MEDENİ HUKUK I

Anonim ortalıkların kuruluşu izin sistemine göre gerçekleştirilir. Dernekler ise kural olarak serbest kuruluş sistemine göre kurulur. Kolektif ortaklıklar ve vakıfların kuruluşunda ise tescil sistemi geçerlidir.

Söz konusu örnekteki dernek belirli bir amaç için belirli bir süreliğine kurulmuş ve bu süre içerisinde de amacını gerçekleştirmiştir. Bu nedenle derneğin kendiliğinden sona ermesi, diğer bir deyişle “dağılması” söz konusudur.

Dernekler ve vakıflar kar amacı gütmeyen özel hukuk tüzel kişileridir. Kolektif ortaklık, komandit ortaklık, limited ortaklık ve anonim ortaklık ve kooperatifler kar amacı güden özel hukuk tüzel kişileridir.

İl özel idareleri kamu idareleri grubundadır. İllerin kendi başlarına tüzel kişilikleri yoktur, ancak il özel idarelerinin tüzel kişilikleri bulunur. Bu nedenle Eskişehir il özel idaresi tüzel kişiliği bulunan kamu idarelerine örnektir. Diğer seçeneklerdeki örneklerin tümü tüzel kişiliği bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına örnektir.

Dernek tüzüğünde derneğin adı, amacı, gelir kaynakları, üyelik koşulları, organları ve örgütü ile geçici yönetim kurulunun gösterilmesi zorunludur. “Şiir Sevenler Derneği” derneğin adı, “A şehrinde şiiri sevdirmek, şiir okunmasını ve yazılmasını özendirmek ve yaygınlaştırmak, şiir yazım teknikleri hakkında eğitimler vermek” derneğin amacı, “bağış kampanyaları ve kermesler” gelir kaynakları, “18 yaşını doldurmuş olmak” üyelik koşuludur. İlgili metinde derneğin örgütüne ilişkin bilgi verilmemiştir.

Derneğe kayıtlı üyelerin tamamından oluşan genel kurul derneğin işleyişine ilişkin kararlar almak, en geç üç yıl içinde toplanmak ve üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma kararlarını vermekle yükümlüdür. Derneğe dışa karşı temsil etmekle yükümlü olan dernek organı yönetim kuruludur.

Vakıfların tek zorunlu organı yönetim kuruludur. Bu nedenle cevap c şıkkıdır. Genel kurul zorunluluğu olan kar amacı gütmeyen özel hukuk tüzel kişileri derneklerdir. Vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğünün denetiminde olduklarından denetim kurulunun bulunması zorunluluğu yoktur. Kuruluş bildirimini yerleşim yerinin en büyük mülki amirine yapan kurumlar derneklerdir. Vakıflar kuruluşlarını vakıf senediyle yerleşim yeri mahkemesi siciline kaydettirerek yaparlar. Vakıfların sona ermesinde tasfiye ve tahsis işlemlerinin ardından önce mahkeme siciline sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü siciline işlenip daha sonra da bu Resmi Gazetede ilan edilir. Kütük kaydı silinen derneklerdir.

Tüm modern hukuk sistemlerinde fiziki varlığı olan bireylerin yanı sıra fiziki varlığı olmamakla birlikte bazı topluluk ve kurumlar da hak sahibi kılınmış, hukuk düzeni tarafından kendilerine kişilik verilmiştir. Gerçekten de tüzel kişilerin kendilerini oluşturan kişilerden ayrı olarak bir kişiliği bulunmaktadır. Buna karşılık tüzel kişiler de gerçek kişiler gibi hak ve fiil ehliyetine sahip olmaktadırlar. Doğru cevap A'dır.

Bir tüzel kişinin kanunda belirtilen hallerde, başka bir işleme gerek kalmaksızın, kanun gereği kendiliğinden sona ermesine dağılma (infisah) denir. Doğru cevap B'dir.

Bir kişi topluluğunun dernek olarak tüzel kişilik kazanabilmesi için, dört unsura sahip olması gerekir. Bunlar, kişi unsuru, amaç unsuru, süreklilik unsuru ve tüzel kişiliğe sahip olma unsurudur. Doğru cevap C'dir.

Dernek tüzüğünde, derneğin adı, amacı, gelir kaynakları, üyelik koşulları gösterilmesi gereken zorunlu unsurlardır. Derneğin üye sayısı, dernek tüzüğünde belirtilmesi gerekmeyen bir unsurdur. Doğru cevp D'dir.

Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülki amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Doğru cevap E'dir.

Derneğin kendiliğinden sona ermesi olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması durumunda gerçekleşir. Doğru cevap A'dır.

Sınırlı ehliyetsizler ancak vasiyetname ile vakıf kurabilirler. Bunun için ayırt etme gücüne sahip olmaları ve 15 yaşını bitirmiş olmaları gerekir. Doğru cevap A'dır.

Gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan vakıf; mal, sürekli ve belli amaca özgüleme ve tüzel kişilik unsurlarından oluşmaktadır.

Hukukumuzda en eski kurumlardan biri vakıf kurumudur ve çok eski tarihlerden beri Türk toplumu içinde var olan vakıflar ülkemizde geniş bir uygulama alanı bularak, yardımlaşmanın en önemli göstergelerinden biri olmuştur. Doğru cevap A'dır.