MALİYET MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 5

Endirekt işçilik maliyetleri; “yardımcı işçilik maliyetleri” ve “yönetici
işçilik maliyetleri” olmak üzere ikiye ayrılır.

• Esas (Normal) Ücretler
• Fazla Çalışma Ücretleri
• Üretim ve Verimlilik Primleri

“Brüt ücret”; esas (normal) ücretleri, yıllık ücretli izin ücretleri, fazla çalışma ücretleri ve zamları, üretim ve verimlilik primleri, gece/vardiya zamları vb. unsurları içermektedir.

Yılık izin süresi 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarısı yaştaki işçilerde 20 günden az olamaz. Bu süreler hizmet akdi ve toplu iş sözleşmeleri ile arttırılabilir.

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde fazla çalışma % 200 zamlı ödenir. Bu oranlar asgaridir. Toplu iş sözleşmelerinde bu oranın artırılması söz konusu olabilmektedir.

Tablo 3.3 Aylık SGK bildirgesi tahakkuk fişi örneği

İhbar süresi işçinin çalışma süresi esas alınarak hesaplanmaktadır.

Çalışma Süresi                              İhbar Süresi

0-6 Ay için                                     2 Hafta

6- 18 Ay için                                  4 Hafta

18-36 Ay için                                 6 Hafta

36 Ay ve fazlası için                        8 hafta

İşçilik maliyetlerinin hangi işler üzerinde geçirildiğinin belirlenmesinde kullanılan iki temel belge; “İşçi Çalışma Kartı” ve “İşçi Çalışma Kartı Özeti”dir.

Birbirinden farklı çok sayıda prim esasına göre ücret sistemi mevcuttur.

• Halsey Sistemi

• Rowan Sistemi

• Emerson Sistemi

• Bedeaux Sistem

• Taylor Sistemi

• Gantt Sistemi

• Merrick Sistemi

• Ross Sistemi

Bir mamulle dolaylı olarak ilişkilendirilebilen yardımcı ilk madde ve işletme malzemesi giderine direkt gider madde denir

Tedarik: Üretim sürecinde gerekli olan ilk maddenin, yardımcı maddenin ve işletme malzemesinin piyasada araştırılarak bulunması ve bunların satın alınması yoluyla elde edilmesi için yapılan faaliyete ne ad verilir?

Ambar çalışanları, stokları önem ve parasal değerleri açısından üç ana gruba ayırmaktadırlar: (A) grubu, (B) grubu ve (C) grubu

Stok de¤erleme yöntemleri flunlardır:
 a. Gerçek Parti ( Has Parti-Özel Maliyet) Yöntemi
 b. İlk-Giren-İlk-Çıkar (First-In-First-Out=FIFO) Yöntemi
 c. Son-Giren-Son-Çıkar ( Last-In-First-Out= LIFO) Yöntemi
 d. Ortalama Maliyet Yöntemleri
    i. Ağırlıklı (Tartılı) Ortalama Maliyet Yöntemi
    ii. Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi
    e. Piyasa Fiyat› (Yenileme Maliyeti) Yöntemi
 f. Piyasa Fiyat› veya Al›fl Maliyetinden Düflük Olan› ‹le De¤erleme Yöntemi
 g. Standart Maliyet Yöntemidir.

Görsel Kontrol Yöntemi: Bu stok kontrol yönteminde, ambar biriminde görevli deneyimli bir çalışan, belirli aralıklarla stokları gözden geçirir. Bu deneyimli çalışanın kişisel görüflüne göre, belirli bir düzeyin altına düştüğü belirlenen stokların yeniden tedariki sağlanır

Stoklama yöntemleri arsında çift depo yöntemi kullanılmaktadır bundan dolayı tek depo yöntemi değil çift depo yöntemi kullanılır.

Bir işletmenin faaliyetlerini yürütebilmesi için üretimde kullanılmak üzere ambardan gönderilerek tüketilen ilk madde/malzemenin maliyetini ve ayrıca dönem sonunda ambarda (stokta) kalan ilk madde ve malzemenin değerinin belirlenmesinde kullanılan farklı yaklaşımlara, stok değerleme yöntemleri denir.

Stok kontrolü: stok miktar ve çeşitlerinin, işletmelerin tedarik, üretim ve finansal olanaklarına göre en akılcı ve en tasarruflu şekilde belirlenmesi sürecine denir

İlk madde/malzeme birim maliyetinin (fiyatının), üretim gerçekleştirilmeden önce, piyasa fiyatları da göz önünde bulundurularak, çeşitli bilimsel çalışmalarla belirlenmiş haline, “standart ilk madde/malzeme maliyeti” denir

Ortalama maliyet; ilk madde/malzemelerin toplam maliyetinin bunların toplam miktarına bölünmesi yoluyla belirlenir.

İşçilik maliyeti kavramı, “bir mamulün ya da hizmetin üretilmesinde kullanılan ya da bu üretime yardımcı olan emeğin parasal tutarını” ifade eder