MEDENİ HUKUK II - Deneme Sınavı - 17

Kısa zamanaşımı süresi, TBK 72’de iki (2) yıl olarak öngörülmüştür (krş.
eBK 60). Süre, öznel olarak belirlenen zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrenme tarihinden itibaren işlemeye başlamaktadır.

Gerek eski gerekse yeni Kanunlar uzun zamanaşımı olarak on (10) yıllık
bir süre öngörmüş bulunmaktadırlar. Bu sürenin işleyişine başlaması için
ise, nesnel bir tarih olan fiilin işlendiği tarih belirlenmiştir (TBK 72). Yeni
TBK 117/II’ye göre, bu tarih, aynı zamanda haksız fiilden dolayı borçlunun
ihtarsız temerrüde düştüğü tarihtir.

Sebepsiz zenginleşmeden doğan taleplerin zamanaşımı hakkında tıpkı haksız fiillerde olduğu gibi kısa ve uzun olmak üzere iki süre öngörülmüştür. Yeni TBK 82
nci maddesinde sırasıyla iki (2) ve on (10) yıllık süreler öngörülmüş bulunmaktadır (krş. eBK 66). Kısa süre, yoksullaşanın malvarlığındaki yoksullaşmayı ve zenginleşen kişiyi öğrenme tarihinden itibaren işlemeye başlarken, on (10) yıllık uzun
zamanaşımı süresi ise, sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği andan itibaren işlemeye başlar.

Yeni TBK ile sözleşmeyle öngörülen anapara faizinin yasayla öngörülen
yıllık faiz oranının % 50’sini aşamayacağı öngörülmektedir (TBK 88).
Burada sözü geçen yasa, günümüzde yasal faizi belirlerken de başvurulan 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizi Hakkında Kanundur.

Borçlunun, alacaklıya karşı, borcunu hiç veya gereğince yerine getirmediği
takdirde ifa etmeyi önceden yüklendiği edime ceza koşulu denir. Sözleşme
kurulurken ya da sonradan kararlaştırılabilir. Her ne zaman kararlaştırılmışsa, ceza koşulu varlık ve geçerliliği asıl alacağa bağımlı (feri) nitelikte
bir haktır. Bu niteliğinin sonucu olarak ceza koşulu asıl borcun herhangi
bir sebeple geçersiz olması veya sona ermesi halinde ortadan kalkar. Yasaya veya ahlâka aykırı bir borç (kumar borcu, uyuşturucu alışverişi) için
kararlaştırılmış olan ceza koşulunun ödenmesi istenemez (TBK 182/II).
Ceza koşulu, asıl alacakla birlikte muaccel olabilen ve bağımsız bir nitelik
kazanabilen, asıl alacakla birlikte –ayrıca ihtar, ihbar veya temerrüt şartı
aranmaksızın– istenebilen; temerrüt tarihinden itibaren faiz yürütülebilen
bir alacaktır.

Birbirine karşılıklı ve aynı cinsten muaccel borçları bulunan iki kişiden birinin diğerine tek taraflı irade açıklamasıyla, borçların az olan tutarında
sona erdirilmesine takas (ödeşme) denir.

Yasada farklı bir zamanaşımı süresi öngören hüküm bulunmadıkça her
alacak on (10) yıllık zamanaşımı süresine tâbidir.

Destekten yoksun kalan kavramı mirasçılık sıfatına bağlıdır

Sebepsiz zenginleşme

Sebebin hiç olmamasına

Sebebin gerçekleşmemiş olmasına

Alacaklının ifa zamanındaki ifa yeri

Kira sözleşmesi kiralanan, kira parası (bedel) ve bunlar üzerinde tarafların anlaşması olmak üzere üç öğeyi içermektedir.
a. Kiralanan, kiraya verenin yüklendiği aslî edimin konusudur. 
b. Kira parası, kiracının karşı aslî edimidir.
c. Kira sözleşmesinin üçüncü öğesi tarafların sözleşmenin asli edimlerinin değişimi konusunda anlaşmalarıdır. 
d. Kira sözleşmesi, geçerliliği şekle bağlanmış sözleşmelerden değildir.
e. Kira sözleşmesi, kiralayan bakımından sürekli edimli, kiracı bakımından dönemlik edimli bir sözleşmedir. 
f. Kira sözleşmesi süreli bir sözleşmedir.

Eksik iki tarafa borç yükleyen sözleşme olması

Üstü açık panayır yeri

Altı ay

Kiracının kira parasını ifada temerrüdü halinde, kiralayan kiracıya yazılı olarak süre verip, bu süre içerisinde ifada bulunmazsa sözleşmenin feshedileceğini bildirebilir (TBK 315/I). Bu süre taşınır ve olağan taşınmaz kiralarında en az on gün iken, konut ve çatılı işyeri kiralarında en az otuz gün olmak zorundadır (TBK 315/II).

Belirli süreli konut ve çatılı işyeri kiralarında bildirim yoluyla sözleşmenin sona erdirilmesinin düzenlendiği yeni TBK 347 nci maddesi birinci fıkrasının ilk cümlesine göre “…kiracı,… süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır.” (Krş. eGKK 11).

Sözleşmede belirlenen yıllık bedel artış oranını düşürtme

Üç aylık