MANTIĞIN GELİŞİMİ - Deneme Sınavı - 2

Cundişâpûr Okulu: Nastûrîler tarafından Hızistan bölgesindeki Cündişâpûr şehrinde 6. yüzyılda kurulmuştur. 738 yılında Müslümanların şehri almasından sonra da varlığını sürdürmüştür. Platon’un Akademisi’nin kapatılmasının ardından Atina’dan kaçan Yeni Platoncuların da bu okula sığındığı bilinmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Antakya Okulu: 3. yüzyılın sonunda kurulmuştur. Aristoteles’in Süryaniceye ilk olarak Probus tarafından bu okulda çevrildiği düşünülmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kunnesrin Okulu: Eski Halep olarak da bilinen ve Kuzey Suriye’de bulunan Kunnesrin şehrindedir. Okul 13. yüzyıla kadar faaliyetini sürdürmüştür. Severe Sebokht bu okuldandır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Urfa Okulu pek çok Persin (İranlı) burada yetişmesi nedeniyle ‘Persler Okulu’ olarak da anılmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kindî ilk Müslüman felsefeci ve İslam dünyasında
Meşşâî (Aristotelesçi) okulun ilk temsilcisi olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Philo, Megara okulunda yetişen mantıkçılardandır. Doğru cevap A'dır.

“’Şimdi söylediğim yanlıştır’ önermesi doğru mu, yoksa yanlış mıdır?” çatışkısı Eubulides tarafından ortaya atılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Stoa mantığını sistemleştirmeyi başaran, 705 civarında kitap yazdığı söylenen oldukça verimli yazar Khrysipos'tur. Doğru cevap C'dir.

Aristoteles mantığında “mantık” felsefenin aracı olarak görülmüştür. Doğru cevap E'dir.

“Çıkarım kuralı” fikrinin geliştirilmesi; Önerme eklemleri hakkında ilk yaklaşımların ortaya konulması;

Kipliklerin tanımlanma çalışmaları; Lekton kavramının öne atılması, Stoa Mantığı’nın mantığın gelişimine katkılarındandır. Doğru cevap E'dir.

İmin nesnel anlamına Lekton denir. Doğru cevap A'dır.

İm zihindeki bir imge değildir. Doğru cevap E'dir.

Belirsiz savlanabilir, “birşey” “biri” gibi konusu olan savlanabilirlere denir. Doğru cevap B'dir.

Olanaklılık, Megara-Stoa mantıkçılarının üzerinde durduğu kiplerdendir. Doğru cevap A'dır.

Zorunluluk, doğru olan ve kendi dışında bir etki olmadığında, yanlış olmayan kiptir. Doğru cevap B'dir.

Diodorus’a göre, koşul önermesinin doğru olması için önbileşeninin doğru ve ardbileşeninin yanlış olmasının hem şimdi hem de geçmişte olanaksız olması gereklidir.

Bir çıkarımın geçerli olması (yani Stoa mantığındaki anlamıyla bir tasım olması), çıkarımın öncüllerinin tümel- evetlemesi ile sonuç önermesinden oluşan koşul önermesinin her zaman doğru olmasıdır. Bir çıkarım hem geçerli hem de tüm öncülleri doğru ise, bu çıkarım da doğru bir çıkarımdır.

Sonuç önermesine öncüllere başvurularak yapılan ve bir keşifle ulaşılan doğru çıkarımlar tanıtlayıcı çıkarımlardır. Tanıtlayıcı çıkarımlar Laertius tarafından " daha açıklıkla bilinenden bir sonuç ortaya koyan çıkarım"  olarak tanımlanmıştır.

İslam coğrafyasında ilk mantık çalışmaları, İskenderiye Okulunu izleyen Süryaniler tarafından gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.