MEDENİ HUKUK I - Deneme Sınavı - 31

Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona
ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya
vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir. Hediyeden kasıt,
nişanlanma sebebiyle bir nişanlıya verilen ve ekonomik değer taşıyan her tür kazandırmadır. Hediyenin geri istenebilmesi için mutlaka nişanlılık
dolayısıyla verilmiş olması ve alışılmışın dışı nitelik
taşıması gerekir. Hangi hediyelerin alışılmışın dışı
sayılacağını anlaşmazlık halinde hâkim takdir edecektir. Hâkim bu konuda belirleme yaparken yerel
örf ve adet ile tarafların sosyal ve hatta ekonomik
durumlarını dikkate almalıdır. Hediye aynen veya
mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır (TMK. m. 122). Cevap B dir.

Kadının bekleme süresi kesin değil kesin olmayan evlenme engelidir. Cevap A dır.

Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez. Cevap D dir.

Kurucu unsurları eksik olan işlem ''yokluk'' yaptırımına tabidir.

İşlemin geçerlilik ögelerinin olmaması butlan sebebidir

E şıkkı mutlak butlan değil yokluk sebebidir.

Evlilik birliğinin temelinden sarsılması özel değil genel bir sebeptir.

Eşlerin boşanma konusunda anlaşmaları genel sebepler arasındadır.

1 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar tüm alacaklar.

Veli vesayet makamı değildir.

Yanıtımız 1 yıldır

Yasal danışmanın oyunu almadan trampa yapılabilir.

Kısıtlılar vasi tayin edilemezler

Medeni Kanun m. 186 ile eşlerin evlilik birliğinin giderlerine birlikte katılmaları gerektiği düzenlenmiştir. Bu hüküm yükümlülüklerde eşitlik ilkesinin önemli bir yansımasıdır. Giderlerin karşılanması, diğer bir ifade ile bakım yükümlülüğü, hem evin genel olarak masraflarını hem de aile bireylerinin kişisel ihtiyaçlarını kapsar. Eşler parasal olarak, kazançlarından veya malvarlığı gelirlerinden giderlere katkıda bulunabilecekleri gibi, malvarlığı vererek veya hizmet edimi ile de katkıda bulunabilirler. Hizmet ediminin kapsamına ev işlerini görme, çocukların bakımını gerçekleştirme ve diğer eşin işinde karşılıksız olarak çalışma girer. Eşler giderlerin karşılanmasına ne şekilde katılacaklarını ve katılma oranlarını kendi aralarında serbestçe belirleyebilirler. Eşlerin anlaşamaması halinde hâkim her eşin yapacağı katkıyı belirleyecektir.

Eşlerden her biri, ortak yaşamın devamı süresince ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil eder. Ailenin diğer ihtiyaçları, yani sürekli nitelik taşımayan ihtiyaçları için eşlerden biri, birliği ancak aşağıdaki hallerde temsil edebilir: a) Diğer eş tarafından veya haklı sebeplerle hâkim tarafından yetkili kılınmışsa, b) Birliğin yararı bakımından gecikmede sakınca bulunur ve diğer eşin hastalığı, başka bir yerde olması veya benzeri sebeplerle rızası alınamazsa (TMK.m.188). Birliği temsil yetkisinin kullanıldığı hallerde, eşler üçüncü kişilere karşı Medeni Kanun 185. madde gereğince, müteselsilen sorumlu olurlar. Buna karşılık eşlerden her biri, birliği temsil yetkisi bulunmaksızın yaptığı işlemlerden kişisel olarak sorumludur. Ancak, temsil yetkisinin üçüncü kişilerce anlaşılamayacak şekilde aşılması halinde eşler yine müteselsilen sorumludurlar. Eşlerden biri birliği temsil yetkisini aşar veya bu yetkiyi kullanmada yetersiz kalırsa hâkim, 190. madde hükmünü uygulayarak, diğer eşin istemi üzerine temsil yetkisini kaldırabilir veya sınırlayabilir. İstemde bulunan eş, temsil yetkisinin kaldırıldığını veya sınırlandığını, üçüncü kişilere sadece kişisel duyuru yoluyla bildirebilir. Temsil yetkisinin kaldırılmasının veya sınırlanmasının iyiniyetli üçüncü kişilere karşı sonuç doğurması, durumun hâkimin kararıyla ilan edilmesine bağlıdır. Temsil yetkisinin kaldırılmasına veya sınırlanmasına ilişkin karar, koşullar değiştiğinde eşlerden birinin istemi üzerine hâkim tarafından değiştirilebilir. İlk karar ilan edilmiş ise, değişikliğe ilişkin karar da ilan olunmalıdır.

