MEDENİ HUKUK I - Deneme Sınavı - 34

Dernek genel kurulu toplanarak her zaman derneğin sona ermesine karar verebilir (TMK. m. 88). Derneğin feshi kararı, fesih için toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğu ile alınabilir.

Gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları
belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan
vakıf; mal, sürekli ve belli amaca özgüleme ve tüzel
kişilik unsurlarından oluşmaktadır.

Vakıf, Vakıflar Genel Müdürlüğünün teftiş ve denetimine tabidir, bu nedenle vakıfta zorunlu denetim kurulu da bulunmamaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü, vakfın vakfedenin iradesine uygun olarak yönetilip yönetilmediğinin yanı sıra yönetim kurulunun emredici kurallara uygun davranıp davranmadığını da denetler.

Hakkın kötüye kullanılmasından zarar gören kişi dört farklı dava yoluna başvurabilir. Bu davalar hakkın kötüye kullanımını durdurma,
hakkın kötüye kullanımını önleme, tespit davaları ile tazminat davasıdır. İptal davası bunlardan birisi değildir.

A’nın B’ye kiraladığı bisikletin B tarafından C’ye satılması durumunda, tasarruf yetkisine sahip olmayan B’den bisikleti alan C iyiniyetli ise bu iyiniyeti korunacak ve bisikletin maliki olacaktır. Zira bu olayda B emin sıfatıyla zilyettir ve C de emin sıfatıyla zilyetten iyiniyetle ayni hak (somut olayda mülkiyet hakkı) kazanmaktadır. Burada B'nin durum hakkında bilgi sahibi olmaması onun iyiniyetli olduğunu gösterir. Olayda iyiniyetli C'nin iyi niyeti korunur.

İyiniyet, bir hakkın kazanılmasına engel olan bir eksikliğin
bilinmemesi veya bilinmesinin gerekmemesidir.

TMK. m. 2/I’e göre, “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlü kurallarına uymak zorundadır”.

Bir hukuki işlemde irade açıklamasında bulunan tarafın yaptığı açıklamanın yeterince açık olmaması, kuşkuya yol açması
durumunda, bu açıklamadan orta zekâlı, makul ve dürüst bir kimsenin ne anlayabileceği araştırılarak belirleme yapılması güven ilkesinin bir sonucudur.

Fiilî karineler, belirli bir olaydan belirli olmayan bir olay için hâkim tarafından çıkarılan sonuçtur.

Karine, belirli bir olaydan ya da varlığı bilinen bir olgudan, belirli olmayan bir olay ya da varlığı bilinmeyen bir olgunun çıkarılması anlamına gelir.

Resmî bir makam veya kişinin katılımı ile düzenlenen senetlere “resmî senet” denir.

Resmî bir makam veya kişinin katılımı olmaksızın düzenlenen senetlere ise “adî senet” denir.

Resmî siciller, devlet memurları veya devletin görevlendirdiği başka görevliler tarafından tutulan tapu sicili, ticaret sicili gibi kütüklerdir.

Kişilik hakkı ise, kişinin maddî, manevî ve ekonomik bütünlüğü ve varlıkları üzerinde sahip bulunduğu mutlak haktır.

TMK m. 28/II hükmüne göre, “Çocuk hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder”. Bu hükümden anlaşıldığı üzere, çocuk sağ doğmak koşulu ile doğumdan önceki zamanda hak ehliyetine sahip olmaktadır.

Bir kişinin gaipliğine karar verilebilmesi için belli  süreler geçmelidir. Bu süreler TMK. m. 33’e göre, ölüm tehlikesi hali için bir yıl; uzun zamandan beri haber alınamama için ise, son haber alınma tarihinden itibaren beş yıldır.

Fiil ehliyeti, bir kişinin bizzat kendi fiil ve işlemleriyle kendi lehine hak ve aleyhine borç yaratabilme, yani kendi fiilleri ile hak kazanma ve borç altına girebilme ehliyetidir.

TMK. m. 12’ye göre, “Onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve
velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir”. Bu karar küçüğün yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesi tarafından verilecektir. Medeni Kanunda açık olarak belirtilmese de küçüğün ergin kılınabilmesi için yargısal erginlik kararının onun çıkarına olması gerekir.

Ayırt etme gücü akla uygun biçimde davranma, makul surette hareket edebilme yeteneğidir.

Kısıtlama sebepleri TMK. m. 405 - 408’de sayılmıştır. Bunlar, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim, bir yıl veya daha
uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı ceza ve aciz olan
kimsenin isteğidir. Kanunda bu sebepler sınırlı olarak sayılmıştır, bu sebepler dışında kısıtlılık sebebi öngörülemez.