MALİYET YÖNETİMİNE GİRİŞ

Yöneticiler ve diğer ilgililerin kısa ve uzun vadede kendi planlama ve kontrol işlevlerini icra ederken ortaya çıkan maliyet göstergeleri ile performanslarını ölçmek amacıyla kullanılmaktadır.

Maliyet yönetimi kavramı, maliyet muhasebesine göre daha geniş kapsamlı bir kavramdır. Maliyet muhasebesi tarihî maliyetlere odaklanırken maliyet yönetimi maliyetlerin planlanması, yönetimi, düşürülmesine odaklanmaktadır. Burada maliyet muhasesinin üstlendiği rol, gerçekleşen fiilî bilgilere odaklandığı için gerekiz olarak değerlendirilmemelidir. Çünkü; planlama, uygulama ve kontrol sürecinde değişen koşullardan dolayı bir geri bildirim mekanizmasının işletilmesi gerekli olmakta bu uygulamaların geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için planların gözden geçirilmesi ve düzeltilmesine katkı sağlamaktadır.

900 - 1920 yılları arasını kapsar. Bu dönemde maliyet bilgileri fazla önemsenmemektedir. Sağlıklı mamul maliyetleri hesaplanamamakta finansal sistemle bütünlük ancak fiziksel stok sayımları ile sağlanabilmekte ve kontrol de bunun ötesine geçememektedir.

Stratejik Yönetim

Planlama ve Karar Alma

Yönetim ve Faaliyet Kontrolü

Finansal Tabloların Hazırlanması

• Maliyet etmenleri vasıtasıyla olabildiğince doğru bir mamul ve hizmet maliyetlemesi yapmak, ,

• Mamul ya da hizmetlerin yaşam seyri performansının değerlemesini yapmak,

• Süreç ve faaliyetleri doğru anlamak ve değerlendirmek,

• Faaliyetlerin etkinlik ve verimliliğini belirlemek,

• Maliyetleri kontrol etmek ve yönetmek,

• Maliyet yapılarının en elverişli duruma getirmek,

• Performans değerlemesine olanak sağlamak,

• Gelişen teknolojilerin biçimlendirdiği yeni ortamlar ile uyum sağlamak,

• Örgütsel stratejilerin uygulanmasına yardımcı olmak

Hem finansal hem de yönetim muhasebesi için maliyet hedef­lerini karşılamak için çalışır.

Özellikle maliyet bilgileri ile birlikte diğer finansal ve finansal olmayan bilgilerin planlama, kontrol, sürekli gelişme ve karar alma amacıyla nasıl kullanılması gerektiğiyle ilgilenir.

Mamul tasarımı, mamul geliştirilmesi, pazarlama, fiziksel dağıtım vb. tüm işletme faaliyetlerinin yönetilmesi doğrultusunda işletme yönetimince gereksinilen ek ve detaylı maliyetlerin sağlanması, planlama ve kontrol faaliyetleriyle ilgili finansal muhasebeden elde edilemeyecek fakat hedef maliyetleme örneğinde olduğu gibi, yeni bir mamul için mamulün tüm yaşam seyri göz önüne alınarak geleceğe yönelik maliyet, gelir vb. verilerin sağlanması olmaktadır.

• Mamul ve hizmetlerin maliyetler ile yönetimin gereksinim duyduğu diğer nesnelerin maliyetlerini hesaplamak,

• Planlama ve kontrole yardımcı olmak,

• Karar almaya olanak sağlamak.

“Zaman temelli performans”, “kalite” ve “verimliliği” geliştirmeyi hedef­lemektedirler.

Daha çok maliyetlerin azaltımı ve faaliyetlerin etkinliğini arttırmak üzere, hangi faaliyetlerin nasıl yerine getirilmesi konuları üzerinde dikkatlerin yoğunlaştırılması söz konusu olmaktadır.

Maliyet yönetiminin alt sistemi olan “Faaliyet Kontrol Sistemi”, yöneticilerin planlama ve kontrol faaliyetlerine ilişkin başarımlarını değerlemeye yönelik olarak; doğru, zamanlı ve güvenilir geri bildirim sağlamak üzere tasarlanmış bir alt sistemdir.

Bir işletmenin bütün işlevlerini bütünleştiren ve işletmenin herhangi bir işlevsel alanından diğerlerine gerçek zamanlı olarak ulaşarak bilgi ve erişim sağlayan merkezî bir veri tabanı sistemidir.

Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak yürütülen bir iş yapma biçimidir. İnternet üzerinden yapılan ticaret, elektronik veri değişimi ve bar kodlama e-ticarete ilişkin örneklerden birkaçıdır. İnternet üzerinden yapılan ticaret, satıcılar ve alıcıların bir araya gelmesine ve farklı bölge ve koşullardan işlemlerin yürütülmesine izin verir. Bu sayede işletmenin yükünü azaltarak, sanal bir örgüt olarak görev yapmasına olanak sağlar.

Telefon hatlarını kullanarak bilgisayarlar arasında belge değişimini içermektedir ve yaygın olarak satın alma ve dağıtım gibi faaliyetlerde kullanılır. EDI, ticaret yapanların veri ve bilgi paylaşım maliyetleri azaltır ve müşteri ilişkilerini geliştirir. Bu sayede daha güçlü rekabetçi bir pozisyon sağlanmış olur.

Üretim ve üretim dışı faaliyetleri sürekli iyileştirmek amacıyla geliştirilmiş ve kullanılan bir yöntemdir. Bütün kaynakların sınırlı olduğunu kabul ederek başlayan bir “düşünce süreci” olarak tanımlanmaktadır.

Yalnızca müşteriler tarafından talep edilen miktarda ve gerekli olduğunda bir ürünü üretmek için çaba harcanması felsefesine dayanmaktadır.

• Mamullerin tasarımı “Bilgisayar Destekli tasarım (Computer Assisted Design-CAD)” aracılığı ile yapılır,

• “Bilgisayar Destekli Mühendislik (Computer Asisted Engineering-CAE)” tasarımları test etmek amacıyla kullanılmaktadır.

• Mamuller bilgisayar kontrollü robotlar ve makineleri kullanan “Bilgisayar Destekli Üretim (Computer Asisted Manufacturing-CAM)” sistemi kullanılarak üretilmektedir.

• Bilgi sistemi otomatik olarak çalışan çeşitli bileşenleri birbiri ile bütünleştirir.

Ürün yaşam seyrince ürün tasarımlarının toplam maliyet etkisini değerlendirmek için yöneticileri teşvik etmekte ve aynı zamanda maliyetleri azaltamada tasarım değişikliklerine yön vermektedir.

“İlişkisel Veri Tabanı Esaslı Muhasebe Bilgi Sistemi” yaklaşımıdır.