MALİYE POLİTİKASI

Yakınsama Hipotezi: Teknoloji düzeylerinin bütün ülkelerde aynı, dışsal ve sabit olduğu varsayımından hareketle, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranlarının uzun dönemde birbirlerine yaklaşacağını ileri süren hipotezdir.

Kamu politikalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini incelerken kamu harcama ve gelirlerini sınıflandırarak ilk kez modelleyen 1990 yılında yaptığı çalışmasıyla Barro olmuştur. Buna göre kamu harcamaları; verimli ve verimli olmayan harcamalar, olarak ikiye ayrılmaktadır.

Kapsayıcı büyüme: Toplumun tüm kesimlerinin büyüme sürecine dahil olduğu ve bu büyümeden elde edilen faydanın herkes tarafından paylaşıldığına emin olunan bir büyüme modelidir.

Sürdürülebilir kalkınma: Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin günümüz kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma modelidir.

Neo-Klasik büyüme teorisi; ekonomik büyüme sürecinde tasarruf ve sermaye birikiminin rolünü araştırmış ancak beşeri sermaye birikimini göz ardı etmiştir.

Beşeri sermaye: Beşeri sermaye, üretim sürecine katılan işgücüne ait olan ve diğer üretim faktörlerinin daha verimli ve etkin kullanılmasına imkan sağlayan bilgi, beceri, tecrübe ve dinamizm gibi pozitif değerlerin bütünü olarak tanımlanmaktadır.

Kamu harcamaları ve vergilerin artmasıyla devletin artan harcamalarını finanse etmek için borçlanması sonucunda ulusal tasarruf ve fon arzında azalma meydana getirerek faizlerin artmasına ve bu nedenle özel yatırımların düşmesine dışlama etkisi (crowding-out) adı verilmektedir.

Transfer harcamaları, genel olarak devletin karşılığında herhangi bir mal veya hizmet satın almadığı harcamalar olarak tanımlanabilir. Devletin transfer harcamaları çeşitlilik gösterebilir. Transfer harcamaları mali transferler, iktisadi transferler, sosyal transferler ve borç faiz ödemeleri şeklinde gerçekleşmektedir.

Gelir etkisi: Vergi artışı dolayısıyla gelirleri azalan kişilerin daha fazla çalışmaya ve gelir etme etmeye yönelmesidir.

Gelir üzerinden alınan vergilerin bir diğeri olan kurumlar vergisinin de yatırım yapma isteğini, yatırımlardan beklenen karı, yatırımın risk derecesini, şirketin tasarruf derecesini ve yatırılabilir fon arzını doğrudan etkileyen bir vergi olarak tasarruf düzeyleri ve yatırım kararları üzerinde güçlü etkilere sahip olduğu söylenebilir.

Son dönemde kalkınma olgusu, gelişmekte olan ekonomiler kadar gelişmiş ülke ekonomileri için de anlamlı hale gelmiş ve sürdürülebilir ve kapsayıcı niteliklere sahip kalkınma ön plana çıkmıştır. Sürdürülebilir kalkınma, gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin günümüz kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma modelidir. Doğru cevap B'dir.

Neo- Klasik büyüme modeli kapalı bir ekonomi varsayımı altında, rekabetçi piyasalar, rasyonel davranan bireyler, sermaye ve işgücünün azalan verime sahip olduğu, ölçeğe göre sabit getirili bir üretim teknolijisinin bulunduğu, devletin ekonomide sınırlı role sahip olduğu, teknolojinin dışsal olduğu varsayımlarına ve yakınsama hipotezine dayanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Kamu harcamaları ve vergilerin artmasıyla devletin artan harcamalarını finanse etmek için borçlanması sonucunda ulusal tasarruf ve fon arzında azalma meydana getirerek faizlerin artmasına ve bu nedenle özel yatırımların düşmesine dışlama etkisi (crowding-out) adı verilmektedir. Bunun tersinin gerçekleşmesi durumuna yani kamu yatırımlarının özel yatırımları desteklemesine yer açma etkisidir (crowding-in). Kamu kesiminin borç verilebilir fonlar piyasasına sunulan kaynaklara olan talebini azaltması sonucu özel kesimin bu kaynaklardan daha fazla yararlanabilir hale gelmesine yer açma etkisi adı verilmektedir.

