıllık, taşınmaz yapılarda beş yıllık, ayrıca yüklenicinin ağır kusuru halinde ise, eserin niteliğine bakılmaksızın yirmi yıllık zamanaşımı süreleri öngörülmüştür. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.