MEDENİ HUKUK I

Hukuka uygunluk sebepleri, zarar görenin rızası, üstün nitelikteki bir özel yararın varlığı, üstün nitelikteki bir kamu yararının varlığı ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kişilik haklarına yapılan saldırı olarak sayılabilir.

Saldırıya son verilmesi davası, kişilik haklarına hukuka aykırı bir saldırının gerçekleşmesi ve bu saldırının halen devam etmesi durumunda açılabilen bir davadır.

Iztırar halinde ise bir kimsenin kendisinin veya üçüncü bir kişinin kişilik değerlerini korumak amacıyla başka bir kişinin malvarlığına zarar vermesi söz konusudur.

TMK. m. 26 ve 27 özel olarak adın korunmasına ayrılmış hükümlerdir.

Evlat edinme durumunda evlat edinilen küçük ise kendisini evlat edinenin soyadını kanun gereği kendiliğinden alır.

Hısımlık, sadece gerçek kişiler bakımından söz konusu olan ve insanların arasındaki yakınlık bağını ortaya koyan bir kurumdur.

Aynı ortak kökten gelen kişiler arasındaki hısımlık, tam kan yansoy hısımlığıdır. Örneğin ana ve babaları bir olan kardeşler arasında tam kan yansoy hısımlığı vardır.

Evlat edinen ile evlatlık arasında oluşan hısımlık, evlatlık ilişkisi ortadan kalktığı anda kendiliğinden ortadan kalkar

İradi yerleşim yeri, bir kimsenin kendi isteği ile seçtiği ve fiilen oturmakta olduğu yerleşim yeridir.

Yasal yerleşim yeri, bazı kimseler için kanunun doğrudan belirlediği yerleşim yeridir. Gerçekten de, TMK. m. 21’e göre, “Velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir. Diğer hallerde çocuğun oturma yeri, onun yerleşim yeri sayılır”. Bu hükümden anlaşıldığı üzere, yasal yerleşim yeri, velayet altındaki küçükler ile vesayet altındaki kişiler bakımından söz konusudur. Vesayet altındaki kişilerin yerleşim yeri, bağlı oldukları vesayet makamının bulunduğu yerdir. Velayet altındaki küçüğün yerleşim yeri ise kural olarak ana ve babasının yerleşim yeridir.

Kişiliğin dışa karşı korunması, kişilik haklarını başkalarından gelebilecek olan hukuka aykırı saldırılara ve kişilik değerlerinin ihlaline karşı koruma altına almak anlamına gelir. D şıkkı kişiliğin dışa karşı korunması durumudur. A,B,C ve E şıkları kişiliğin içe karşı korunması durumudur.

Ergin olan bir kişinin evlat edinilmesinde seçim kendisine bırakılmıştır; dilerse kendisini evlat edinenin soyadını alır, dilerse kendi soyadını korumaya devam eder.

Önleme davası, henüz gerçekleşmemiş olmakla birlikte, bir takım belirtilerden yakın bir zamanda gerçekleşmesi mümkün görülen bir haksız saldırı tehlikesine karşı açılan ve daha gerçekleşmeden bu saldırıyı önlemeyi amaçlayan davadır.

Hısımlık, kuruluş ve doğuş şekillerine göre, “kan hısımlığı", “kayın hısımlığı” ve “evlat edinmeden doğan hısımlık” olmak üzere üç türe ayrılır.

Kan hısımlığı, bir kimse ile onun kendilerine kan bağıyla bağlı bulunduğu kişiler arasındaki hısımlıktır, uygulamada soy hısımlığı olarak da adlandırılmaktadır.

Kardeşler arasında; bir kimse ile amcası, halası, dayısı ve teyzesi arasında; aynı şekilde, o kimse ile amca, hala, dayı ve teyzesinin çocukları yani kuzenleri arasında yansoy hısımlığı vardır.

Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, ayn tür ve dereceden kayın hısımları olurlar.

Yerleşim yeri edinmek bir hukuki işlem olmayıp; yerleşim yerinin seçimi hukuki fiil niteliğini taşır.

Yerleşim yerinin tekliği ilkesine göre, herkesin ancak bir tek yerleşim yeri bulunabilir.

Özel hayat alanı, şeref ve onur, ekonomik özgürlüğe sahip olup, ekonomik hayata katılabilmek, isim üzerindeki haklar ise sosyal haklar kapsamında yer alır.