Richard Armey tarafından ortaya atılan Armey Eğrisi devletin ekonomik süreçteki rolünü ortaya koymak için geliştirilen araçlardan biridir. Armey eğrisi kamu harcamalarıyla GSYH arasında bir noktaya kadar pozitif, bir noktadan sonra negatif ilişki oluğu şeklindeki temel mantığı yansıtmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kamu cari harcamalarının üretim kapasitesini arttırma konusunda pozitif bir etkisi olduğu düşünülmese de yatırım harcamaları ile oluşturulmuş üretim kapasitesinin etkin çalıştırılmasını sağlaması açısından büyüme üzerindeki etkilidir. Yatırım harcamaları ile arttırılan üretim kapasitesinin etkin şekilde ve yüksek verimlilikle çalışmasını sağlamak için cari harcamaların da yatırım harcamalarını desteklemesi gerekmektedir. Aksi hâlde cari harcamalarda tasarruf yapmak için alınacak bazı kararlar ekonomik büyüme üzerinde de olumsuz etkiler doğurabilecektir. Doğru cevap A'dır.

A.Laffer öncülüğünde gelişen Arz Yönlü İktisat Yaklaşımı, ekonominin arz yönüne vurgu yaparak vergi indirimleri politikasını savunmaktadır. Laffer’e göre vergi indirimleri üretici üzerindeki yükü azaltarak arzı arttıracak aynı zamanda vergi gelirlerinin de artması sonucunu doğuracaktır. Görüldüğü gibi Arz yönlü İktisat Yaklaşımı yaklaşımın temelinde vergiler yer almaktadır. A. Laffer, vergi hasılatı ile vergi oranları arasında ters yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymuş ve vergi oranlarındaki artışın bir noktadan sonra vergi hasılatını düşüreceğini belirtmiştir. Bu yaklaşıma göre vergi oranlarında, özellikle de gelir üzerinden alınan vergi oranlarında yapılacak bir indirim tasarrufları artıracak artan tasarruflar da yatırımları ve dolayısıyla üretimi artıracaktır. Doğru cevap D'dir.

Günümüzde vergi sistemleri içerisinde servet vergilerinin toplam vergi gelirleri içerisinde payı oldukça düşüktür. Ayrıca bu vergilerin esneklikleri de düşüktür ve millî gelirdeki değişiklikleri yakından takip edemezler. Bütün bu nedenlerle servet vergilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri de sınırlı kalmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ülkemizde uygulanan yatırım teşvik politikası; genel yatırım teşvikleri, bölgesel yatırım teşvikleri, stratejik yatırım teşvikleri ve proje bazlı yatırım teşvikleri olarak dört temel başlıkta uygulanmaktadır. İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Doğru cevap C'dir.

Faiz oranı desteği, yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteğidir.

Dış borçlanma millî gelir kaynaklarına ilave kaynak niteliğindedir ve bu ek kaynak yoluyla ülkedeki sermaye birikimi artmaktadır. Artan sermaye miktarı ile de yatırımlar finanse edilerek ekonomik büyüme finanse edilmeye çalışılmaktadır. Yalnız bu sonucun ortaya çıkması için borçlanmada dikkat edilmesi gereken bazı önemli konular bulunmaktadır. Bu konuların başında faiz oranları ve elde edilen dış kaynağın etkin ve verimli bir şekilde kullanılıp kullanılmadığı gelmektedir. Alınan dış borçlar verimli alanlarda kullanılırsa ve faiz miktarı düşükse ekonomik büyümeyi artırma ihtimali daha yüksek olacaktır. Doğru cevap C'dir.