MALİYET ANALİZLERİ

Maliyet kavramı, genel olarak, belirli bir amaca ulaşmak için katlanılan özverilerin (fedakârlıkların)
parasal ölçüsü olarak tanımlanmaktadır.

Maliyet analizi, özellikle aşağıdaki amaçlar için yararlıdır:
a. Planlama yapmak ve maliyet tahminleri
b. Verimliliğin değerlendirilmesi
c. Önceliklerin değerlendirilmesi
d. Hesap verme zorunluluğu
e. Tarafsızlığın değerlendirilmesi

Doğru cevap A'dır.

Gider; ürünlerin üretilmesi, pazarlanması, dağıtımı ve satış sonrası hizmetlerinin sağlanması nedeniyle, işletmenin yabancı kaynaklarında meydana gelen artışlarla veya varlıklarında oluşan azalmalarla ölçülür. Doğru cevap C'dir.

Gidere dönüştükleri döneme göre maliyet sınıfları; mamul maliyetleri ve dönem giderleridir. Maliyet nesnesine yüklenmesine göre maliyetleri; direkt (dolaysız-doğrudan) maliyetler, endirekt (dolaylı) maliyetler olmak üzere iki sınıfta toplanabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Temel (asıl) maliyetler; mamulün temel fiziki yapısını oluşturmak için kullanılan direkt ilk madde ve
malzeme maliyetleri ile direkt işçilik maliyetlerinin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Toplam maliyet, iş büyüklüğü (örneğin; üretim miktarı) ile doğru orantılı olarak artar ya da azalır. Bir başka ifade ile, iş büyüklüğü artarsa toplam maliyet de artar, iş büyüklüğü azalırsa azalır. Doğru cevap E'dir.

Bir üretim işletmesinin bilançosu ya da finansal durum tablosu, ticaret işletmesinin aynı tablosuna çok benzemektedir. Ancak, stok hesapları farklılık gösterir. Doğru cevap B'dir.

gelir tablolarında, satılan malın (mamulün) maliyetinin hesaplanması, stok hesaplarından yararlanılarak düzenlenen, aşağıdaki eşitliğe dayanır:

Önceliklerin değerlendirilmesi: Maliyet analizleri, kaynak dağılımı için bilgi sağlar. Bu bilgiyi, kaynak kullanımının işletmenin önceliklerini nasıl yansıttığını ve benzer işletmelerin maliyet yapılarının birinden diğerine nasıl değiştiğini incelemek için kullanılabilir. Maliyet analizi sonucunda ortaya çıkan maliyet yapıları, gelişen eğilimleri dikkate alarak önceliklerin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koyabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Vergi Usul Kanunu’nun 275. maddesinde ise, üretilen bir mamulün maliyeti şöyle tanımlanır: “İmal edilen emtianın (tam ve yarı mamul mallar ) maliyet bedeli aşağıda yazılı unsurları ihtiva eder: 1. Mamulün vücuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli; 2. Mamule isabet eden işçilik; 3. Genel imal giderlerinden mamule düşen hisse; 4. Genel idare giderlerinden mamule düşen hisse; (Bu hissenin mamulün maliyetine katılması ihtiyaridir.) 5. Ambalajlı olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli. Doğru cevap B şıkkıdır.

Bir mamul veya hizmet üretebilmek amacıyla yapılan her harcama, bir maliyetin ortaya çıkmasına neden olur. Burada harcama kavramı, elde edilen bir varlık veya hizmet karşılığında; işletmenin yaptığı değişik ödemeleri, elde ettiği varlığı, borçlanmayı ve verdiği hizmetlerin parasal tutarını ifade eder. Örneğin; satın alındığında bir madde veya malzeme bedeli için yapılan ödeme (harcama) ya da bir kişinin işletmede çalıştırılması karşılığında kendisine yapılacak ödeme (harcama), maliyeti oluşturur. Bu harcamalar işletmelerde maliyet olarak, örneğin; işçilik maliyetleri gibi, değişik başlıklarla tanımlanarak kayıt altına alınır. 6 İşletmelerin bu özverilerinin tutarlarını saptamak ve belirli zaman aralıklarıyla toplamlarını belirlemek amacıyla hesaplar kullanılır. Maliyet hesapları; mamul ve/veya hizmetlerin istenen şekle ve özelliklere getirilebilmesi amacıyla işletmeler tarafından katlanılan özverilerin toplandığı ve maliyet unsurlarına dönüştürülerek izlendiği çizelgelerdir. Bir maliyet hesabında izlenen tutar, ilgili hesapta izlenebileceği gibi, bir başka maliyet sınıfına da aktarılabilir. Bunun yanı sıra, bir maliyetin ait olduğu varlığın artık işletmenin varlığı olma niteliğini kısmen veya tamamen kaybetmesi de söz konusu olabilmektedir. Bu maliyetlerin önemli bir kısmı, gelecekte gelir edilebilmesi amacıyla tüketilecektir. Örneğin; işletmenin mamul stokları, gelir elde etmek amacıyla satılabilir. Burada toplanan maliyetlerden faydası tükenmiş olanlar gelir tablosuna, faydası tükenmemiş olanlar ise, bilanço hesaplarına aktarılır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Maliyetler işletme fonksiyonlarına göre sınıflandırıldığında ilk sınıf; “üretim maliyetleri”dir. Üretim maliyetleri; ilk madde/malzemenin işçilerin emeğiyle ve araç-gereç- ekipman- makinelerle mamule dönüştürülmesi anlamına gelen üretim işlemi sırasında katlanılan maliyetlerdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Maliyetlerin ölçülmesine tüketilen kaynaklardan başlanır

Dönemin hasılatının elde edilebilmesi amacıyla kullanılmış, tükenmiş maliyetlerdir

Genel yönetim maliyetleri

Direkt işçilikler

Değişken maliyetler

Sabit maliyetler

Standart maliyetler