Aof Panel

S

Araştırmada, amacına göre toplanan, nesnel ve bizden bağımsız var olan değerleri yansıtan, sonda söyleneceklere ilişkin kanıtlara ne ad verilir?

Veriler nesnel, bizden bağımsız var olan değerleri yansıtırlar. Yani araştırma amacına göre toplanan, kaydedilen ve sonda söyleneceklere ilişkin kanıtlardır.

S

Araştırmada, analiz sonucunda elde edilen, probleminin çözümü için kullanılan yol gösterici veriye ne ad verilir?

Araştırmamız doğrultusunda araştırma probleminin çözümü için kullanılabile- cek, amaca hizmet eden veri bizim bulgumuzdur. Bulgu, analiz ettiğimiz, işlediği- mizde bize yol gösteren veridir.

S

Araştırmanın, gündelik yaşantıya ilişkin bir düşünce ve/veya bir yargı kazandırdığı; bu nedenle en çok dikkat çeken bölümüne ne ad verilir?

Araştırmanızın giriş bölümü ile araştırma evrenine sürüklediğiniz okuyucu- ları artık anlattıklarınızla gündelik yaşantılarına ya da sunduğumuz konuya iliş- kin bir düşünce / yargı kazandırdığınız bölümdür burası. Dolayısıyla sonuç kısmı özet olmanın ötesinde bir anlam taşır. Sonuç kısmı okuyucu üzerinde eğer sözlü bir sunum yapıyorsanız dinleyici üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir.

S

Tamamlanmış bir araştırmanın etkili ve faydalı olabilmesi için raporunun hangi iletişim becerisini sergilemesi gerekir?

Yaptığınız çalışmanın hedef kitleye ulaşabilmesi için iyi bir şekilde sunulması önemlidir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi iyi bir sunum başarının anahtarı ola- bilir. Her ne şekilde olursa olsun (yazılı ya da sözlü) bir sunum yapmak aslında hikâyenizi anlatmanız demektir. Yani ancak iyi hazırlanmış bir raporla söylemek istediklerinizi karşı tarafa aktarabilir, kendinizi iyi bir şekilde ifade edebilirsiniz. Dolayısıyla hikâye, yani araştırmanız ne kadar iyi anlatılırsa o kadar iyi anlaşıla- cak ve etkili olacaktır.

okunmasını, anlaşılmasını ve karşı tarafın ikna olmasını sağlamanız en temelde anlaşılır ve tutarlı bir şekilde yazmanıza bağlıdır. Anlaşılmaz, kopuk ve elde ettiğiniz bulgulara dayanmayan bir şekilde yazarak başarılı bir metin ortaya koymanız ne yazık ki pek mümkün değildir.

S

Araştırma raporunun ikna edici ve bu nedenle etkili olabilmesi için kullanılan dilin hangi özelliklere sahip olması gerekir?

1) Temiz, anlaşılır, okuyucuların seviyesine uygun, kısa tümceler kullanan bir dil kullanmak,

2) Fikirleri doyurucu, bulguları anlaşılır bir anlatımla ifade etmek,

3) Anahtar noktaları, yazım hatalarından arındırarak net biçimde aktarmak.

S

Her tür raporda bulunması zorunlu bölümler hangileridir?

Ne tür bir rapor yazarsanız yazın genel olarak temel üç bölüm bulunacaktır. Bunlar özet, gövde ve sonuç bölümleridir.

S

Yönetici Özeti hazırlanırken sorulan soruların işlevleri nelerdir?

Yönetici özetini hazırlarken özetin şu soruların cevaplarını içerdiğinden emin olmaya çalışınız. Öncelikle amacınız, neden? Neden böyle bir rapor hazırlandı? Ne? Araştırmanızın çerçevesi nedir? Sonrasında araştırmanın kapsamını belirtmelisiniz. Araştırma nasıl yapıldı? Örneğin hangi veri toplama araçları ve analizler kullanıldı? Araştırma sonunda ne bulundu? Bu sorunun cevabını verirken temel bulgularınızı ve anahtar istatistikleri ekleyiniz. Yani? Daha önce de bahsedildiği gibi en sonunda bütün araştırma sonunda neye ulaşıldığı anlatılmalıdır (Eggins, 2014). Bu nedenle analiz, sonuç ve öneriler de yönetici özeti kısmında yer alır.

S

Rapor taslağı hazırlanırken ne yapılır?

