MALİYE POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 11

Geçici işsizlik kavramı, insanlar iş piyasasında yeni olduklarında ya da daha iyi bir iş aradıklarında geçici olarak işsiz kaldıkları durumu ifade etmektedir. Aynı zamanda “arama işsizliği” veya “bekleme işsizliği” olarak da bilinir.

Genel olarak
• Fonksiyonel (işlevsel) gelir dağılımı: Gelirin üretim faktörleri arasındaki dağılımını,
• Kişisel (bireysel) gelir dağılımı: Gelirin bireyler arasındaki dağılımını,
• Sektörel gelir dağılımı: Üretim sürecinde gelirin hangi sektörce ne kadar katma
değer yaratılarak oluşturulduğunu,
• Birincil ve ikincil gelir dağılımı: Yaratılan gelirin kamu müdahalesi öncesi ve sonrasındaki dağılımını,
• Yatay ve dikey gelir dağılımı: Gelirin toplumun farklı sosyal tabakaları itibarıyla
dağılımını,
gösterir.

Aralık Ölçüsü = (En yüksek gelir – En düşük gelir)/Ortalama gelir

Eğer gelir dağılımında mutlak eşitlik söz konusu ise yani toplumdaki her birey gelirden eşit ölçüde pay alıyorsa Lorenz Eğrisi
45°’lik bir doğru (OBA) biçiminde olacaktır.

Bir ülkenin doğal işsizlik oranı ile gerçek işsizlik oranı arasındaki fark, döngüsel işsizlik olarak adlandırılır.

Yapısal işsizlik, işçilerin becerileri aşıldığında ve işverenlerin ihtiyaçlarını karşılamadığında ortaya çıkan uzun vadeli ve kronik işsizliktir.

Gini Katsayısı ise yine Lorenz eğrisinden türetilmekte ve kişisel gelir dağılımın ölçümü için sıklıkla başvurulan bir ölçü olarak ele alınmaktadır.

Vergi sisteminin gelir dağılımı üzerindeki etkilerini belirleyen faktörler genel olarak;
• Vergilerin yapısı: Vergilerin konusu, matrahı, uygulanan muafiyet ve istisnalar ile indirimler, tarife yapısı.
• Adil gelir dağılımı için kullanılan vergilerin vergi hasılatı içerisindeki payı,
• Vergilerin yansıtılma kolaylığı/zorluğu,
• Vergilerin gelir esnekliği,
şeklinde sıralanabilir.

Yapısal işsizliğin iki ana nedeni coğrafi ve mesleki hareketsizliktir.

Vergi yansıması; bir ekonomik aktörün üzerindeki vergi yükünü piyasa mekanizması aracılığıyla diğer ekonomik faktörlere aktarmasıdır.

Sosyal Uyum: Bir toplumun üyelerinin birbirine ve bir bütün olarak topluma olan bağlılığını ifade etmektedir. Uyum çok yönlü
bir süreç olmasına rağmen, dört ana bileşene ayrılabilir: sosyal ilişkiler, görev ilişkileri, algılanan birlik ve duygular.

Piyasa mekanizmasına herhangi bir müdahale olmaksızın emek, toprak, girişim ve sermaye faktörlerinin, bireylerin, bölgelerin ya da sektörlerin belirli bir dönemde oluşan gelirden aldıkları paya birincil gelir dağılımı denilmektedir. Birincil gelir dağılımında üretim
faktörlerinin piyasa mekanizmasında fiyatlandırılması, oluşan hasılanın yine piyasa mekanizmasınca dağıtılması ön plana çıkmaktadır.

Finansal sektörde ihtiyaç duyulan reformları şu şekilde özetleyebiliriz;

(i) Küresel rekabetin kazanımlarından yararlanmak için yönetmeliklerin daha fazla küresel koordinasyon sağlayacak biçimde düzenlenmesi

(ii)  Sınır ötesini de kapsayacak biçimde güçlendirilmiş denetim
(iii) Özellikle başarısızlık sorunu ile mücadele edebilmek için daha iyi çözüm mekanizmaları
(iv) Sistemsel riskleri ele almak için kapsamlı bir makro ihtiyati çerçeve ve

(v) Sadece bankaları değil, tüm finansal kurumları da kapsayacak biçimde reformları genişletmek. Bu reformlar bir gecede gerçekleşmeyecek olsa da reformların gidişatı konusundaki belirsizlik ne kadar hızlı azalırsa, finansal sistem o kadar fazla talebi ve büyümeyi destekleyebilecektir.

Yapısal Reform: Bir sistemin daha verimli çalışabilmesi ve şoklara karşı daha dayanıklı hâle getirilebilmesi için o sistemin yeniden yapılandırılması olarak tanımlanabilir.

Ekonomik durgunluk dönemlerinde, kısa süreli çalışma programı en yaygın olarak Almanya, İtalya ve Japonya’da kullanıldı ve bu ülkelerde işsizliğin azaltılmasında veya artmasının durdurulmasında önemli bir rol oynadı.

Merkantilist uygulamalar, Fransa’da Colbertizm, Almanya ve Avusturya Kameralizm ve İspanya’da Bulyonizm olarak  anılmıştır.

Fizyokrasinin özellikleri ve devlet anlayışı:
• Zenginliğin kaynağı tarımsal faaliyetlerdir.
• Refah artışı için tarımsal üretim artırılması, verimli toprakların tarıma açılması gerekir.
• Toplumsal ve ekonomik hayatın işleyişinde doğal düzen bulunmaktadır.
• Devlet doğal düzene müdahale etmemelidir. Yapılacak her türlü müdahale doğal düzeni bozacaktır.
• Ekonomik hayatta tek bir vergi olmalı, o da tarım üzerinden almalıdır. Diğer vergiler (Gümrük Vergileri) doğal düzeni bozacak etkiye sahiptir.

Tam Rekabet Piyasasının Varsayımları - Atomisite: birbirini etkilemeyecek kadar çok üretici ve tüketicinin olması, -Mobilite:
Piyasalara giriş ve çıkışta herhangi bir engelin olmaması, - Homojenlik: Alım satıma konu olan tüm ürünlerin tek tip olması,
- Şeffaflık: Alıcı ve satıcıların istedikleri bilgiye istedikleri zaman ulaşabilmeleri.

Piyasa Başarısızlıkları: Kamusal malların varlığı, dışsallıklar, doğal tekeller, asimetrik bilgi, eksik rekabet piyasaları gibi nedenlerle
piyasa mekanizmasının etkin çalışamaması durumudur.

Keynesyen Yaklaşımına göre ekonomik yaşamda yaygın olarak eksik rekabet piyasalarıyla karşılaşılmaktadır. Ayrıca ücret ve fiyatlar esnek olmayıp yapışkan yani katıdır. Bu yaklaşıma göre ücret ve fiyatlar artma yönünde esnek iken azalma yönünde esnek değildir. Dolayısıyla piyasa mekanizması gösterge değerlerin belirlenmesi sürecinde tek yönlü çalışmaktadır. Bu durum Keynesyen Yaklaşımın, klasiklerin temel argümanı olan uzun vadede de olsa ekonominin kendi kendine dengeye yöneleceği ve tam istihdamı sağlayacağı savını bir iddia olarak kabul etmesine ve reddetmesine neden olmaktadır. Nihayetinde ekonomi eksik istihdam koşullarında da dengeye gelebilmektedir. Kaldı ki Keynesyen Yaklaşımına göre ekonomide tam istihdam durumu tesadüfi olup genel olarak tam istihdamdan sapma hâli geçerlidir. Keynesyen Yaklaşımda istihdam seviyesi efektif talebe bağlıdır.