MALİYET MUHASEBESİ

Ücret bordrosu düzenlemede temel belge, işçi saat kartıdır.

Sipariş maliyeti sisteminde, siparişe yüklenecek direkt ilk madde/malzeme gideri ve genel üretim giderleri tutarları “işçi çalışma kartı”nda gösterilemez.

Üretime sevk edilen ilk madde ve malzemelerin ilgili oldukları üretim maliyeti hesaplarına yevmiye kaydının yapılmasında kullanılan belge, ilk madde ve malzeme istek fişi özetidir.

Bir işletme birbirinden farklı ürünler kullanıyorsa, her bir ürünün maliyetini ayrı izlemek amacıyla sipariş maliyet sistemini kullanır.

Geçmişte yapılan siparişlerin maliyetlerinden hareket edilmesi bazen gelecekteki fiyat politikaları açısından yanlış kararlara neden olabilmektedir. Bu da sipariş maliyet sisteminin sakıncalı yönlerinden biridir.

Genel üretim maliyetleri ile ilgili belgelerdir.

Yarı Mamuller Üretim hesabının borç kalanına eşit olmalıdır.

Siparişler tamamlandığında, sipariş maliyeti kartında toplanmış olan maliyetlerin toplamı sipariş sayısına bölündüğünde birim mamul maliyeti bulunur.

Siparişler müşterilere teslim edildiğinde ya da stoğa üretilen mamuller satıldığında, maliyet tutarı üzerindenSatılan Mamillern Maliyeti Hesabı borç, Mamuller Hesabına alacak kaydedilir.

İşletmenin fiili genel üretim maliyeti, tahmini genel üretim maliyetinden büyük olduğunda farkın kapatılmasına ilişkin yevmiye kaydında alacaklı hesap Genel Üretim Giderleri Hesabıdır.

Dönem sonu itibarıyla henüz tamamlanmamış siparişlerin sipariş maliyet kartlarında toplanan maliyetleri, bilançoda Yarı Mamuller-Üretim Hesabının yardımcı hesaplarında siparişler temelinde tamamlanıncaya kadar izlenmeye devam eder.

Gerçekleşen işçilik tutarlarında; dönem sonlarında endirekt işçilik olarak gerçekleşenler Genel Üretim Maliyetleri Hesabına kaydedilir.

Dönem sonunda yarı mamuller maliyet tutarları ile bilançoda stoklar arasında yer alacaktır. Üretimi tamamlanan mamullerin ambara alınmasına ilişkin yevmiye kaydı ise Mamuller Hesabı borçlu, Yarı Mamuller-Üretim Hesabı alacaklı işler.

“Sipariş Maliyeti Sistemi”, çok sayıda ve birbirinden farklı türde mamul veya hizmetlerin üretildiği üretim işletmelerinde kullanılan bir maliyet sistemidir.

Bir işletme birbirinden farklı ürünler üretiyorsa işletme her bir ürünün maliyetini ayrı izlemek amacıyla sipariş maliyeti sistemini kullanmalıdır.

Siparişe özgü üretim maliyetleri, direkt ilk madde/malzeme gideri, direkt işçilik gideri ve genel üretim giderleri ve siparişin müşterilere teslim maliyetlerinden oluşmaktadır.

Sipariş maliyet sisteminde kullanılan başlıca belgeler, ilk madde ve malzeme ile ilgili belgeler (ilk madde ve malzeme istek fişleri, ilk madde ve malzeme istek fişleri özeti); işçi ücret ve giderleriyle ilgili belgeler (işçi çalışma kartları ve işçi çalışma kartları özeti); genel üretim maliyetleri ile ilgili belgeler (I., II. ve III. dağıtım tabloları) ve sipariş maliyet kartıdır.

Sipariş maliyet kartları, sipariş numarası, mamul türü, mamul miktarı, siparişin üretime alınma tarihi, üretimin bitişi tarihi, üretici iş yerleri, direkt ilk madde ve malzeme kullanım tarihleri, miktarı, tutarı, direkt işçilik kullanım tarihleri, süresi, tutarı, genel üretim maliyetleri yükleme temeli, yükleme oranı ve tutarı, toplam maliyet, birim maliyet, ilgililerin adı soyadı ve imzası gibi bilgileri içermektedir.

Sipariş maliyeti sistemi belirli partiler halinde üretim yapan ve her partide diğerlerinden oldukça farklı tür ya da nitelikte mamuller üreten işletmelerde, her bir mamul veya mamul grubunun maliyetlerini ayrı saptayabilmek için kullanılmaktadır.

Sipariş maliyet sistemi, hizmet sektöründe danışmanlık firmaları, reklam ajansları vb. tarafından uygulanabilirken, üretim işletmelerinde de mobilya, gemi, otomotiv, yat, özel projeler ve inşaat vb. mamulleri üreten işletmeler tarafından uygulanabilmektedir.

Üretimi tamamlanan ürünlerin sipariş maliyeti kartı üzerindeki birim maliyet tutarları göz önünde alınarak 152 MAMULLER HESABI’na alınması gerekmektedir. Üretimi devam eden siparişlerin maliyetleri henüz 151 YARI MAMULLER ÜRETİM HESABI’nın borcunda yer almaktadır. Dönem sonunda bu yarı mamuller maliyet tutarları ile bilançoda stoklar arasında yer alacaktır. Yukarıdaki yevmiye kaydı üretimi tamamlanan siparişlerin mamul ambarına alındığını gösterir.