MEDENİ HUKUK II

Bu açıdan, mülkiyet hakkı, içeriğinde kullanma, yararlanma ve tasarruf yetkilerinin tümünü toplayan haktır. "Yatırım" bu yetkilerden biri olmadığı için madde III yanlıştır. Doğru cevap D'dir.

Maliklerin göreceli olarak bağımsız hak ve yükümlülükleri bulunan birlikte mülkiyet türüne paylı (müşterek) mülkiyet adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Paylı mülkiyette, her paydaşın, payına bağlı hak ve yükümlülükleri vardır. Her paydaş payı üzerinde bağımsız bir malik gibidir. Böylelikle, paydaşın payını devredebileceği, rehnedebileceği ve payın haczedilebileceği kabul edilir. Ayrıca birlikte mülkiyetin bu türünde her paya bağlı bir önalım hakkı bulunmaktadır. Yasal önalım hakkı adı verilen bu hak, yenilik doğuran bir haktır. Yasal önalım hakkı sayesinde her paydaş diğer paydaş veya paydaşlar tarafından payın üçüncü kişiye devrededilmesi halinde, bu payın kendisine devredilmesini isteme konusunda bir öncelikten yararlanır. Aralarında farklı bir anlaşma yoksa, her paydaşın, diğer paydaşların haklarına müdahale etmeyecek biçimde mülkiyetin konusu olan eşyada kullanma ve yararlanma yetkisi bulunmaktadır. Uyuşmazlık halinde, yargıç, paylı mülkiyet konusu eşyanın kullanılması ve eşyadan yararlanılmasını zaman ve yer bakımından bölümlere ayırarak belirleyebilir. Paydaşlar, aksine anlaşma yoksa, ortak giderler için payları oranında katılım payı ödemekle yükümlüdürler. 

Doğru cevap A'dır çünkü cümlenin doğrusu şudur: "Aralarında farklı bir anlaşma yoksa, her paydaşın, diğer paydaşların haklarına müdahale etmeyecek biçimde mülkiyetin konusu olan eşyada kullanma ve yararlanma yetkisi bulunmaktadır."

Malikler arasında ayırımsız her konuda bir işbirliği ya da karar (oy) birliği aranan birlikte mülkiyet türüne ise elbirliğiyle (iştirak halinde) mülkiyet denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Mülkiyet hakkı, taşınır ve taşınmaz eşya üzerinde kurulur. Sadece made I ve II doğru olduğu için doğru cevap D'dir.

Eklenti (teferruat), madden ve hukuken bağımsız olmakla birlikte, asıl şeyin malikinin arzusuna ya da yerel âdetlere göre o şeyin işletilmesi, korunması ya da ondan yararlanılması için ona sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır eşyadır. Doğru cevap B'dir.

Aynî haklar, ya aslen ya da halefiyet yoluyla kazanılabilmektedir. Uzlaşma bu yollardan biri olmadığı için sadece I ve II. maddeler doğrudur. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Taşınmaz mülkiyetinin aslen kazanılması, cebri icra, mahkeme kararı, işgal, olağan ve olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı ile yolsuz tapu siciline güvenen iyi niyetli üçüncü kişinin aynî hak kazanımı hallerinde söz konusudur. Üç madde de geçerli olduğu için doğru cevap E'dir.

Doğru cevap C şıkkıdır çünkü sayfa 46'da bulunan "Rehin hakkı, hak sahibine, alacağını güvence altına almak amacıyla rehin olarak verilen (taşınır) ya da tescil edilen (taşınmaz) malı, alacağı ödenmezse cebri icra yoluyla paraya çevirterek, alacağın ifasındaki çıkarının tatmin edilmesini isteme yetkisi verir" bilgisi ile çelişmektedir.

Aynî haklar içerisinde sahibine en geniş yetkiler veren mülkiyet hakkıdır. Mülkiyet hakkı sahibine hakka konu eşya üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarruf etme yetkileri verir.

Mülkiyette birden fazla kişi hak sahibi ise birlikte (toplu ya da kolektif) mülkiyet ortaya çıkmaktadır. Birlikte mülkiyet halleri, paylı ve elbirliğiyle mülkiyetin yanı sıra paylı mülkiyetin özel hali olan kat mülkiyetidir.

MK 684' göre “bütünleyici parça, yerel âdetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan, o şey yok edilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parçadır.” Geminin yelkeni, evin duvarları, arabanın tekerlekleri gibi. MK 684’deki koşulları taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın yasa gereği bütünleyici parça sayılan eşyalarda vardır. Bunlar yasal koşullar mevcutsa, asıl eşyanın bütünleyicisidirler ve asıl eşyadan bağımsız bir hukuksal yazgıya tabi değildirler. Bunlar: Her durumda taşınır eşya olan ürünler (MK 685), bir taşınmazda sürekli kalması amacıyla inşa edilmiş yapılar ya da dikilmiş ağaçlar (MK 718) ve kaynaklardır .

Bağımsızlık ilkesi, rehin hukukunda olmayan bir ilkedir. Aksine bağımlılık yani fer'ilik ilkesi esastır.  Bu, rehin hakkının, ancak bir alacağa bağımlı (fer’i) hak olarak kurulabileceğini anlatır. Diğer bir deyişle, bir başına rehin hakkı olamaz. Bu anlamda, güvence altına alınmak istenen asıl hak olarak bir alacak hakkı var ve geçerliyse rehin hakkı da var ve geçerli olur; asıl hak olarak bir alacak hakkı yok veya geçersiz ya da sona ermiş ise, rehin hakkı da doğmaz ya da hükümsüz kalır.

Kazandırıcı zamanaşımıyla aynî hak kazananılması da aslen kazanmadır. Bunun için, (1) eşya sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmalı, (2) mülkiyeti kazanan iyiniyetli üçüncü kişi olmalı, (3) üçüncü kişinin malik (ya da diğer aynî hak sahibi) sıfatıyla zilyetliği, (4) beş yıl boyunca davasız ve aralıksız devam etmeli (5) Zilyetliğin dayandığı varsayılan hak aynî hak olmalıdır.