MEDENİ HUKUK II - Deneme Sınavı - 2

Bedensel bütünlüğün (yaralanma) bozulması halinde doğabilecek zararlara maddi zararlar giremez çünkü bunlar, eşya ve/veya hak kayıpları gibi kayıpları temsil ederken, diğer şıklar yaralanma halinde yaralananın göreceği zararları ifade eder.

Borcun kaynaklarından herhangi biri nedeniyle taraflar arasında bir borç ilişkisi doğduğunda, alacaklı tarafından arzulanan borcun borçlu tarafından ifa edilmesidir. İfa, borçlu tarafından, edim fiilinin veya edim sonucunun veyahut da her ikisinin birden gerçekleştirilmesi suretiyle borcun sona erdirilmesine denir.

Hakkaniyet sorumluluğunda, ayırt etme gücünden sürekli yoksun olanların verdikleri zarardan dolayı, kusura dayanmaksızın hakkaniyet gereği sorumlu tutulmaları söz konusudur.

TBK 71/I hükmüne göre, “Önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin faaliyetinden zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletme sahibi ve varsa işleten müteselsilen sorumludur.”.

Özen sorumlukları esas itibariyle, zararın doğmasını önlemek için yeterli ve gerekli özen tedbirlerinin alınmasını gerektirir durumlarda, bu özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışı ifade etmektedir. Bu gibi hallerde söz konusu olan objektif özen yükümlülüğüdür.

Haksız fiilin gerçekleşmesi durumunda maddi bir zararın ortaya çıkması, maddi manevi tazminatı doğurmakla birlikte, geçici bazı ödemeleri de gerektirmektedir.

Borç bir senetle ikrar edilmiş veya bir mahkeme ya da hakem kararına bağlanmış ise, yeni süre her zaman on (10) yıldır (TBK 156/II). Bunun dışındaki kesilme hallerinde kesilen sürelerin aynen yeniden işleyeceği düşünülmelidir.

Sözleşmeler yasal tiplere göre sınıflara ayrılmaktadır. Amaçlı bu sözleşmelerden biri de mülkiyet devir borcu doğuran sözleşmelerdendir. Örneğin satış, mal değişim (trampa), bağışlama, eser ve ölünceye kadar bakma sözleşmeleri gibi.

Yeni TBK’ya göre peşinat ödenmesi ve en az iki taksit zorunludur.

Belirli süreli konut ve çatılı işyeri kiralarında bildirim yoluyla sözleşmenin sona erdirilmesinin düzenlendiği yeni TBK 347 nci maddesi birinci fıkrasının ilk cümlesine göre “…kiracı,… süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır.

Yasada sayılan üç olgu ortaya çıkmışsa ihtarsız ve süresiz, fakat yazılı bir bildirimde bulunmak suretiyle fesih mümkündür (TBK 316/III). Bunlar: (1) Kiracı –özensizlikten öte– kastî davranışlarla kiralanana ağır bir zarar vermiş olursa vb.

Kullanım ödüncü (ariyet), ödünç verenin bir şeyin karşılıksız olarak kullanılmasını ödünç alana bırakmak ve ödünç alanın da o şeyi bizzat kullandıktan sonra geri vermekle yükümlü olduğu sözleşmedir.

Tüketim ödüncü, ödünç verenin bir miktar paranın veya tüketilebilir bir şeyin mülkiyetini ödünç alana devretmeyi borçlandığı ve ödünç alanın da aldığıyla aynı cinsten şeyi miktar veya değer itibariyle geri vermeyi borçlandığı sözleşmedir.

Yeni TBK 432/II’ye göre, “Hizmet sözleşmesi; bildirimin diğer tarafa ulaşmasından başlayarak, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta sonra; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı hafta sonra sona erer.