MEDENİ HUKUK II - Deneme Sınavı - 2

Aynî haklar içerisinde sahibine en geniş yetkiler veren mülkiyet hakkıdır. Mülkiyet hakkı sahibine hakka konu eşya üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarruf etme yetkileri verir.

Maliklerin göreceli olarak bağımsız hak ve yükümlülükleri bulunan birlikte mülkiyet türüne paylı (müşterek) mülkiyet adı verilmektedir.

Bir bütünü tamamlayan ve bütünün diğer parçalarından bağımsız olarak aynî haklara konu edilemeyen eşya parçalarına bütünleyici parça (mütemmim cüz) denir. MK 684’e göre “bütünleyici parça, yerel âdetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan, o şey yok edilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parçadır.” Geminin yelkeni, evin duvarları, arabanın tekerlekleri gibi.

Herhangi bir hak sahibinin iradesine dayanmayı gerektirmeyen kazanma tarzına aslen kazanma denmektedir.

Taşınmaz mülkiyetinin aslen kazanılması, cebri icra, mahkeme kararı, işgal (MK 707), olağan (MK 712) ve olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı (MK 713) ile yolsuz tapu siciline güvenen iyiniyetli üçüncü kişinin aynî hak kazanımı (MK 1023) hallerinde söz konusudur.

Sahipsiz bir taşınır sahiplenme yoluyla aslen kazanılabilmektedir. Örneğin, sahipsiz olan kır çiçekleri, toplayanca bunlar üzerinde malik sıfatıyla zilyetlik kazanılmakla mülkiyet konusuna dönüştürülür.

Aynî hak, sahibinin iradesine dayanan bir işlem ya da eylem sonucunda son bulabilir. Bu gibi durumlarda iradî kayıptan söz edilmektedir.Deprem sonucu kayıp irade dışı kayıptır.

Oturma hakkı, konut olarak kullanılmaya elverişli bir yapıda ya da böyle bir yapının bir bölümünde kurulabilen, sahibine sadece kullanma yetkisi veren kişiye bağlı bir irtifak hakkıdır.

Rehnin güvence altına aldığı alacağın kapsamına, ana para yanında, üç yıllık işlemiş ve halen işleyen anapara faizleri, temerrüt faizleri, takip masrafları (MK 875; 946) ve rehinli malı korumak için zorunlu olarak yapılan masraflar girmektedir.

Rehinli malı kendine mal etme (lex commissoria) yasağı da, rehin hukukunun anılmadan geçilemeyecek diğer bir ilkesidir. Bununla, rehnin paraya çevrilmesi yetkisinin, rehin hakkı sahibine, rehinli malı bizzat satma ya da kendi mülkiyetine geçirme yetkisi vermediği anlatılmak istenir.

Kişiler arasında borç doğuran bir bağ olarak ortaya çıkan borç ilişkisini ve bu ilişkinin düzenlenmesi işlevi gören hukuk kurallarını inceleme konusu edinen hukuk alanına borçlar hukuku denilmektedir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 11 Ocak 2011’de TBMM’nde kabul edilmiş, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Borçlar hukukunun yazılı ve yazılı olmayan çeşitli kaynakları vardır. Yazılı kaynaklar denilince hemen Anayasa, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar, kanun hükmünde kararnameler (KHK), tüzükler ve yönetmelikler akla gelmelidir.

en geniş anlamda borç, edim olarak adlandırılan bir konusu, alacaklı ve borçlu olarak adlandırılan iki tarafı olan bir borç ilişkisi olarak tanımlanabilir.