Bir rapor hazırlanması gerektiğinde öncelikle raporun konusunu tam olarak anlamak önemlidir. Raporun ne hakkında olduğu, rapora neden ihtiyaç duyulduğu, ne zamana kadar hazırlanması gerektiği ve hedef kitlenin kim olduğunun bilinmesi gerekir. Hedef kitlenin raporun konusuna ilişkin bilgi düzeyinin doğru belirlenmesi, okuyucuların zaten bildikleri konulara ilişkin verilen gereksiz verilere boğulmalarının ya da bilmedikleri anahtar noktaları kaçırmalarının önlenmesine yardımcı olur. Okuyucuların raporu okumadan önce ne bilip bilmediklerini düşündüğünüzü/var saydığınızı not etmek size yazım sırasında hangi konulara temas edeceğinizi, hangi kavramları açıklayacağınız gibi kararları almanızda yardımcı olacaktır. Bu sorulara verilen yanıtlar sayesinde iş tanımı netleşmiş olur.

Sonraki aşamada hareket planının yapılması gerekir. Aynı zamanda raporun nasıl yazılacağına karar vermelisiniz. Artık hangi verilere ihtiyaç duyulduğunun belirlenmesi gerekir. Dolayısıyla konu hakkındaki bilginizi sorgulamalı ve örneğin konu ile ilgili hangi kaynakları okumanız gerektiğine karar vermelisiniz. Veri toplama araç ve tekniklerini netleştirmelisiniz

Hangi verilere ihtiyaç duyduğunuzu belirledikten sonra yapmanız gereken belirlediğiniz verilere ulaşmaktır. Verileri elde etme süreci aynı zamanda elde ettiğiniz verileri bir değerlendirmeye tabi tuttuğunuz aşamadır. Yani ulaştığınız verinin araştırmanız için uygun olup olmadığını ya da araştırma sorularınızın aradığınız cevaplarla ilgili olup olmadığını değerlendirmelisiniz

Taslak yazımına başlamadan önce raporun hangi yapıda olacağının belirlenmesi gerekir. Örneğin raporun ne kadar resmî, ne kadar uzun ya da hangi tür (araştırma raporu, laboratuvar raporu vb.) olacağına karar verilmelidir. Öncelikle başlıkları belirlemeli ve sonrasında toplamış olduğunuz verileri kullanarak taslağınızı oluşturmaya başlamalısınız. Taslak metninizi belirlediğiniz rapor şablonu- na uygun şekilde doldurmalısınız (How to write a report, 2020).

S

Taslak yazımı tamamlanan Son Rapor gözden geçirilirken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Taslak yazımını tamamladığınızda son rapora, son halini vermek için gözden geçirmeli gerekli düzeltmeleri yapmalısınız. Bu aşamada taslağı değerlendirilmesi için seçtiğiniz kişilerle paylaşabilirsiniz (Bernhardt, 2011). Değerlendiricilere;

a. hedef kitlenizin kim olduğunu / olabileceğini,
b. en önemli noktaların neler olduğunu düşündüklerini,
c. hangi kısımları anlaşılmaz bulduklarını,
d. hangi kelime ya da metin bölümlerini taraflı ve/veya kişisel duygulardan

arındırılmamış bulduklarını sorun.

S

Asansör Sunumu hangi anlatım becerilerini gerektirir?

Örneğin asansör sunum, asansörde geçirilen süre zarfında yaklaşık olarak 25, 30 saniyede tamamlanabilecek şekilde hazırlanan sunum anlamına gelmektedir. Bu aralığı 80 - 90 kelime ya da 8 - 10 cümle olarak da düşünebilirsiniz. Asansör su- num kendiniz hakkında en anlaşılır biçimde kim olduğunuzu, ne istediğinizi ve neler yapabileceğinizi anlattığınız sunumlardır. Asansör sunumlarında anlatılmak istenen fikir çok kısa bir süre içinde, mümkün olan en anlaşılır biçimde, önemli noktaları kullanarak ikna edici bir şekilde ifade edilmeye çalışılır.

S

Başarılı bir sunum planlarken ilk adımda neler yapılır?

Planlama aşamasının ilk adımı ne tür bir sunum yapılacağının belirlenmesidir. Yapacağınız sununun tasarımı, görünümü ya da vereceğiniz mesajların ne kadar detaylı olacağı sunumun yapılacağı etkiliğe ve sunum yapacağınız ortamın özelliklerine göre belirlenmelidir.

S

Sunum tasarlarken akılda tutulması gereken üç 'anlatım prensibi' nelerdir?

Yeri gelmişken sunumunuzu tasarlarken aklınızda bulundurmanız gereken çok genel bir prensip olan üç aşamayı sıralamak isteriz:

1. Dinleyicilere ne anlatacağınızı söyleyin (Başta).
2. Anlatın.
3. Dinleyicilere ne anlattığınızı anlatın (Sonda).

S

Sunum tasarlarken, PowerPoint yazılımının yanı sıra kullanabileceğiniz 'Sunu Paylaşım Siteleri' hangileridir?

