MEDENİ HUKUK I

Miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılır. Mirasbırakanın tasarruflarının iptali veya tenkisi, mirasın paylaştırılması ve miras sebebiyle istihkak davaları bu yerleşim yeri mahkemesinde görülür.

Hukukumuzda tüzel kişilerin yasal mirasçı olması mümkün olmadığı halde, iradi mirasçı olmaları mümkündür.

Mirasın açılmasıyla kanun mirasçılara dört farklı hak tanımıştır.
a) Mirasın Kabulü
b) Mirasın Reddi
c) Terekenin Defterinin Tutulması
d) Resmi Tasfiye.

Ortaklığın giderilmesi ise, bu haklar arasında yer almamaktadır.

578. madde hükmüne göre aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
a) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
b) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
c) Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
d) Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.

Mirasın reddi yasal mirasçılar ile iradi mirasçılardan atanmış mirasçılara tanınmış önemli bir imkândır.  Ret karinesi gereğince, ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. Mirasçılar mirası, mirasçı olduklarını öğrendikleri andan itibaren üç ay içinde reddedebilirler. Üç aylık süre bir hak düşürücü süre niteliğindedir. Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh hukuk mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.

Gaibin mirası teminat karşılığında mirasçılara teslim edilir. Söz konusu teminat; ölümüne olası gözle bakılacak halde kaybolma için 5 yıl (tereke mallarının tesliminden itibaren hesaplanır), uzun süreden beri haber alınamama hali için 15 yıl (son haber tarihinden başlayarak hesaplanır) ve her halde en çok gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir. Bu süreler geçtikten sonra miras kesin olarak kazanılır.

Tenkis Davası, saklı paylı mirasçılar tarafından açılan mirasbırakanın saklı payı ihlal eden tasarruflarının hukuken geçersiz kılınmasını konu alan bir davadır.

Yasal mirasçılar, gerek kendi aralarında, gerek atanmış mirasçılarla birlikte mirası aynı kurallara göre paylaşırlar. Aksine düzenleme olmadıkça mirasçılar, paylaşmanın nasıl yapılacağını paylaşmada serbesti ilkesi gereğince serbestçe kararlaştırırlar.

mirasın paylaşılmasında mirasçılar aralarında anlaşabiliyorlarsa paylaşmayı kendileri gerçekleştirirler. Anlaşamadıkları takdirde ise miras paylaşma davası açılır ve dava sonunda paylaşma hâkim tarafından gerçekleştirilir. Hukukumuzda miras paylaşma sözleşmesinin iki türü bulunmaktadır. Elden paylaşma ve yazılı miras paylaşma sözleşmesi. Her iki tür miras paylaşma sözleşmesi bakımından da külli halef olan tüm mirasçıların oybirliği şarttır. Mirasçılar istedikleri takdirde terekenin tamamen veya kısmen paylaşılması da mümkündür.

Birden çok kişinin bu tarz mülkiyete konu olan eşya üzerinde paylara sahip olmadan birlikte tasarruf edebilmelerini konu alan mülkiyet çeşidine elbirliği mülkiyeti denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır (TMK. m. 575/I). Dolayısıyla mirasın açılmasının ön koşulu mirasbırakanın ölmesidir. Bunun yanında, ölüme denk tutulan mirasbırakanın gaipliğine karar verilmesi ve ölüm karinesi hali de mirasın açılmasına neden olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Haklara ve borçlara sahip olabilme, başka bir ifadeyle hak sahibi olma ve yükümlülük altına girmeye hak ehliyeti denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Mirasın açıldığı anda henüz var olmayan bir kimseye artmirasçı denir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Mirastan yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur (TMK. m. 579). Doğru cevap E seçeneğidir.

Miras açılınca terekenin, bütün hakları ve borçlarıyla birlikte mirasçılara kendiliğinden intikal etmesine külli halefiyet ilkesi denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Mirasın açılmasıyla kanun mirasçılara dört farklı hak tanımıştır.
a) Mirasın Kabulü
b) Mirasın Reddi
c) Terekenin Defterinin Tutulması
d) Resmi Tasfiye.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Mirasbırakanın birden fazla külli halef niteliğinde mirasçısının olması halinde, mirasçıların paylaşıma kadar oluşturdukları bu topluluğa miras ortaklığı denir.

Gerçekleştirilen tasfiye işlemleri sonunda, terekede kalan mevcudun mirasçılar arasında fiilen bölüştürülerek onların ferdi mülkiyetine geçirilmesine dar anlamda paylaşma denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Mirasbırakanın ölümü ile bir bütün halinde mirasçılara intikal eden malvarlığına tereke denir. Doğru cevap D seçeneğidir.