MALİYE POLİTİKASI - Deneme Sınavı - 4

Monetaristlere göre konjonktürdeki dalgalanmaların temel nedeni para arzındaki düzensiz büyümelerdir. Monetarist yaklaşım konjonktürel dalgalanmaları  yalnızca talep şokları ile açıklayan Keynesyen politikaların geçerliliğini yitirmesine sebep olmuş ve para politikalarını yeniden gündeme getirmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yeni Klasik iktisatçılar konjonktür dalgalanmalarının nedenlerini incelerken rasyonel beklentiler teorisini kullanmaktadır. Yeni Klasiklere göre konjonktür dalgalanmalarının temelinde bireylerin tam bilgiye sahip olmaması varsayımı yatmaktadır. Bu nedenle ekonomik birimler gelişmeler konusunda tam bilgiye sahip olmadıklarından belirli şoklar ekonomiyi vurduğunda yanlış kararlar alabilmektedirler. Doğru cevap D'dir.

Kamu harcamalarının otomatik istikrar sağlayıcı olarak görev yapabilmesi için konjonktürel canlanma ve refah aşamalarında otomatik olarak azalması, duraklama ve daralma aşamalarında ise otomatik olarak artacak bir yapıya sahip olması gerekmektedir. Ancak kamu harcamalarının hepsinin konjonktüre göre değişmesi söz konusu olmamaktadır.Ancak kamu harcamaları arasında işsizlik sigortasından sağlanan harcamaların konjonktürel esnekliği en yüksek kamu harcamaları olduğu söylenebilir. İşsizlik sigortası benimsemiş ülkelerde ekonominin refah devrelerinde işçi ve işveren paylarıyla ödenen paralar işsizlik sigortası fonunda birikmekte, ekonominin daralma dönemlerinde işsizlere yardımlar yapılmaktadır. Böylelikle işsiz kalanların yoksulluğa düşmeleri önlemekle, ekonomi açısından belli düzeyde talebin sürdürülmesi olanağı bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Verginin konjonktürel esnekliği vergi gelirlerinde meydana gelen yüzde değişimin millî gelirdeki yüzde değişime oranı olarak ifade edilmektedir. Matrah konjonktürel değişmelere ne kadar duyarlıysa vergi esnekliği de o kadar yüksek olacaktır. Baş vergileri
konjonktürden etkilenmezler, dolayısıyla konjonktüre esneklikleri yoktur. Doğru cevap A'dır.

Bir ekonomide vergi gelirlerindeki otomatik artışın ekonomi üzerinde ters etki meydana getirerek büyüme hızını düşürmesi mali sürüklenme olarak tanımlanır. Mali sürüklenme, genellikle enflasyonist dönemlerinde ortaya çıkmaktadır. Enflasyon nedeniyle kişilerin nominal gelirlerinin artması dolayısıyla (gelirlerinde reel bir artış olmasa da) artan oranlı tarife yapısı dolayısıyla gelir vergisi mükellefleri daha yüksek oranda vergilendirilmektedir. Özellikle kronik yüksek enflasyonun yaşandığı ülkelerde bu nedenle yüksek enflasyon yüksek vergi yüküne neden olmakta, yüksek esneklik dolayısıyla aşırı durumda artan vergiler büyümeyi olumsuz etkilemektedir. Doğru cevap E'dir.

İradi maliye politikası uygulamalarında karşılaşılan önemli bir sorun, maliye politikasının etkilerin ortaya çıkmasındaki gecikmelerin politikanın etkinliğini kısıtlayıcı etki yaratmasıdır. Bu durum gecikmeler sorunu olarak adlandırılmaktadır. Maliye politikası kararlarının uygulamaya konulması zaman almakta ve alınan bir mali karar bazen ekonomik koşulların değiş-mesi nedeniyle, ekonomi üzerinde etkisini göstermeden önce, geçersiz kalabilmektedir. İradi maliye politikasına karşı olanlar da gecikmelerin varlığı nedeniyle bu tür politikaları eleştirmektedirler. Doğru cevap A'dır.

İradi maliye politikası toplam talebi değiştirmek ve ekonomiyi istikrara kavuşturmak için kamu harcamaları ve vergilerde bilinçli olarak değişiklikler yapmaktır. İradi maliye politikası aracılığıyla kaynaklarının etkin tahsisinin sağlanması, ekonomik büyümenin hızlandırılması, gelir ve refah eşitsizliğinin ortadan kaldırılması, istihdamın artırılması ve fiyat istikrarının sağlanması amaçlanır. Doğru cevap C'dir.

Ekonomik düzenin sağlanması için kural ve kurumların önemi üzerinde duran ve bu konuyu kendisine araştırma konusu olarak seçen ilk iktisat okulu Freiburg okuludur. Freiburg Okulu yaklaşımına göre toplumda bir düzene ihtiyaç bulunmaktadır. Ekonomik düzen de toplum düzeninin önemli bir parçasıdır. Freiburg Okulu mensuplarına göre ekonomik düzen Klasik İktisadi yaklaşımda savunulduğu gibi kendiliğinden oluşan bir doğal düzen içerisinde değildir. Bu nedenle ekonomik düzenin sağlanabilmesi için mutlaka kural ve kurumlara dayalı olması gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

Mali kurallar, temel mali değişkenler üzerine konulan daimi nitelikteki sayısal sınırlamalar olarak tanımlanmaktadır. Örneğin bütçe açığı düzeyi GSYH’nin belirli bir oranıyla sınırlandırılabileceği gibi nominal bir değer olarak da tespit edilebilmektedir. Bu mali kural uygulamasıdır. Doğru cevap B'dir.

Kamu harcamaları ve vergiler aynı miktarda artırıldığında GSYH artışının, kamu harcamaları artışına eşit olması durumuna Denk bütçe çarpanı kuramı adı verilir.

Bir ekonomide para otoriteleri tarafından para arzı ve faiz oranında gerçekleştirilen ayarlamalar para politikasını ifade eder.

Bir ülkenin vatandaşları ile dünyanın geri kalanları arasındaki tüm ekonomik işlemlerin sistematik kaydına ödemeler dengesi adı verilir.

Sabit kur sisteminde resmi kurumlarca ulusal paranın değerinin bir anda düşürülmesine devalüasyon adı verilir.

Denk bütçe çarpanı 1 dir. 200 birimlik kamu harcaması ile denk bütçe çarpanını çarptığımızda sonuç 200 birim artar olacaktır.

Denk bütçe olan bir ekonomide vergiler 100 birim azaltılırsa kamu harcamaları da 100 birim azalır. Gelir denk bütçedeki gibi kamu harcamalarına bağlı olarak değişeceğinden gelir 100 birim azalır.

Dışa açık devletin olduğu bir ekonomide vergiler sadece otonom iken transfer çarpanı "c/1-c+m" dir.

Dışa kapalı devletin olduğu bir ekonomide vergiler sadece otonom iken transfer çarpanı c/1-c dir.

Dışa kapalı gelir vergisi olan bir ekonomide vergi çarpanı -c/1-c(1-t) dir.

Dışa açık gelir vergisi olan bir ekonomide vergi çarpanı -c/1-c(1-t)+m dir.

Genellikle, gelişmiş ülkelerde devlet, piyasada eksik rekabetten kaynaklanabilecek ekonomik ve sosyal sıkıntıları önlemek için müdahalede bulunmaktadır.