MEDENİ HUKUK I - Deneme Sınavı - 3

Vesayet Organları: Sulh Hukuk Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi, Vasi, Kayyım ve  Yasal Danışmandır.

Ana ve babanın çok yaşlı olması vesayetin kaldırılmasına sebep değildir.

Ana, babalık davası ile birlikte veya ayrı olarak baba veya mirasçılarından doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderlerini isteyebilir.

Banka faizi hakkında görüşme almak için yasal danışmana gerek duyulmaz.

“Miras” kelimesiyle de ifade edilen tereke, mirasbırakanın ölmesi veya ölümüne denk tutulan gaipliğine karar verilmesiyle mirasçılarına geçen ve parayla ölçülebilen bütün hak ve borçları ile hukuki ilişkilerinin tümü anlamına gelir.

Yasal mirasçılığı belirleyen dört tür bağ vardır. Bunlar kan bağı, evlilik bağı, evlatlık bağı ve uyrukluk bağı olarak adlandırılır.

Birinci derece mirasçılar, miras bırakanın çocukları, torunları, torun çocukları ve onlardan gelenlerdir. Diğer bir ifade ile miras bırakanın altsoyudur ve bu kişiler esasen miras bırakana kan bağı bakımından en yakın olan kişilerdir.

Bir kanun hükmüne dayanan, kanun koyucu tarafından belirlenen mirasçılığa “yasal mirasçılık” denir. Yasal mirasçılardan bir kısmının mirastan pay almalarını bizzat kanun emretmiştir. Bunların mirasçılıkları miras bırakanın iradesiyle bertaraf edilemez. Bu tür yasal mirasçıya “saklı paylı (mahfuz hisseli) mirasçı” adı verilir.

Evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olamazlar (TMK. m. 500/II).

Bir derecede bir mirasçı miras bırakandan önce ölmüşse, mirasçının yerine varsa onun altsoyları halefiyet yoluyla mirasçı olurlar. Örneğin, miras bırakanın oğlu kendisinden önce ölmüşse, torunları halefiyet yoluyla mirasçı olurlar. Halefiyet yoluyla mirasçı olan kişi miras bırakanın mirasçısı olmaktadır.

Mirasbırakanın ölümüyle birlikte birden fazla mirasçı olduğu takdirde onlar arasında bir miras ortalığı kurulur ve kendilerine intikal eden malvarlığı üzerinde tüm miras ortakları
elbirliği ile malik olur.

Miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılır. Mirasbırakanın tasarruflarının iptali veya tenkisi, mirasın paylaştırılması ve miras sebebiyle istihkak davaları bu yerleşim yeri mahkemesinde görülür.

Hukukumuzda tüzel kişilerin yasal mirasçı olması mümkün olmadığı halde, iradi mirasçı olmaları mümkündür.

Mirasın açılmasıyla kanun mirasçılara dört farklı hak tanımıştır.
a) Mirasın Kabulü
b) Mirasın Reddi
c) Terekenin Defterinin Tutulması
d) Resmi Tasfiye.

Ortaklığın giderilmesi ise, bu haklar arasında yer almamaktadır.

578. madde hükmüne göre aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
a) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
b) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
c) Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
d) Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.

Mirasın reddi yasal mirasçılar ile iradi mirasçılardan atanmış mirasçılara tanınmış önemli bir imkândır.  Ret karinesi gereğince, ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. Mirasçılar mirası, mirasçı olduklarını öğrendikleri andan itibaren üç ay içinde reddedebilirler. Üç aylık süre bir hak düşürücü süre niteliğindedir. Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh hukuk mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.

Gaibin mirası teminat karşılığında mirasçılara teslim edilir. Söz konusu teminat; ölümüne olası gözle bakılacak halde kaybolma için 5 yıl (tereke mallarının tesliminden itibaren hesaplanır), uzun süreden beri haber alınamama hali için 15 yıl (son haber tarihinden başlayarak hesaplanır) ve her halde en çok gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir. Bu süreler geçtikten sonra miras kesin olarak kazanılır.

Tenkis Davası, saklı paylı mirasçılar tarafından açılan mirasbırakanın saklı payı ihlal eden tasarruflarının hukuken geçersiz kılınmasını konu alan bir davadır.

Yasal mirasçılar, gerek kendi aralarında, gerek atanmış mirasçılarla birlikte mirası aynı kurallara göre paylaşırlar. Aksine düzenleme olmadıkça mirasçılar, paylaşmanın nasıl yapılacağını paylaşmada serbesti ilkesi gereğince serbestçe kararlaştırırlar.

mirasın paylaşılmasında mirasçılar aralarında anlaşabiliyorlarsa paylaşmayı kendileri gerçekleştirirler. Anlaşamadıkları takdirde ise miras paylaşma davası açılır ve dava sonunda paylaşma hâkim tarafından gerçekleştirilir. Hukukumuzda miras paylaşma sözleşmesinin iki türü bulunmaktadır. Elden paylaşma ve yazılı miras paylaşma sözleşmesi. Her iki tür miras paylaşma sözleşmesi bakımından da külli halef olan tüm mirasçıların oybirliği şarttır. Mirasçılar istedikleri takdirde terekenin tamamen veya kısmen paylaşılması da mümkündür.