MEDENİ HUKUK I - Deneme Sınavı - 22

Medeni Kanun yorumlanırken hukuk bilimiyle uğraşan çevreler tarafından yapılan yoruma bilimsel yorum denmektedir. Bu sebeple doğru cevap "Bilimsel yorum" dur.

Medeni hukuk, düzenlediği ilişkilerin niteliği ve kapsamı açısından beş ana dala ayrılmaktadır: Kişiler hukuku, aile hukuku, miras hukuku , borçlar hukuku ve eşya hukukudur.

Yazılı hukuk kuralları beş grupta toplanabilir : kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, yönetmelikler ve içtihadi birleşme kararlarıdır.

Örf ve adet kuralının hukuk kuralı haline gelebilmesi için üç unsura ihtiyac vardır , bunlar maddi , manevi ve hukuki unsurlardır.

kanunların yorumlanması yasama yorumu, yargısal yorum ve bilimsel yorum olmak üzere üç kola ayrılır.

Hakim üç şekilde hareket edebilir: kıyas, hukukun genel ilkeleri ve hakimin tamamen orijinal bir hukuk kuralı yaratması

Açık boşluk kural içi bir boşluk değildir.

Kanun hükmünü yorumlama yöntemleri deyimsel, tarihsel ve amaçsal olmak üzere üç gruba ayrılır.

Ünlü Yunan düşünürü Aristo’nun ifade ettiği gibi, “insan sosyal bir hayvandır”, bu nedenle toplu halde yaşama gereksinimi içindedir.

 Yaradılış gereği toplu halde yaşayan insanlar arası sosyal ilişkileri düzenlemek için din kuralları, ahlak kuralları ve görgü kuralları gibi başka bazı sosyal düzen kuralları bulunsa da hukuk kuralları diğer sosyal düzen kurallarına göre daha büyük önem taşır.

Neredeyse tüm hukukçuların üzerinde uzlaştığı bir görüşe göre “hukuk, toplumu düzen altına alan ve devlet yaptırımı ile kuvvetlendirilmiş bulunan kuralların bütünüdür”.

Hukuk kuralları incelendiğinde bir kısmının kişiler ile kişiler arası ilişkileri bir kısmının ise kişiler ile devlet arası ilişkileri düzenlediği görülür.
Kaynak itibariyle Roma hukukuna dayanan bu ayırım hukuk kurallarını iki temel kola ayırmaktadır. Romanın ünlü hukukçusu Ulpianus, devletin yapısını ilgilendiren hukuka “kamu hukuku” (juspublicum), kişilerin çıkarlarını ilgilendiren hukuka ise özel hukuk (jus privatum) demiştir. Kamu hukuku ve özel hukuk ayrımı daha çok Kıta Avrupası hukukunda gelişmiş olup, bu hukuk ailesine dâhil
olan Türk hukuku için de geçerlidir.

Her ne kadar hukukun tanımlanması konusunda bir görüş birliğinin varlığı söz konusu değilse de, bu doğrultuda hukukun işlevsel ve teleolojik açıdan, “adalete yönelmiş bir toplumsal yaşam düzeni” olarak tanımlanması mümkündür. Hukuk kavramı, bu tanım gereğince düzen, adalet ve sosyal gereksinimleri karşılama olmak üzere üç temel işlevi kapsamaktadır. Buna bağlı olarak, hukuk normlarının biçim, sosyal olgu ve değer yargısı olmak üzere üç temel karakteristiği bulunmaktadır.

Medeni hukuk, düzenlediği ilişkilerin niteliği
ve kapsamı açısından beş ana dala ayrılmaktadır.
Bunlar; “kişiler hukuku”, “aile hukuku”, “miras
hukuku”, “eşya hukuku” ve “borçlar hukuku”dur.

Hukukun kaynağı denildiğinde, hukuk kurallarının nereden ve nasıl ortaya çıktıkları anlaşılır. Medeni hukukun kaynakları incelendiğinde bu kaynakların genel olarak “asli kaynaklar”, “tali kaynaklar” ve “yardımcı kaynaklar” olmak üzere üçe ayrıldığı görülür.

Yazılı hukuk kurallarını ise temelde beş grupta toplayabiliriz. Bunlar; “kanunlar”,
“kanun hükmünde kararnameler”, “tüzükler”, “yönetmelikler” ve “içtihadı birleştirme kararları”dır.

Tüzükler
1982 Anayasası’nın 115. maddesine göre, Bakanlar Kurulu, kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanunlara aykırı olmamak ve Danıştay incelenmesinden geçirilmek şartıyla tüzükler çıkarabilir. Tüzükler, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır ve kanunlar gibi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer. Bu hükümden anlaşılacağı üzere tüzükler,
kanunların uygulanmasını göstermek ya da kanunların emrettiği durumları düzenlemek üzere çıkarılırlar. Bu sebeple, tüzüklerin mutlaka bir kanuna dayanma zorunluluğu vardır. Yani, kanun tarafından düzenlenmemiş bir konu hakkında tüzüğün çıkarılması mümkün değildir. Tüzüklere örnek olarak, Soyadı Nizamnamesi, Hayvan Rehni Tüzüğü, Tapu Sicil Tüzüğü gösterilebilir.

Kişiler arasındaki özel ilişkilerini konu edinen medeni hukuk, kişilerin birbirleriyle ve belirli ölçüde devletle olan doğrudan veya dolaylı ilişkilerini düzenleyen kurallardan oluşan bir pozitif hukuk alanıdır. Medeni hukuk, düzenlediği ilişkilerin niteliği ve kapsamı açısından beş ana dala ayrılmaktadır. Bunlar; “kişiler hukuku”, “aile hukuku”, “miras hukuku”, “eşya hukuku” ve “borçlar hukuku”dur.

Örf ve adet hukuku tali kaynakların içindedir.

Hukukun kollara ayrımı yapılırken kullanılan birçok ölçüt bulunmakla birlikte bu ölçütler arasında en yaygın kullanılanlarından biri “eşitlik” ölçütüdür. Bu çerçevede eşitler arasındaki ilişkileri düzenlemek özel hukukun kapsamına girmekte, devlet de diğer kişiler gibi bir hukuki ilişki içinde eşit konumdaysa bu ilişki de özel hukuk alanı içinde kabul edilmektedir. Buna karşılık hukuki ilişkinin tarafları arasında altlık-üstlük ilişkisi varsa, taraflardan biri (devlet) bu ilişkiye kamu gücünün sahibi olarak katılıyorsa kamu hukuku söz konusu olacaktır.

Eşya Hukuku
Eşya hukuku, kişilerin eşya üzerideki egemenlik ve tasarruflarının niteliğini ve türlerini, onların bu egemenlik dolayısıyla diğer kişilerle olan ilişkilerini düzenler. Eşya hukukunun temel konusunu oluşturan ayni haklar, kişilere eşya üzerinde hâkimiyet sağlayan ve herkese karşı ileri sürülebilen mutlak haklardır. Eşya hukuku hükümleri, TMK.’nun 683 ile 1027. maddeleri arasında düzenlenmiştir