MALİYET MUHASEBESİ

Atölye şefi veya ustabaşının hazırladığı ya da her bir işçinin kendisi tarafından doldurularak atölye şefi veya ustabaşınca onaylanan işçi çalışma kartlarındaki bilgiler, ayrıca düzenlenen bir işçi “Çalışma Kartı Özeti” üzerinde günü gününe işlenir ve bir hafta, on gün ya da aylık dönemlerde tahakkuk eden ücretler direkt, endirekt ayrımına dikkat edilerek yevmiye kayıtlarına geçirilir. İşçilik maliyetleri, işçi çalışma kartları sayesinde sipariş maliyeti sisteminde günlük olarak sipariş maliyeti kartına
geçirilir.

Geçen süreye bakılmaksızın, belirli bir süre içinde üretilen mamul miktarına göre hesaplanan ve ödenen ücrete parça başına ücret denir.

Üretimde çalışanlara ilişkin yıllık izin ücretleri ve toplu olarak ödenen ikramiyeler genel üretim gideri olarak kabul edilerek
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HESABI’nda ayrılan karşılıklar da 373 MALİYET GİDERLERİ KARŞILIĞI HESABI’nda izlenir.

Kıdem Tazminatı Tutarı = Hizmet (Kıdem) Süresi × Son Gün Brüt Ücret Tutarı × 30

Çalışılan Zaman Ücreti : ((26 Gün x 8)-(4+16 Saat)) x 26 TL = 4888 TL
Boşa geçen zaman (Bakım-Onarım) : 4 Saat x 26 TL = 104 TL.
Boşa geçen zaman (Elektrik Kesintisi) : 16 Saat x 26 TL = 416 TL
Toplam Maliyet (4888 TL+104 TL+416 TL)= 5408 TL.

Verimlilik primleri hem safha maliyet sisteminde hem de sipariş maliyet sisteminde direkt işçilere ait ise, 720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ HESABI’ nda, endirekt işçilere ait ise 730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HESABI’ nda izlenerek üretilen mamullere yüklenmelidir. Ancak, verimlilik primleri, genellikle, üretici işçilik icra eden ve saat ücretli olarak çalışan direkt işçilere ödendiğinden, genelde uygulama 720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ HESABI’ nda izlenmektedir.

Kıdem Tazminatı Tutarı = 25 Yıl x 120.- TL x 30 Gün = 90.000.- TL

Endirekt işçilik maliyetleri tamir, bakım ve temizlik vb. işlerde çalışan işçileri temsil eder.

Üretim dışı faaliyetleri ile ilgili işçilik maliyetleri şunlardır: Araştırma-geliştirme maliyetleri, Genel yönetim maliyetleri, Pazarlama, satış ve dağıtım maliyetleri ve Diğer faaliyet maliyetleridir. Direkt ve Endirekt işçilik maliyetleri ise üretim faaliyetleri ile ilgili işçilik maliyetleridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İşçilik maliyetlerinin özellikleri şöyle sıralanabilir: İşçilik maliyetleri saklanması, stoklanması, depolanması, biriktirilmesi mümkün olmayan bir maliyet unsurudur. İşçilik maliyetleri, tüm maliyetleri etkileyen aktif karakterli bir maliyet unsurudur. İşçi veya memur çalışmanın başlama veya bitiş saatleri arasında işletmede bulunduğu sürece işveren tarafından yeterli miktarda iş verilip verilmediğine yüksek veya düşük verim sağlanıp sağlamadığına bakılmaksızın ücret almaya hak kazanır. İşçilikler işletme için mamul maliyetlendirilmesinde göz önünde bulundurulması gereken önemli bir maliyettir. Ücret ödemeleri işveren için bir maliyet özelliği taşırken ücret almaya hak kazanan işçi için gelir özelliği taşımaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kök ücret, işçiye çalışmasının karşılığı yapılan ödemeleri temsil eder. Doğru yanıt D seçeneğidir.

işçi ücret ve giderleri ile memur ücret ve giderlerine ilişkin maliyetler şöyle sıralanabilir: Esas (Normal) ücretler, Hafta ve Genel Tatil Ücretleri, Fazla Çalışma Ücretleri ve Zamları, Üretim ve Verimlilik Primleri, Gece / Vardiya Zammı, Sosyal Yardımlar, Sağlık Giderleri, İzin Ücreti, Harçlıklar, İşçi Yollukları, Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, Eğitim ve Staj Giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren Payları, Diğer İşçilikler. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İşçinin fazla çalışması söz konusu olduğunda, normal çalışma ücretine ek olarak %50 fazla çalışma primi hesaplanır. Normal çalışma süreleri dışında ve hafta tatillerindeki fazla çalışma % 100 zamlı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de fazla çalışma % 200 zamlı ödenir.Doğru yanıt E seçeneğidir.

0-6 ay çalışma süresi için ihbar süresi 2 hafta, 6-18 ay için 4 hafta, 18-36 ay için 6 hafta, 36 ay ve fazlası için 8 haftadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İş yerinde geçirilen toplam zamanı gösteren belgeler puantaj cetvelleri, devam çizelgeleri, otomatik saat kartları, işçi zaman kartlarıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

İşçinin belli bir çalışma karşılığında aldığı ücrete prim, ikramiye, yemek, yakacak ve kira gibi çeşitli ödemelerin eklenmesi suretiyle verilen ücrete giydirilmiş ücret denir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Boş geçen zaman, bir işçinin çeşitli nedenlerle üretim faaliyetlerinde bulunmadan boşa harcadığı zamanı açıklamaktadır. Önlenebilmesi mümkün olan bu sürenin ortaya çıkmasındaki başlıca nedenler şu şekilde sıralanabilir:
• Tesis, makine ve cihazların arızalanması,
• İlk madde ve malzemelerin ya da ara mamullerin üretime zamanında verilememesi,
• Sipariş yetersizliğinden üretimin normal kapasitenin altında kalması,
• Yardımcı araç-gereç ya da hizmetlerin yetersizliği,
• İlk madde ve malzemelerdeki kalite sorunları,
• İş talimatı ve prosedürlerindeki eksiklikler,
• Enerji sıkıntısından doğan kısıtlamalar ve aksaklıklar
Sipariş fazlalığından üretimin normal kapasitenin üstüne çıkması zamanın boşa geçmesinden ziyade işçinin fazla çalışmasına sebep olacaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Akord Esasına (Parça Başına) Göre Ücret Sistemi: Geçen süreye bakılmaksızın, belirli bir zaman içerisinde fiilen üretilen mamul miktarına göre ödeme yapılan ücret sistemidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.