MEDENİ HUKUK I

Miras hukuku hükümleri, TMK.’nun 495 ile 682. maddeleri arasında yer almaktadır.

Yazılı hukuk kurallarını temelde beş grupta toplayabiliriz. Bunlar; “kanunlar”, “kanun hükmünde kararnameler”, “tüzükler”, “yönetmelikler” ve “içtihadı birleştirme kararları”dır.

1982 Anayasası’nın 115. maddesine göre, Bakanlar Kurulu, kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanunlara aykırı olmamak ve Danıştay incelenmesinden geçirilmek şartıyla tüzükler çıkarabilir. Tüzükler, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır ve kanunlar gibi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Bir örf ve âdet kuralının hukuk kuralı haline gelebilmesi için maddi unsur, manevi unsur ve hukuki unsur olarak adlandırılan üç unsura ihtiyaç vardır.

Türk Medeni Kanununda doktrin (bilimsel görüşler) açıkça hukukun kaynağı olarak kabul edilmiştir. Doktrin, hukuk bilimiyle uğraşan bilim adamlarının hukukî sorunlara ilişkin görüş ve düşüncelerini ifade etmektedir.

Yasama organı tarafından yapılan yorum da kanun gibi, bağlayıcı niteliktedir. 1924 Anayasası döneminde kanunların yorumlanması Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin görevleri arasında sayılmakta idi. Ancak bu yol 1961 Anayasası ile kaldırılmış olup, 1982 Anayasasında da öngörülmemiştir. Dolayısıyla yasama yorumu günümüzde geçerli değildir ve uygulanması mümkün değildir.

Kanunlarda kullanılan “muhik sebepler”, “uygun tedbir” veya “uygun miktar”, “hakkaniyete uygunluk”, “muayyen şartların mevcut olması” gibi kavramlar hâkime takdir yetkisi tanındığını göstermektedir.

Kıymetli Evrak Hukuku, Medeni Hukuku'n değil, Ticaret Hukuku'nun bir alt dalıdır. Doğru cevap B'dir.

Örf ve Adet Hukuku, Medeni Hukuku'n tali kaynaklarındandır. Diğer seçeneklerde yer alanlar ise asli kaynak olarak nitelendirilir. Doğru cevap E'dir.

Amaçsal yorum, kanunların uygulandığı zamanın gereklerine ve anlayışına göre yorumlanması yöntemidir. Doğru cevap A'dır.

Kural içi boşluk, kanun koyucunun bilerek ve isteyerek bıraktığı boşluk hali olarak tanımlanabilir. Burada, adil bir çözümün bulunabilmesi uygulama ve bilime bırakılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Çoğun içinde azın da bulunacağı, bütün için doğru olanın parçalar için de doğru olacağı ilkesine dayanan evleviyet yolu, daha önemli bir durum için kabul edilen bir hükmün daha az önemli olan bir durum için de uygulanabilmesi anlamına gelir. Doğru cevap C'dir.

Kişiler hukuku, temelde kişiyi soyut bir şekilde ele alıp inceler. Bu çerçevede hak sahibi olan kişilerin türlerini, ehliyetlerini, kişisel durumlarını, yakınlarıyla olan ilişkilerini (hısımlık), belli yer ile olan ilgilerini (ikametgâh), kişiliğin başlangıcı, sona ermesi ve kişiliğin korunmasını düzenler. Doğru cevap E'dir.

Örf ve âdet hukukunun manevi unsuru genel inanıştır. Bu unsura göre, bir örf ve âdet kuralının hukuk kuralı haline gelebilmesi için toplum içinde o kurala uyulmasının
zorunlu olduğu yönünde genel bir inancın olması gerekir. Doğru cevap D'dir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu, esas olarak Medeni Hukuk'a değil; İdare Hukuku'na ilişkin bir düzenlemedir. Doğru cevap C'dir.

Tali kaynaklar, TMK m. 1 hükmü gereğince, hâkimin önüne gelen hukuki uyuşmazlığı çözerken yazılı hukuk kuralı bulamaması durumunda başvuracağı kaynaklardır. Bu kaynaklar örf ve âdet hukuku ve hâkimin yarattığı hukuktur. Hakim, böyle bir durumda öncelikli olarak bir örf ve adet hukuku kuralı olup olmadığına bakacaktır. Doğru cevap B'dir.

TMK. m. 1/II’ye göre, Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hâkim, örf ve âdet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir.

Çoğun içinde azın da bulunacağı, bütün için doğru olanın parçalar için de doğru olacağı ilkesine dayanan evleviyet yolu, daha önemli bir durum için kabul edilen bir hükmün daha az önemli olan bir durum için de uygulanabilmesi anlamına gelir.

Kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emrettiği konularda hâkim, hukuka ve hakkaniyete göre karar verir.

Bir hukukî sorun hakkında, kanunda, örf ve âdet hukukunda ve diğer herhangi bir hukuk kaynağında kural yok ise bu durum “hukukta boşluk” anlamına gelir.