MALİYE POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 10

Mali yerelleşme ile harcama politikaları, vergi politikaları, idareler arası mali denkleştirme politikaları ve borçlanma politikaları olmak üzere maliye politikalarının dört bileşeninde yerelleşmeden bahsedilmektedir. ‘’Borç verme politikaları’’ bileşenler arasında yer almadığından doğru cevap E’dir.

Vergi politikalarının yerelleşmesinde göz önünde bulundurulması gereken bazı kriterler bulunmaktadır;

‘’Yerel yönetimler bölgeler arası en çok mobiliteye sahip vergi tabanlarını vergilendirmelidir’’ ifadesi yukarıdaki açıklamalar ışığında vergi politikalarının yerelleşmesinde göz önünde bulundurulması gereken kriterler arasında bulunmadığından doğru cevap A’dır.

Kamu maliyesi teorisinde, yerel yönetimlerin temel işlevinin kaynak tahsisinde etkinliği sağlaması olduğu kabul edilmektedir. Kaynak tahsisinde etkinlik, Musgrave tarafından ileri sürülen ve geniş kabul gören kamu ekonomisinin görevlerinden sadece bir tanesidir. Diğer ikisi gelir dağılımında adalet ve makroekonomik istikrardır. ‘’Kabul görme’’ yukarıdaki açıklamalar ışığında yanlıştır. Doğru cevap D’dir.

Oates’in modeli, bölgeler arası ilişkilerden daha çok politika yapıcı ve seçmen arasındaki bağlantıyla ilgilenmektedir. Başka bir deyişle merkeziyetçi bir yapıda çıktılar genel medyan seçmenin pozisyonuna yakın belirlenirken yerelleşmiş bir yapıda yerel medyan seçmenin tercihlerine göre çıktı yapısı ve düzeyi belirlenecektir. Doğru cevap B’dir.

Musgrave, makroekonomik istikrar sağlanmasının merkezî yönetimin üstlenmesi gereken görevlerden biri olduğunu ileri sürmüş ve bu görüş kamu maliyesi teorisi yazınında geniş kabul görmüştür. Doğru cevap C’dir.

Mali yerelleşmenin makroekonomik istikrara zarar vermeyip aksine güçlendirebileceğine yönelik iddialardan ilki, mali yerelleşmenin merkez bankasının bağımsızlığını artırarak fiyat istikrarını sağlayabileceğidir. Mali yerelleşmenin makroekonomik istikrarı güçlendirebileceğine yönelik iddialardan ikincisi ise istikrar politikalarının uygulanmasını kolaylaştırabileceği savıdır. Makroekonomik istikrar politikalarının yerelleşmesi savının üçüncü ve son varsayımı ise merkezî yönetimin borçlarının emisyonla ödenmesinin yarattığı enflasyonist etkilere dayanmaktadır. Bu imkâna sahip olmayan yerel yönetimlerin sermaye piyasalarından borçlanması daha zor ve sıkı kontrollere tabi olduğunda daha istikrarlı olabilecektir.

‘’Daha düşük maliyetle borçlanılır’’ ifadesi yukarıdaki açıklamalar ışığında yanlış olduğundan doğru cevap E’dir.

Ekonomik büyüme aracılığıyla topluma sunulan mal ve hizmetlerin kalitesi artarken ülke ekonomik ve sosyal ilerleme kaydetmektedir. Büyüme ile birlikte genel yaşam standartları da yükselmektedir.

Gelişmiş ya da gelişmekte olan tüm ülkelerin ulaşmak istediği en önemli hedeflerden biri; yüksek, hızlı ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümeyi yakalamaktır. Ekonomik büyüme hızı uluslararası alanda bir ülke ekonomisinin performansını gösteren en temel makro ekonomik veridir.

Ülkelerin, bu büyüme isteklerinin altında yatan temel etken toplumsal refahın artırılması ve yaşam standartlarının iyileştirilmesidir.

Ekonomik büyüme sayesinde, yoksulluk kısır döngüsünün kırılması, işsizliğin azaltılması ve gelir dağılımının iyileştirilmesi ile tüm bireylerin yaşam standartları da yükselmiş olacaktır.

Ekonomik refahın sağlanması için ekonomik büyümenin sağlanması maliye politika-sının temel amaçlarındandır.

Ekonomik Büyüme

Ekonomik Kalkınma

Bir ekonomide büyümenin temel kaynakları, fiziki sermaye, iş gücü, doğal kaynaklar ve teknolojik gelişmedir. Doğal kaynakların sabit olduğu varsayımıyla, diğer faktörlerin reel artışı sonucunda ekonomik büyüme gerçekleşmektedir.

Fiziki sermaye, üretimin artmasında katkısı olan alet, makineler, ulaşım sistem ve araçları, sanayi gereçleri, fabrika ve donanım unsurlarıdır.

Ekonomik büyümenin sağlanmasında devlete düşen roller şu şekilde sıralanabilir:

Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi konusunda ekonomik literatürde iki temel farklı görüş yer almaktadır. Klasik ve neo-klasik iktisadi düşünceye göre kamusal faaliyetler ekonomide kaynakların etkin dağılımına engel olacak ve bu faaliyetler için yapılan harcamalar özel sektör harcamaları üzerinde dışlama etkisi yaratarak, kamuya göre daha verimli olan özel sektör yatırımlarını azaltacaktır.

Keynesyen yaklaşıma göre ise, Klasik iktisadi yaklaşımda ileri sürülen fikirlerin tam aksine kamu harcamalarındaki artış büyüme üzerinde olumlu etkide bulunacaktır. Keynesyen görüşe göre hükûmetler, gerek yatırım harcamaları gerekse de hanehalklarına yönelik olarak gerçekleştirdikleri transfer harcamaları aracılığıyla ve çarpan mekanizması yoluyla toplam talebi artırarak büyüme üzerinde bir artış yaratmaktadır.

Transfer harcamaları karşılıksız yapılan harcamalar olup millî gelir üzerinde doğrudan doğruya bir etki meydana getirmeyen sadece, satın alma gücünün özel şahıslar ya da sosyal tabakalar arasında el değiştirmesine sebep olan kamu harcamalarıdır.

Kamu-Özel İş Birliği Türleri; Yap-İşlet Devret (YİD), Yap-İşlet (Yİ), Yap-Kirala-Devret (YKD), İşletme Hakkı Devri (İHD) sayılabilir.

Kamu-Özel İş Birliği (  KÖİ) projelerinin karşı karşıya kaldığı riskler çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Ancak bu riskler genel olarak ticari riskler, makro ekonomik riskler ve politik riskler olarak sınıflandırabiliriz. Makro ekonomik riskler; talep riski, faiz oranı riski, likidite riski ile döviz kuru riski olarak sıralanabilir.

Ekonomik büyümenin sağlanmasında sıklıkla kullanılan vergi teşvikleri ise; muafiyet ve istisnalar, yatırım indirimi, amortisman rejimi, vergi tatili, zararların mahsubu olarak sıralanabilir.

Çözüm:   Ülkemizde uygulanan yatırım teşvik politikası şu başlıklar toplanmaktadır:

Merkezî yönetimin yararları;

Cevabımız B seçeneğidir.