Sunum tasarlarken kullanacağınız yazılımın sunacağı imkânları da göz önünde bulundurulmalısınız. PowerPoint yazılımının yanı sıra farklı özellikler sunan çok sayıda sunum yazılımı bulunmaktadır. Aşağıdaki listede sıraladığımız bazı yazılımları inceleyebilirsiniz.

262

Marka İletişiminde Analiz ve Araştırma

Canva: Genel amaçlı bir çevrimiçi tasarım ortamı olan Canva ile hem sos- yal medya hem de poster, infografik, sunum gibi içerikler hazırlanabilir. (https://www.canva.com)
Google Slides: Google Documents’in bir parçası olan Google Slides ile çevrimiçi olarak sunu oluşturmak ve paylaşmak mümkündür. PowerPoint dosya türünü desteklemektedir. (https://www.google.com/slides/about/)
Haiku Deck: Haiku deck web üzerinde ya da Apple cihazlarda hızlı bir şekilde sunum hazırlanmasına imkân sağlayan bir platformdur. (https:// www.haikudeck.com)
Keynote: Apple cihazlar için Apple tarafından üretilmiştir. Buna karşın Keynote’de PowerPoint dosyaları da kullanılabilmektedir. (https://www. apple.com/tr/keynote/)
Swipe: Swipe paylaştığınız bağlantı ile herhangi bir ortamda, bir araçla is- tediğiniz sunumu yapmanıza ve paylaşmanıza imkân sağlar. (https://www. swipe.to)
Prezi: Hazırlanan sunuların kullanılan hesap türüne bağlı olarak bilgisaya- ra indirilebilmesini ve internet bağlantısı olmadan sunum yapılabilmesini sağlar. Aynı zamanda video konferans uygulamaları ile eş zamanlı sunu ya- pılmasına imkân sağlar. (https://www.prezi.com)
Reveal.js: Açık kaynak kodlu HTML sunum aracıdır. Sadece web tarayıcı kullanılarak sunum hazırlanmasına imkân sağlar. (https://revealjs.com)
Zoho Show: İş birlikli sunu hazırlanmasını ve cihaz bağımsız sunulmasını

sağlayan bir araçtır. (https://www.zoho.com/show/)
Sunu Paylaşım Siteleri: Sununuzu dinleyicilerle sunum araçlarında bütünleşik olarak bulunan imkânları kullanarak ya da sunum paylaşım sitelerine yükleyerek paylaşabilirsiniz. Bu sayede dinleyiciler içeriklere kendilerine uygun zaman ve mekânda istedikleri şekilde ulaşabilirler. Aşağıdaki siteler sunu paylaşım sitelerine örnek olarak verilebilir:

• Slide Share: https://www.slideshare.net/about • Speaker Deck: https://speakerdeck.com
• Presentain: https://presentain.com

S

Dinleyicilerin hangi mesajları aldıkları, neleri önemli buldukları üzerinde önemli rol oynayan tasarım sürecinde sunumun hangi sorunlardan arındırılması gerekir?

Tasarım

Sunumun tasarımı dinleyicilerin hangi mesajları aldıkları, neleri önemli buldukları üzerinde önemli rol oynar. Sunumun karmaşadan, düzensiz bütünlük göstermeyen renk kullanımından, gereksiz animasyon ve görsellerden arındırılmış olması gerekir.

S

Sunumda organizasyon, veri açıklama, dikkat çekme, önemli noktaları vurgulama ya da duygu oluşturma amacıyla renk seçimi yaparken nelere dikkat edilir?

Renk

Renk kullanımı organizasyon, verileri açıklama, dikkat çekme ya da duygu oluşturma açısından önemlidir. Sunudaki önemli noktaları vurgulamak için renk seçimi dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Sununun başından sonuna kadar belirlenen bir renk paleti kullanılmalı, her bir yansıda aynı mesaj aynı renk kullanılarak verilmelidir. Yansılar arasında tutarlılık göz önünde bulundurulmalıdır. Renk aynı zamanda yansıda dikkat çekilmek istenen noktaların vurgulanması için kullanılmalıdır.

S

Sözlü sunumda yansılar hazırlanırken özenle hazırlanan metin hangi harf boyutlarında olmalıdır?

Yansılar hazırlanırken özenle hazırlanan metin 28pt, 36pt ya da 48pt ve eğer mümkünse daha büyük olmalıdır.

S

Sözlü Sunumda Provanın sağladığı yararlar nelerdir?