Kural olarak her eş ister üçüncü kişilerle ister diğer eş ile her tür hukuki işlemi gerçekleştirebilir. Ancak eşler arasında gerçekleştirilecek hukuki işlemler dolayısıyla ortaya çıkan alacaklar bakımından zamanaşımı işlemez. Buna karşılık eşler birbirlerine karşı zorla yerine getirme (cebri icra) yoluna başvurabilirler. Eşler her ne kadar diğer eşin rızası aranmadan üçüncü kişilerle diledikleri gibi hukuki işlem yapabilseler de bu kuralın biri Medeni Kanun ile düzenlenmiş diğeri yeni Borçlar Kanunu ile düzenlenmiş iki istisnası bulunmaktadır. İstisnalardan ilki 2002 tarihinde Medeni Kanun ile getirilen yeni bir kurum olan aile konutudur. Aile konutu eşlerin bir arada oturduğu ve bu sebeple adeta korunması gereken bir yer olarak düzenlenmiştir. TMK m. 194 gereğince aile konutunun kiralık olması halinde, kira sözleşmesini yapan eş diğer eşin açık rızası olmadıkça bu sözleşmeyi feshedemez. Aile konutuna eşlerden biri malik ise diğer eşin yazılı rızası olmadığı sürece bu konutu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz, örneğin konutun üzerine ipotek koyamaz. İkinci istisna ise 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu hükmüdür. Bu hüküm evli kişilerin üçüncü kişilere kefil olmasına ilişkindir. Eşin önceden verilmiş yazılı rızası olmadıkça evli bir kişinin başka bir kişiye kefil olması kanunda sayılan istisnalar dışında bu hüküm gereğince mümkün değildir.

Kural olarak her eş ister üçüncü kişilerle ister diğer eş ile her tür hukuki işlemi gerçekleştirebilir. Ancak eşler arasında gerçekleştirilecek hukuki işlemler dolayısıyla ortaya çıkan alacaklar bakımından zamanaşımı işlemez. Buna karşılık eşler birbirlerine karşı zorla yerine getirme (cebri icra) yoluna başvurabilirler. Eşler her ne kadar diğer eşin rızası aranmadan üçüncü kişilerle diledikleri gibi hukuki işlem yapabilseler de bu kuralın biri Medeni Kanun ile düzenlenmiş diğeri yeni Borçlar Kanunu ile düzenlenmiş iki istisnası bulunmaktadır. İstisnalardan ilki 2002 tarihinde Medeni Kanun ile getirilen yeni bir kurum olan aile konutudur. Aile konutu eşlerin bir arada oturduğu ve bu sebeple adeta korunması gereken bir yer olarak düzenlenmiştir. TMK m. 194 gereğince aile konutunun kiralık olması halinde, kira sözleşmesini yapan eş diğer eşin açık rızası olmadıkça bu sözleşmeyi feshedemez. Aile konutuna eşlerden biri malik ise diğer eşin yazılı rızası olmadığı sürece bu konutu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz, örneğin konutun üzerine ipotek koyamaz. İkinci istisna ise 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu hükmüdür. Bu hüküm evli kişilerin üçüncü kişilere kefil olmasına ilişkindir. Eşin önceden verilmiş yazılı rızası olmadıkça evli bir kişinin başka bir kişiye kefil olması kanunda sayılan istisnalar dışında bu hüküm gereğince mümkün değildir.

Eşlerden her biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddi biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir. Bu durum birlikte yaşamaya ara verme olarak adlandırılır. Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır. Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hale gelmesi üzerine de yukarıda belirtilen istemlerde bulunabilir. Eşlerin ergin olmayan çocukları varsa hâkim, ana ve baba ile çocuklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlere göre gereken önlemleri almakla yükümlüdür.

Eşler evlenmeden önce veya evlenmeden sonra aralarındaki mal rejimini seçme konusunda serbesttirler, diğer bir ifade ile aralarındaki mal rejimini Medeni Kanun ile öngörülen dört mal rejiminden birini seçmek suretiyle serbestçe belirleyebilirler. Eşlerin bu yönde bir seçimde bulunmamaları, yani aralarında uygulanacak bir mal rejimi seçmemeleri durumunda kanundan ötürü belli bir mal rejimine tabi olmaları gerekir. Eşlerin bu şekilde tabi olacakları mal rejimine “yasal mal rejimi” denir. Önceki Medeni Kanunda yasal mal rejimi “mal ayrılığı rejimi” olmasına rağmen, yeni Medeni Kanunda yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi” olarak belirlenmiştir. Yasal mal rejiminin yanında, Medeni Kanunumuzun eşlerin seçimine bıraktığı üç mal rejimi daha vardır. Bunlar, “mal ayrılığı”, “paylaşmalı mal ayrılığı” ve “mal ortaklığı” rejimleridir.

Medeni Kanunun 220. maddesine göre aşağıda sayılanlar ise, kanun gereğince kişisel maldır: a) Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya, b) Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, c) Manevi tazminat alacakları, d) Kişisel malların yerine geçen değerler