MEDENİ HUKUK I - Deneme Sınavı - 27

Nişanlanma sözleşmesinin kurulmasıyla nişanlılar lehine bazı hak ve yetkiler doğmaktadır. Bunları kısaca şu şekilde ifade edebiliriz:
a) Tanıklıktan kaçınma hakkı,
b) Hâkimlikten kaçınma hakkı,
c) Nişanlının öldürülmesi halinde öldüren kişiden “destekten yoksun kalma tazminatı” isteme hakkı,
d) Mal rejimi sözleşmesi yapma hakkı.
e) Nişanlının bir haksız fiil sonucunda ölümü
halinde, ölümden sorumlu olan kişiye karşı
manevi tazminat davası açma hakkıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Nişanlanmanın yapılmasından sonra ortaya çıkan ve evliliği kesin bir şekilde imkânsız kılan durumun gerçekleşmesiyle de nişanlılık kendiliğinden sona erer. Örneğin, nişanlanmadan sonra taraflardan birinin cinsiyet değiştirmesi, sürekli ayırt etme gücünden yoksunluk, mevcut evlilik ya da diğer kesin evlenme
engellerinden herhangi birinin ortaya çıkması. Doğru cevap C seçeneğidir.

Taraflar serbest iradeleriyle diledikleri zaman karşılıklı olarak anlaşarak nişanlılık sözleşmesini sona erdirebilirler. Yapılan nişanlılığı sona erdirme anlaşması “ikale”
olarak adlandırılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Manevi tazminat davası nişanlılar arasında açılır. Nişanlıların ana ve babaları veya diğer ilgililer bu davayı açamazlar. Manevi tazminata hâkim sadece para olarak karar verebilir, miktar olarak da “uygun bir tazminata” hükmeder. Doğru cevap D seçeneğidir.

Normal ergin olma yaşı onsekiz yaşın tamamlanmasıdır. Onsekiz yaşını tamamlayanlar evlenme sözleşmesini diledikleri gibi yapabildikleri halde onyedi yaşını tamamlayıp, olağan evlenme yaşına erişenler, ancak ana ve babalarının izni ile evlenebilirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kesin olmayan evlenme engelleri bekleme süresi ve evlenmeye engel hastalıklardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Evlendirme Yönetmeliğinin 28.11 2017 tarihli değişik 7. maddesi ile burada sayılanların yanı sıra Kanununda sayılan kişilerin de evlendirmeye yetkili olduğu kabul edilmiştir.
Anılan hüküm şu şekildedir. “....) Bakanlık; il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine, nüfus müdürlüklerine, il ve ilçe müftülüklerine ve ilgili dış temsilciliklere evlendirme memurluğu görev ve yetkisi verebilir.” Başvuru, evlenecekler tarafından yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılır. Mirasbırakanın tasarruflarının iptali veya tenkisi, mirasın paylaştırılması
ve miras sebebiyle istihkak davaları bu yerleşim yeri
mahkemesinde görülür TMK. m. 576). Dolayısıyla mirasbırakanın son yerleşim yeri miras hukuku
bakımından büyük önem taşımaktadır.

Haklara ve borçlara sahip olabilme, başka
bir ifadeyle hak sahibi olma ve yükümlülük altına girme ehliyetine hak ehliyeti
denir.

578. madde hükmüne göre aşağıdaki kimseler,
mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla
herhangi bir hak da edinemezler:
a) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak
öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
b) Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
c) Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini
aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
d) Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı
bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.

Mirastan yoksunluk, yalnız yoksun olanı etkiler.
Burada cezaların şahsiliği ilkesi geçerlidir. Mirastan
yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen
kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur (TMK. m. 579).

Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh hukuk mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.
Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir (TMK. m.
609).

Miras ortaklığı ortaklar arasında elbirliği mülkiyeti yaratmaktadır. Ancak elbirliği mülkiyeti kural olarak yapılacak her tür işlem bakımından tüm
miras ortaklığını oluşturan ortakların oybirliği ile
hareket etmesini gerektirdiğinden ve miras ortaklığı
da kanun gereği kişileri belki de hiç arada olmak istemedikleri halde bir araya getirdiğinden sürdürülmesi zor bir mülkiyet türüdür. Bu nedenle hukukumuzda mirasçılara mirası paylaşıp ferdi mülkiyete
dönme olanağının yanında henüz mirası paylaşma
konusunda oybirliğinin oluşmadığı durumlar için
bir başka olanak daha getirilmiştir. Bu da elbirliği
mülkiyetini paylı mülkiyete dönüştürme olanağıdır.

Her mirasçı, terekedeki
belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh hukuk
mahkemesinden isteyebilir.

Mirasçılar, tereke mallarından mirasçı veya ortak kök sayısınca pay oluştururlar. Anlaşma olmazsa, mirasçılardan her biri, payların oluşturulmasını
sulh hukuk mahkemesinden isteyebilir. Payların
oluşturulmasında hâkim, yerel adetleri, mirasçıların kişisel durumlarını ve çoğunluğun arzusunu
göz önünde bulundurur. Payların özgülenmesi mirasçıların anlaşması uyarınca yapılır. Buna olanak
bulunmazsa hâkim tarafından kura çekilir (TMK.
m. 650).

Mirasçılık belgesi kesin hüküm oluşturmamakla birlikte kimlerin
hangi oranda mirasçı olduklarını da gösteren bir
belgedir. Mirasçılık belgesinin kesin nitelik taşımamasının bir sonucu olarak, mirasçılık belgesi alan kişiye
tereke ile ilgili tasarruflarda tek başına bulunma olanağı tanınmamıştır. Tüm mirasçılar bir araya gelerek ve oybirliği ile ancak tereke ile ilgili tasarruflarda
bulunabilirler.
Verilen mirasçılık belgesinin iptali, bu belgeyi veren mahkemeden ya da bir başka sulh hukuk
mahkemesinden istenebilir. İptal davası hasımlı bir
dava olup, bu dava sonucunda verilen hüküm artık
kesin hüküm oluşturacaktır.

Gaibin mirası teminat karşılığında mirasçılara
teslim edilir. Söz konusu teminat; ölümüne olası
gözle bakılacak halde kaybolma için 5 yıl (tereke
mallarının tesliminden itibaren hesaplanır), uzun
süreden beri haber alınamama hali için 15 yıl (son
haber tarihinden başlayarak hesaplanır) ve her halde en çok gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir.

Bir kanun hükmüne dayanan, kanun koyucu
tarafından belirlenen mirasçılığa “yasal mirasçılık”
denir.

Dördüncü derece mirasbırakanın büyük ana ve
büyük babalarının ana ve babaları ile onların altsoyundan oluşmakla birlikte, hukukumuzda yasal
mirasçılık üçüncü derecede sona ermektedir. Bu
nedenle dördüncü derecede bulunanlar yasal mirasçı sıfatını taşımazlar.

evlatlık ancak kendisini evlat edinenin mirasçısı
olabilir. Evlat edinenin mirasçılarının mirasçısı da
olamaz