Prova

Sunu hazırlandıktan sonra başarılı bir şekilde sunmanın anahtarı yeterince prova yapmak ve asıl sunuya hazırlanmaktır. Sunu provası iç sesiniz ile kitap okumak şeklinde olmamalıdır. Prova esnasında yüksek sesle eğer mümkünse sunu araçlarını kullanarak gerçek sunuda olduğu gibi davranılmalıdır. Prova yapmak sunudaki aksaklıkların farkına varma ve gerektiğinde düzeltme yapma imkânı sağlar.

Prova esnasında aynı zamanda sununuz için ne kadar zamana ihtiyacınız olduğunu, ne kadar zamanda sunabildiğinizi keşfedersiniz. Bu sayede asıl sunum sırasında zamanınızı etkin ve doğru olarak kullanabilirsiniz. Zaman yetmediği için önemli bilgilerin aktarılmadığı sunumlara ya da çok uzun süren ve dinleyicilerin ilgilerinin kaybolduğu sunulara çok sık rastlanmaktadır. Prova yapmak sizi bu tür hatalara düşmekten alıkoyar. Sunu zamanınızı planlarken sunum süresi ile sunu içeriğini örtüştürmek yerine sunum içeriğini daha kısa tutmak, dinleyicilerle etkileşimde bulunmak, gerektiği zamanlarda açıklama yapmanıza imkân sağlar. Kendinizi prova sırasında videoya çekmek, mümkün değilse en azından ses kaydı yapmak, kendinizi değerlendirmek için kullanabileceğiniz güzel bir yöntemdir.

S

Sözlü sunuma başlamadan önce kullanılan, başarı ve verimi arttırıcı stratejiler nelerdir?

Endişeden tamamen kurtulmak mümkün olmasada sunuma başlamadan önce kullanılabilecek bazı stratejiler başarılı bir sunum yapmaya yardımcı olabilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Ne kadar çok prova yaparsanız asıl sunuma o kadar iyi hazırlanmış olursunuz. Bu sayede içerik ile ilgili hata yapma olasılığınız o kadar azalır.
Esneme hareketleri yapmak ve derin nefes almak stresten arınmanıza yardımcı olur.
Sunumun yapılacağı ortama erken gelmek sunum öncesinde yaşanabilecek teknik sorunları ortadan kaldırmak için imkân sağlar. Bu sayede örneğin sunu başlamadan dakikalar önce fark ettiğiniz bilgisayar güncelleştirmesinin neden olacağı sorun ve endişe ile başa çıkmak zorunda kalmazsınız.
Sunuyu baştan sonra kadar gözünüzde canlandırın. Sunuyu başarılı bir şekilde yaptığınızı hayal etmek, başarılı olmanıza yardımcı olacaktır. İnanmak başarmanın yarısıdır.
Konuşma öncesinde dinleyicileri selamlamak dinleyicilerle aranızda bağ kurmanıza yardımcı olur. Aynı zamanda sunu öncesinde göz kontağı kurmak da endişenizin azalmasına yardımcı olabilir.

S

Sözlü sunumda sesin doğru kullanımı ne yaparak sağlanır?

Sesin doğru kullanımı dinleyiciler üzerinde çok etkilidir. Doğal, iletişime açık ve coşkulu bir ses kullanmak başarılı bir sunum için önemlidir. İyi bir ses kullanmak için aşağıdaki başlıklara dikkat ediniz:

Hep aynı seviyede, iniş ve çıkışları olmayan bir ses tonu kullanmak dinleyicileri sıkacaktır. Yeri geldiğinde ses tonu düşürülmeli yerine göre de yükseltilmelidir. Bu yapılırken aşırıya kaçmamaya dikkat edilmelidir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi sesiniz mümkün olduğunca doğal bir tonda olmalıdır.
Sesin odadaki bütün dinleyiciler tarafından duyulacak kadar yüksek olmasına dikkat edilmelidir. Yüksek sesle konuşulması önemli yerlerde vurgulama yapılmasına engel olmamalıdır. Sesinizin yükseliğini buna göre ayarla- maya gayret ediniz.
Bir kavramı vurgulamak ve ilgi çekmek istendiğinde konuşma temposu değiştirilebilir. Kararsızlık ve/veya heyecan ifade etmek için temponuzu artırabilirsiniz. Kavramın/konunun önemini vurgulamak için ise temponuzu düşürebilirsiniz. Dinleyicilerin konuyu kavramasını sağlamak için duraklayarak onlara zaman tanıyabilirsiniz.

S

Çevrimiçi ortamlarda izleyici ile göz teması kurma güçlüğü nasıl giderilir?

Göz teması kurmak etkili bir iletişim açısından çok önemlidir fakat uzaktan yapılan sunumlarda bu mümkün değildir. Yine de doğrudan kameraya bakarak sunumunuzu yapmaya çalışmalısınız. Kameranın en azından göz hizasında olmasına özen gösterin.

Verilerin Yorumlanması ve Raporlanması